Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025

Το Πολυτεχνείο ως ιστορική στιγμή που,δυστυχώς, δεν δικαίωσε

 


του Παντελή Σαββίδη

Παραμονή της επετείου του Πολυτεχνείου, σήμερα, και άρχισαν οι γνωστές αντιπαραθέσεις.

Πενήντα δύο χρόνια απο τότε η επέτειος δεν κατάφερε να ενώσει. Απο την αρχή καθιερώθηκε ως γιορτή της νεολαίας. Λες και στους μεγαλύτερους δεν είχε επιπτώσεις η δικτατορία.
Η σημαντικότερη απο τις επιπτώσεις ήταν η παραχώρηση του 38% του κυπριακού εδάφους στην Τουρκία. Χρησιμοποιώ συνειδητά τον όρο παραχώρηση. Παραχώρηση που ακολούθησε την προδοσία.
Το Πολυτεχνείο δεν έριξε την δικτατορία. Η δικτατορία έπεσε απο την προδοσία της Κύπρου.
Το Πολυτεχνείο έδωσε το όνομά του σε μια γενιά που τότε σπούδαζε.
Ήταν η γενιά που ακολούθησε την προηγούμενη του 114. Πιο ριζοσπαστικοποιημένη.
Δεν κατάφερε να δημιουργήσει κάτι ιδιαίτερο ως πολιτικοιδεολογικό ρεύμα.Τα πολιτικά του παράγωγα, αυτοί που εμφανίστηκαν στην πολιτική εξ ονόματός του όχι, μόνο, δεν ικανοποίησαν την κοινωνία αλλά μερικοί/κες είχαν μια τόσο εκφυλιστική παρουσία που η κοινωνική απέχθεια απέναντί τους επηρέασε και την εικόνα του Πολυτεχνείου στην κοινωνική συνείδηση.
Για το Πολυτεχνείο έχουν ακουστεί αρκετά. Για τα πρόσωπα, τις επιρροές που είχαν, την υποστήριξη που διέθεταν, τις σκοπιμότητες της παρουσίας τους. Δεν υπήρξε, όμως, μια σε βάθος ιστορική έρευνα- κατά το δυνατόν αντικειμενική-που να δίνει πειστικές απαντήσεις.Παραμένει, έτσι, ένα ανεξερεύντητο τοπίο το οποίο ιδεολογικοποιείται με τις αφαιρέσεις που απαιτεί η θεωρητικοποίησή του. Ίσως είναι καλύτερα έτσι. Διότι μετά το 1930, σε επίπεδο πολιτικής και θεωρητικής αυτογνωσίας, και το 1940 σε επίπεδο αποφασιστικότητας να υποστηριχθεί ό,τι με κόπους δημιουργήθηκε απο το 1821, η Ελλάδα δεν έχει να επιδείξει κάτι ιδιαιτέρως σοβαρό είτε στη θεωρία είτε στην πράξη.
Η μεταπολιτευτική πολιτική και συνταγματική τάξη κακώς θεωρείται πως είναι αποτέλεσμα της γενιάς του Πολυτεχνείου. Οι άνθρωποί του που θέλησαν να συμμετάσχουν στην πολιτική διαδραμάτισαν, λόγω ηλικίας, κυρίως, δευτερεύοντα ρόλο.
Η μεταπολιτευτική τάξη οικοδομήθηκε απο την γενιά του 114. Αυτήν- και την πρώτη μεταπολεμική- εξέφρασε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Αυτήν, και τους ηττημένους, κοινωνικά και πολιτικά του Εμφυλίου εξέφρασε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Καραμανλής και Παπανδρέου έθεσαν τα θεμέλια της μεταπολίτευσης.
Η κριτική που γίνεται σ αυτήν την μακρά μεταπολιτευτική πορεία είναι αρνητική. Διότι η σημερινή κατάληξή της δεν δίκαίωσε κανένα πολιτικό όραμα. Αντιθέτως, έφερε την Ελλάδα στο ναδίρ.
Τα εκφυλιστικά φαινόμενα που παρατηρούμε σήμερα είναι κορυφαίο αποτέλεσμα μια τραγικής πορείας που άρχισε το 1974 αλλά είχε τις ρίζες της παλαιότερα. Οι βαθύτατες ρίζες των φαινομένων, ίσως πρέπει να αναζητηθούν στο υποκείμενο της Επανάστασης. Αλλά αυτό είναι δουλειά ιστορικών. Θα αρκεστώ στην επισήμανση ότι οι δύο βασικές συνιστώσες της Επανάστασης ήταν οι Κλέφτες και οι Κοτζαμπάσηδες. Υπήρξαν και οι διανούμενοι που διαμόρφωσαν αυτό που αποκλήθηκε Νεοελληνικός Διαφωτισμός αλλά στην πράξη οι Κλέφτες και οι Κοτζαμπάσηδες επηρέασαν και διαμόρφωσαν τις εξελίξεις.
Σήμερα αντιμετωπίζουμε, ακόμη, τις ιδιομορφίες που χαρακτήριζαν τα στρώματα αυτά της ελληνικής κοινωνίας.
Θα μπορούσαν τα πράγματα να εξελίσοονταν διαφορετικά; Ίσως, αν δεν αποτύγχαναν άλλες επαναστατικές προσπάθειες. Στην πρακτική της Επανάστασης, όχι στην ιδεολογική της προσπάθεια, κυριάρχησε ένα πνεύμα μικροελλαδισμού, παράγωγο των αρχαιοελληνικών επιρροών της πόλεως κράτους.
Η οικουμενική αντίληψη του ελληνισμού θα μπορούσε να αναβιώσει αν δεν αποτύγχανε η εκστρατεία του 1922. Οι τρείς μεγάλες ιστορικές αποτυχίες ήταν η αποτυχία του Υψηλάντη να ξεκινήσει την επανάσταση, η δολοφονία του Καποδίστρια και η Μικρασιατική Εκστρατεία.
Η νεοελλαδική κοινωνία προσπαθεί να συγκροτηθεί με βάση τις γενετικές της αδυναμίες, όπως περιγράφηκαν, και τις τραγικές εμπειρίες των τριών μεγάλων αποτυχιών της.
Η γενιά του Πολυτεχνείου αν ανέλαβε να διαμορφώσει τις εξελίξεις το έκανε μετά το 2000. Δεν είναι σίγουρο ότι είχε ευρύτερη συνείδηση της αποστολής της πέραν της αναπαραγωγής κομματικών φληναφημάτων. Και γι αυτό απέτυχε.
Δυστυχώς, η επόμενη γενιά που εισήλθε στην διαχείριση της εξουσίας με το δίδυμο Τσίπρας-Μητσοτάκης είναι ακόμη χειρότερη. Δεν έχει ούτε έρμα, ούτε συνείδηση αποστολής. Όπου πάμε και ό,τι φάμε.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το προδομένο τμήμα του ελληνισμού, η Κύπρος δεν θελει να έχει και πολλά με την Αθήνα. Ούτε και το τμήμα που εγκαταλείφθηκε νωρίτερα. Ο βορειοηειρωτικός ελληνισμός.
Τι μένει; Που πάμε;
Το Πολυτεχνείο αποτέλεσε ιστορική στιγμή, μετά τις εξεγέρσεις σε Δύση και Ανατολή, που θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει στόχους και να αποτελέσει σημείο καμπής μιας άλλης πολιτικής διαχείρισης. Δυστυχώς, ως καμπή απέτυχε. Αποτέλεσε συνέχεια μιας τραγικής πορείας που οδηγεί σε αδιέξοδα.
Δεν ευθύνετι το Πολυτεχνείο. Αλλά δεν μπόρεσε να κάνει και την διαφορά.
Το τραγικό είναι ότι, πλέον, έχουμε αφεθεί στις εκπλήξεις της ιστορίας.


https://www.anixneuseis.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου