Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023

Το εργοστάσιο των τρανσέξουαλ παιδιών – Roberto Pecchioli


 

Υπάρχουν κομμάτια που μοιάζουν να γράφονται μόνα τους με ευκολία, άλλα θέλουν κόπο, προσοχή σε κάθε λέξη, σε κάθε έννοια. Κάποια βγαίνουν με πόνο στα δάχτυλα που χτυπούν στο πληκτρολόγιο, λες και κάθε πλήκτρο ήταν ένα χτύπημα που δέχτηκε, ένα μαχαίρι. Αυτό συμβαίνει με αυτό, ο τίτλος του οποίου ήδη υποφέρει, η βεβαιότητα ότι ζεις σε έναν εφιάλτη, με τον θυμό της ανικανότητας και την αίσθηση της ενοχής που δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για να αλλάξεις τα πράγματα, εκτός από το να τα κάνεις γνωστά, ως φωνὴ βοῶντος στην έρημο.


Ναι, υπάρχουν εργοστάσια τρανσέξουαλ παιδιών και μια μέρα κάποιος θα πρέπει να απαντήσει στην ανθρωπότητα και στον Δημιουργό για το κακό που κάνουν. Διαβάσαμε στο διαδίκτυο μερικά αποσπάσματα από ένα πρόσφατο γαλλικό βιβλίο, La fabrique de l'enfant trans-genre, γραμμένο από δύο γνωστούς ψυχολόγους και γιατρούς, τη Céline Masson και την Caroline Eliacheff, που δεν έχει μεταφραστεί στα ιταλικά. Η κυκλοφορία του προκάλεσε τις συνηθισμένες ψευδοθύελλες μέσων ενημέρωσης που προκαλούν έντεχνα επαγγελματίες μεσολαβητές, τις οποίες ακολούθησαν αμέσως ακτιβιστές από ορισμένους τομείς του πολύχρωμου LGBTQI ουράνιου τόξου (και ούτω καθεξής και ούτω καθεξής). Η αστυνομία της σκέψης, την οποία οι συντάκτες του βιβλίου αποκαλούν Santa In-queer-sitione, δουλεύει σε πλήρη ταχύτητα, πήρε το όνομά της από μία από τις λέξεις στο σεξουαλικά ορθό Newspeak. Στην πραγματικότητα, λαμβάνει χώρα ο συνηθισμένος σάλος λογοκρισίας, μισαλλοδοξίας και εξαγριωμένου μίσους που συνόδευε, πριν από μήνες, την κυκλοφορία του Nobody is born in the wrong body, ένα άλλο αντίθετο βιβλίο για το αμφιλεγόμενο θέμα της (πραγματικής ή υποτιθέμενης) δυσφορίας φύλου.

Οι συγγραφείς καταγγέλλουν, με την ακρίβεια του νυστεριού του χειρουργού, το τρανς παραλήρημα που έχει εισβάλει στις ζωές αγοριών και παιδιών, ξεκινώντας από την  νεο-γλώσσα οργουελικού τύπου με την οποία αντιμετωπίζεται το πολύ λεπτό ζήτημα της τρανσεξουαλικότητας, που έχει γίνει κεντρικό στην τρελή -ή εγκληματικής; – ατζέντα της μετανεωτερικότητας, που φαίνεται να υπαγορεύεται από τις τρεις μάγισσες του Μάκβεθ.

Η δυσφορία φύλου είναι η αναντιστοιχία μεταξύ βιολογικού φύλου και του ψυχολογικού, ή αντιλαμβανόμενου, φύλου. Η επιστήμη και η κοινή λογική συμφωνούσαν πάντα -εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις που αντιμετωπίζονται με ευαισθησία, λεπτότητα και ενσυναίσθηση- ότι το ψυχολογικό φύλο είναι λάθος (συγχωρέστε μου τον όρο). Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων το πρόβλημα είναι ακριβώς ψυχολογικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο, ειδικά στη σύνθετη (πολύπλοκη) φάση της εφηβείας, τη μετάβαση μεταξύ παιδικής ηλικίας και ενηλικίωσης κατά την οποία η φυσική εμφάνιση και το ενδοκρινικό σύστημα αλλάζουν και η προσωπικότητα ωριμάζει. Ο καθένας μας είναι μάρτυρας της σύγχυσης εκείνης της μοιραίας περιόδου της ζωής, στην οποία – ταυτόχρονα – «δεν είμαστε πια και δεν είμαστε ακόμα».

Η πιο ευνοϊκή στιγμή, λοιπόν, για τους νέους μάγους να δώσουν το τελευταίο χτύπημα, το οριστικό, για την αποδόμηση και την καταστροφή της προσωπικής, οικείας ταυτότητας των νέων γενεών. Το νέο τρανς-λεξικό, ενάντια στα στοιχείας και την κοινή λογική, βεβαιώνει ότι –όπως και σε όλα τα άλλα πεδία της ατομικής και συλλογικής προσωπικότητας– είναι η φύση που παρεξηγείται, καί καλείται για την περίσταση βιολογία. Η σεξουαλική ταυτότητα που μας έχει αναθέσει η τύχη ή ο Θεός δεν έχει πλέον σημασία, μετράει αυτό που νιώθουμε ότι είμαστε.

Οι Masson και ο Eliacheff ξεκαθαρίζουν από την αρχή ότι δεν θέλουν να ασχοληθούν με την κατάσταση των τρανσέξουαλ ενηλίκων. Υπήρχαν ανέκαθεν και είναι απολύτως θεμιτό να σεβόμαστε τις αποφάσεις τους, οι οποίες αποτελούν μέρος της άσκησης της ελευθερίας, ακόμα κι όταν δεν το καταλαβαίνουμε και μερικές φορές μας απωθούν. Οι συγγραφείς κάνουν λόγο για το «δικαίωμα στην αδιαφορία», δηλαδή στο να περνάνε απαρατήρητοι, οι τρανσέξουαλ. Το γιγάντιο πρόβλημα προκύπτει για τους ανηλίκους και τα παιδιά, εναντίον των οποίων γίνεται μια εκστρατεία ψεύδους, κατήχησης, εθισμού και διαπαιδαγώγησης, η οποία είναι ακόμη πιο ένοχη καθώς στρέφεται εναντίον ατόμων που είναι εύθραυστα λόγω ηλικίας και λόγω της πιθανής, παροδικής σύγχυσης στην προσωπική και σεξουαλική ταυτότητα, και αντί να αντιμετωπίζεται ως αυτό που είναι – ένας καρπός της συγκεκριμένης εποχής της ζωής που πρέπει να δίνεται στοργική προσοχή, με στόχο την άρση παθολογιών (όταν υπάρχουν) – αξιοποιείται για να τροποποιήσει την αντίληψη του εαυτού μέχρι τις ακραίες συνέπειες. Οι οικογένειες και η κοινωνία έχουν το άχαρο καθήκον να υπερασπιστούν τους νεότερους ακόμη και από τον εαυτό τους και από επιθυμίες ή προτιμήσεις που είναι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, εφήμερες, προσωρινές.

Αντίθετα, σήμερα τονίζονται στιγμές ή ιδιοτροπίες (καπρίτσια) μετατρέποντάς τες σε επιθυμίες (και μετά σε δικαιώματα!) με το πρόσχημα της λεγόμενης ψυχικής μετάβασης. Είναι μια μάχη τεράστιας εμβέλειας, στην οποία κανείς δεν μπορεί να ενδώσει ή να υποχωρήσει ούτε μια ίντσα, αψηφώντας κάθε κίνδυνο. Ξεκινά με την αλλαγή του ονόματος, το «ψευδώνυμο» με το οποίο θέλει κανείς να τον αποκαλούν, που γίνεται συνήθης πρακτική σε ορισμένα ιταλικά σχολεία και τελειώνει με την επιθετική χορήγηση πολύ ισχυρών φαρμάκων και σε πολλές περιπτώσεις με ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων. Όλα υπό την προστατευτική πτέρυγα της θεσμικής αναγνώρισης.

Οι συγγραφείς του βιβλίου υπογραμμίζουν τον άθλιο κακόβουλο ρόλο των κοινωνικών δικτύων, τα οποία έχουν γίνει το πιο επικίνδυνο «εικονικό» σημείο συνάντησης για αυτοαναγνώριση, χειραγώγηση και συμμόρφωση που τροφοδοτείται από ορδές ενδιαφερόμενων επιρροών, συχνά αμειβόμενους πράκτορες εκείνων που τροφοδοτούν την αποδόμηση και την αποταυτοποίηση των αγοριών μας. Τα νέα μέσα ενημέρωσης είναι ένα αγαπημένο μέρος για μονόδρομη προπαγάνδα υπέρ της εφηβικής και ακόμη και της βρεφικής τρανσεξουαλικότητας.

Υπάρχουν πολλοί trans-influencers που μιλούν για τις απολαύσεις της αλλαγής φύλου στο Instagram, το YouTube και το Tik Tok, όταν δεν ενθαρρύνουν άμεσα τον ακρωτηριασμό. Δώδεκα τομείς της επιρροής των κοινωνικών δικτύων υπέρ των τρανσέξουαλ υποδεικνύονται στο βιβλίο. Μεταξύ αυτών, η αποδοχή σε μια νέα κοινότητα (ή μάλλον κοινόβιο) που έχει γίνει μια ουσιαστική στιγμή για τους περισσότερους, η μεταμοντέρνα ιεροτελεστία της μύησης, η ξέφρενη χρήση του Newspeak, με αποκορύφωμα την αποδοχή νέων όρων και φράσεων στην ακαδημαϊκή γλώσσα και την ενημέρωση λεξικών με βάση τό φάντασμα τών «queer» μελετών [ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΏΝ], η ακλόνητη πίστη στο παράλογο και η προπαγάνδα της θυματοποίησης. Τέλος, ένας μοναδικός εκδημοκρατισμός του σεξουαλικού ενστίκτου στον οποίο κάθε ορμή, πράξη ή φαντασίωση που είναι «επιθυμητή» πρέπει επίσης να είναι εφικτή με την τεχνητή παραγωγή τεστοστερόνης και ορμονών του φύλου. Παρεμπιπτόντως, οι δύο γιατροί δείχνουν τη συνεχή αύξηση των κερδών της φαρμακοβιομηχανίας και ενός κλάδου της υγείας, το όνομα του οποίου θα πρέπει να ανανεωθεί, αφού δεν έχει καμία σχέση με θεραπεία, υγεία ή σωματική ευεξία. Εν ολίγοις, το εργοστάσιο των τρανσέξουαλ παιδιών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τη συνεργασία εκπαιδευτικών τομέων, σχολείων, influencers, γιατρών, μέρους του πολιτικού συστήματος και του πολιτιστικού μηχανισμού. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τη δήλωση ότι τίποτα από αυτά πού προσπαθούν νά μάς πεισουν νά πιστέψουμε και θεωρείται σίγουρο δεν είναι τέτοιο:«Το να παίρνεις μια φαντασίωση για μια επιθυμία και να πιστεύεις ότι είναι εφικτή, θετική, ακίνδυνη, είναι πηγή σύγχυσης και όχι ασφάλειας».

Ερευνήσαμε για περισσότερες πληροφορίες. Τό κεντρικό Σχολείο Φίλων της Φιλαδέλφειας, για παράδειγμα, έχει μεταξύ των παιδαγωγών της έναν διαπρεπή παιδαγωγό πεπεισμένο ότι καθένας από αυτούς είναι «ένα σεξουαλικό ον ελεύθερο να πειραματιστεί με τις πολυάριθμες ετικέτες που καθορίζουν τις διαφορετικές σεξουαλικές συμπεριφορές, μια καλή αρχή γιατί επιτρέπουν σε κάποιον να ταυτιστεί έχοντας περισσότερες εμπειρίες, δοκιμάζοντας περισσότερες καταστάσεις». Υποστηρίζει επίσης ότι κάθε ενήλικας πρέπει να εκπαιδεύει τα παιδιά σχετικά με τη «μεταμορφωτική σεξουαλικότητα». Εάν οι λέξεις στο ανεστραμμένο λεξιλόγιο εξακολουθούν να έχουν νόημα, μεταμορφωτική σημαίνει «που σχετίζεται με τη μεταμόρφωση, αυτό που έχει την ιδιότητα και τη λειτουργία του μετασχηματισμού». Δηλαδή, πρέπει να μετατρέψουμε τον εαυτό μας -και κυρίως νέους και παιδιά- σε σεξουαλικά ρευστά, «τρανς» όντα. Ταυτόχρονα, κανονικοποιούμε την παιδεραστία και τη σεξουαλικότητα των παιδιών. Ιδέες που δεν μεταφέρονται από περίεργους ή διαταραγμένους ανθρώπους, αλλά από υποκείμενα που τοποθετούνται στην καρέκλα: επομένως η εξουσία είναι σε συμφωνία μαζί τους. Ας αφήσουμε την έρευνα για τα κίνητρα της εξουσίας σε άλλη περίπτωση και ας μείνουμε στα γεγονότα. Αναλαμβάνεται ενεργής δράση για να προκληθεί η σύγχυση της πιο οικείας ταυτότητας των πρόσφατων γενεών. Για να το περιγράψουμε, δεν μπορούμε να βρούμε άλλες λέξεις εκτός από το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Στη Δύση μυρίζουν τη συμφωνία και ανοίγουν κλινικές τρανς γιά μωρά. Ένας πρώην διευθυντής, τρομοκρατημένος από αυτά που είδε και έκανε, κατήγγειλε το κέντρο όπου εργαζόταν, αποκαλύπτοντας ότι «τα φάρμακα που εμποδίζουν την εφηβεία έχουν ωθήσει όλο και περισσότερους ανηλίκους να προσπαθήσουν να αυτοκτονήσουν. Και τα αγόρια που μετάνιωσαν για την αλλαγή φύλου αντιμετωπίζονταν σαν θύματα πανώλης/πανούκλας».

Αν σας αρέσει να ζείτε σε έναν πολιτισμό αυτού του τύπου, καθίστε, αφού κοιτάξετε στα μάτια τα παιδιά σας ή οποιοδήποτε παιδί παίζει σε δημόσιους κήπους. Να ξέρετε όμως ότι η επέμβαση έρχεται από ψηλά. Το Ίδρυμα Ροκφέλερ και το Ίδρυμα Edmond de Rothschild (οι φιλάνθρωποι-καπιταλιστές…) έχουν δημιουργήσει ειδικά προγράμματα και ενώσεις για την προώθηση της ιδεολογίας του φύλου. Η θέαση των τηλεοπτικών σειρών, μια ματιά στα ψυχαγωγικά προγράμματα, στις εμπορικές διαφημίσεις αρκούν για να επαληθεύσουμε πώς διαφημίζεται χωρίς αντίλογο όλο τό 24ωρο. Η σιωπή είναι όμορφη για το φεστιβάλ του Σαν Ρέμο. Στο μεταξύ, οι θεωρίες του φύλου μπαίνουν στα σχολεία, ακόμη και στα δημοτικά, παρά το γεγονός ότι οι θεσμοί συνεχίζουν να το αρνούνται. Μια εμβληματική περίπτωση ήταν η ιστορία του φτωχού Brian Reimar, που γεννήθηκε αρσενικός, καί εκπαιδεύτηκε από ριζοσπαστικούς συμπεριφοριστές ψυχολόγους να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως γυναίκα. Τέλειο ινδικό χοιρίδιο (πειραματόζωο): μετά την απώλεια του πέους κατά λάθος κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης περιτομής, του δόθηκε το όνομα Μπρέντα. Ο μέντοράς της –ας το πούμε– ήταν ο John Money, ένας από τους πρώτους υποστηρικτές της ιδέας ότι η σεξουαλική ταυτότητα είναι μόνο ένα κοινωνικό κατασκεύασμα, που προωθείται από τη λεσβία υπερφεμινίστρια φιλόσοφο Judit Butler. Ο Money δήλωσε ότι είχε κάνει τον Reimer να αποδεχτεί τη νέα προϋπόθεση - έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στην αμερικανική υψηλή κοινωνία, πρότεινε επιχειρήματα υπέρ του «ανοιχτού» γάμου και του «ρευστού» φύλου, καθώς και του δωρεάν πειραματισμού κάθε σεξουαλικής επιθυμίας, ακόμη και της πιο ακραίας, σε καταξιωμένα συνέδρια και μοδάτα κείμενα. Το 1980 ισχυρίστηκε στο Time ότι μια εμπειρία παιδεραστίας «δεν έχει απαραίτητα αρνητική επίδραση στο παιδί». Ο Money παρέμεινε ισόβιος αγαπημένος του κατεστημένου, κέρδισε βραβεία και διακρίσεις και ίδρυσε την πρώτη κλινική που άλλαζε την ταυτότητα φύλου, γεγονός που γιορτάζεται με έμφαση από τον κυρίαρχο Τύπο. Το πείραμα με τον άτυχο Brian/Brenda τελείωσε πολύ άσχημα: ανεξάρτητοι ψυχολόγοι ανακάλυψαν και απέδειξαν τις κακουχίες του: ο άτυχος άνδρας δεν είχε νιώσει ποτέ Μπρέντα και αυτοκτόνησε το 2004 σε ηλικία τριάντα οκτώ ετών. Υπάρχουν πολυάριθμες περιπτώσεις επανεξέτασης ατόμων που έχουν πειστεί για αλλαγή φύλου στην εφηβεία. Οι περιπτώσεις δεύτερων σκέψεων όσων πείστηκαν να αλλάξουν φύλο στην εφηβεία είναι πολλές.

Αυξάνεται η συνταγογράφηση πολύ ισχυρών, πανάκριβων φαρμάκων με σοβαρές παρενέργειες, με αρνητικές επιπτώσεις για τους ασθενείς αλλά με εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα για τους παραγωγούς, ειδικά αφού η συνταγή, στις πιο «προηγμένες» χώρες, λαμβάνεται με την απλή, αμφίσημη διάγνωση της δυσφορίας του φύλου. Σύμφωνα με τον Ιταλικό Οργανισμό Φαρμάκων, που αναφέρεται στο περιοδικό Scienza e Vita του Νοεμβρίου 2018, το φαρμακολογικό μπλοκάρισμα της εφηβείας και των ορμονών του φύλου θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον ορισμό και τη λειτουργικότητα των τμημάτων του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τη δόμηση της σεξουαλικής ταυτότητας. Ως εκ τούτου, θα υπήρχε μια καταστροφική λανθασμένη αναντιστοιχία (ανακολουθία) μεταξύ της φυσικής και της γνωστικής ανάπτυξης. Το ίδιο πανίσχυρο αμερικανικό διαγνωστικό στατιστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών DSM-V (χρηματοδοτούμενο από την Big Pharma) αναφέρει ότι έως και το 98 τοις εκατό των αγοριών με σύγχυση φύλου και το 88 τοις εκατό των κοριτσιών αποδέχονται το βιολογικό τους φύλο στο τέλος της εφηβείας. Το να τα γεμίσεις με ανασταλτικά φάρμακα σημαίνει αναστολή φυσικών και γνωστικών διεργασιών, καθώς και δυσκολία ή αδυναμία, στην ενήλικη ζωή, στην σύλληψη παιδιών: ο κύκλος κλείνει. 
Η απογοήτευση είναι μεγάλη, η επιθυμία να φύγω σε ένα ανύπαρκτο αλλού είναι τεράστια και να ουρλιάξω, όπως σε παλιά ταινία, σταμάτα τον κόσμο, θέλω να κατέβω. 

Άρθρο του Χρ. Ροζάκη στην «Κ»: Η Λωζάννη, η Λιβύη και η διέξοδος

 Άρθρο του Χρ. Ροζάκη στην «Κ»: Η Λωζάννη, η Λιβύη και η διέξοδος

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εξελίσσονται αρνητικά και επικίνδυνα. Οι τελευταίες ενδείξεις δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας, καθώς τόσο η νέα επιστολή της Τουρκίας προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, όσο και οι νέες συμφωνίες με τη Λιβύη επιβαρύνουν περαιτέρω το εξαιρετικά δυστοπικό τοπίο στις σχέσεις των δύο χωρών.

Η επιστολή της Τουρκίας, μέσω του μόνιμου αντιπροσώπου της στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρλίογλου (ο οποίος είναι από τους καλύτερους και πιο διαλλακτικούς διπλωμάτες της γειτονικής μας χώρας, και ο οποίος είχε διατελέσει συνομιλητής με τον Ελληνα ομόλογό του κατά τη διάρκεια του προηγούμενου κύκλου των διερευνητικών επαφών), περιέχει μια σειρά από διαπιστώσεις που εύκολα ανατρέπονται από την ελληνική πλευρά.

Άρθρο του Χρ. Ροζάκη στην «Κ»: Η Λωζάννη, η Λιβύη και η διέξοδος-1

Για τη συνθήκη του 1923

Ο μόνιμος αντιπρόσωπος ισχυρίζεται ότι ο κύριος στόχος της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης του 1923, και της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1947 δεν είναι να καθιερώσει, όπως η Ελλάδα ισχυρίζεται, «μόνιμα σύνορα και εδαφικούς νομικούς τίτλους των αναφερομένων κρατών (σ.σ. της Ελλάδας και της Τουρκίας)», αλλά να τερματίσει την κατάσταση πολέμου και να καθιερώσει γενική ειρήνη και φιλικές σχέσεις ανάμεσα στους εμπολέμους. Συνεπώς ο σκοπός αυτός μετέβαλε την ισορροπία της Συνθήκης, δίνοντας βαρύτητα στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης, όμως, όπως και κάθε συνθήκη ειρήνης που διαμορφώνει εδαφικό καθεστώς, ασχολείται με την αποκατάσταση της ειρήνης δευτερευόντως, αφού το κύριο μέλημά της είναι να καθορίσει νέα σύνορα ανάμεσα στους πρώην αντιμαχόμενους και να αποδώσει εδάφη σε αυτούς. Με τον τρόπο αυτόν λύεται και το πρόβλημα της αποκατάστασης της ειρήνης οριστικά. Κι εξάλλου για τον λόγο αυτόν περιβάλλεται τον χαρακτήρα μιας αντικειμενικής συμφωνίας, που έχει ως πρώτιστο χαρακτηριστικό ότι έχει erga omnes αποτελέσματα, δηλαδή μπορεί να γίνει αντικείμενο επίκλησης και από κράτη που δεν μετέχουν σε αυτήν και να δεσμεύει τρίτα κράτη. Το ίδιο συμβαίνει και με τη Συνθήκη των Παρισίων, που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτά της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης.

Στη συνέχεια ο Τούρκος μόνιμος αντιπρόσωπος αναφέρεται στο ελληνικό επιχείρημα ότι οι συνθήκες αυτές υπακούουν στην αρχή της σταθερότητας και της τελικότητας (finality) των συνοριακών ρυθμίσεων, που ενυπάρχουν ανεξάρτητα αν οι συνθήκες αυτές εξαφανιστούν. Και διερωτάται κατά πόσον η αποστρατιωτικοποίηση που επίσης προβλέπεται από τις εν λόγω συνθήκες δεν έχει την ίδια τύχη με τα συνοριακά καθεστώτα.

Εχουμε επανειλημμένως τονίσει ότι η αποστρατιωτικοποίηση είναι, από τη φύση της, ένα προσωρινό καθεστώς, το οποίο καθιερώνεται, για χάρη της ειρήνης και της ασφάλειας, σε περίπτωση τερματισμού των εχθροπραξιών, είτε και στους δύο πρώην εμπολέμους είτε σε ένα εξ αυτών, με την προοπτική να αποτραπεί η επανέναρξη των εχθροπραξιών. Και ότι η ισχύς των εν λόγω διατάξεων παύει να υφίσταται με την επικράτηση ενός φιλικού κλίματος των πρώην εμπολέμων. Στην περίπτωση της Ελλάδας και της Τουρκίας αυτή η αλλαγή κλίματος επισυμβαίνει στη δεκαετία του ’30 του περασμένου αιώνα, όταν με τη Συμφωνία Ελ. Βενιζέλου – Μουσταφά Κεμάλ (1930) εξομαλύνθηκαν πλήρως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και, συνεπώς, απομακρύνθηκε ο φόβος για ενδεχόμενη επανάληψη των εχθροπραξιών.

Αναφορικά, τώρα, με τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά, που αποστρατιωτικοποιούσε τις ακτές των Δαρδανελλίων, ομού με τα τουρκικά νησιά της Ιμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών, ενώ από την ελληνική πλευρά αποστρατιωτικοποιούσε τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η σύμβαση αυτή αντικαταστάθηκε συνολικά από τη Συνθήκη του Μοντρέ το 1936, συμπαρασύροντας όλες τις διατάξεις της Σύμβασης της Λωζάννης. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει διάταξη στη Συνθήκη για κατάργηση της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, ενώ υπάρχει αντίστοιχα για τα τουρκικά, είναι μικρής σημασίας, καθώς μια καταργημένη συμφωνία δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα. Κάτι που και οι Τούρκοι είχαν δεχτεί τη δεκαετία του ’30.

Για το δικαίωμα άμυνας

Ο μόνιμος αντιπρόσωπος ισχυρίζεται εν συνεχεία ότι η παραχώρηση των νησιωτικών εδαφών στην Ελλάδα έγινε με τον όρο της αποστρατιωτικοποίησής τους. Αυτό είναι απολύτως ανακριβές. Η εδαφική κυριαρχία δεν υπόκειται σε όρους, παρά μόνον όταν αυτοί είναι σαφώς προσδιορισμένοι και προκύπτουν από μια ρητή αναφορά της δέσμευσης που εγκλείει. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στις παραπάνω αναφερόμενες συνθήκες ειρήνης.

Aν το νέο μνημόνιο τεθεί σε εφαρμογή, μπορεί να αφορά περιοχές που είτε συμπίπτουν με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία είτε βρίσκονται στις υπό ελληνική διεκδίκηση περιοχές.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ελληνική επιχειρηματολογία ότι η στρατιωτικοποίηση των νησιών αποτελεί προληπτική άμυνα (preemptive self defence, anticipatory self defence), δεν ανταποκρίνεται πλήρως στη λειτουργικότητα του όρου. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει ένοπλη επέμβαση από κράτος εις βάρος τρίτου κράτους πριν από την επίθεση από το τελευταίο. Δεδομένου ότι το Αρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ προβλέπει ότι το δικαίωμα της άμυνας προκύπτει από τη στιγμή που ένα κράτος δεχτεί επίθεση από ένα άλλο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η πραγματικότητα είναι πως υπάρχουν προπαρασκευαστικές ενέργειες, με δεδομένο την ύπαρξη της 4ης Στρατιάς στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, με αποβατικές δυνατότητες, που φαίνεται ότι θα ενισχυθούν περαιτέρω. Δεν πρόκειται, πάντως, για προληπτική άμυνα, αλλά για ενέργειες που κατατείνουν στην οχύρωση των νησιών, για να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη επίθεση από τον γείτονα.

Τέλος, ο κ. Σινιρλίογλου αναφέρεται στην ανάγκη μιας συνολικής επίλυσης των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με το Αρθρο 33 του Καταστατικού του ΟΗΕ. Και προτείνει στην Ελλάδα να σταματήσει εχθρική πολιτική ρητορεία και να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου για να λυθούν τα προβλήματα. Εσκεμμένως θέλει να αγνοεί ότι η εμπρηστική ρητορεία του προϊσταμένου κ. Ερντογάν και των παρακείμενων του αναγκάζει την Ελλάδα σε μετριοπαθείς απαντήσεις, που καμία σχέση δεν έχουν με το μένος που διακρίνει τις τουρκικές δηλώσεις.

Για το νέο μνημόνιο

Ερχομαι τώρα στη δεύτερη έκφραση της αυξανόμενης προκλητικότητας της Τουρκίας. Μόλις την περασμένη Τρίτη (4/10) έγινε γνωστό πως οι δύο χώρες, Τουρκία και Λιβύη, υπέγραψαν μνημόνιο με συνοδευτικά πρωτόκολλα, σε εκτέλεση του τουρκολιβυκού μνημονίου, αναφορικά με γεωτρήσεις και άλλες τεχνικές ενέργειες. Αλλά το ακριβές περιεχόμενο δεν έχει γίνει γνωστό.

Το νέο μνημόνιο κινητοποίησε την Αθήνα, γιατί ήταν μια πρώτη ένδειξη ότι το μνημόνιο είναι ζωντανό, και ότι σύντομα θα παραγάγει αποτελέσματα. Κάτι που η Αθήνα δεν είχε υπολογίσει, δεδομένης της μακράς χρονικής σιγής, όπου το μνημόνιο παρέμενε ανενεργό. Και οι ΗΠΑ αντέδρασαν, επισημαίνοντας προς τη Λιβύη τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του οδικού Χάρτη για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF), που ορίζει ότι η παραπάνω χώρα δεν πρέπει να εξετάζει τη σύναψη συμφωνιών που βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών της σχέσεων ή επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Με δεδομένο την προσωρινότητα της κυβέρνησης, της οποίας η θητεία έχει προ πολλού λήξει, και την αντίθεσή της με τη λιβυκή Βουλή, η οποία έχει πάρει ριζικά αντίθετες θέσεις με το πρωτογενές μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης.

Το πρωτογενές τουρκολιβυκό μνημόνιο θεωρείται από την Αθήνα παράνομο και ανυπόστατο, καθώς αφορά και περιοχή που βρίσκεται μέσα στη δυνητική ελληνική υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Παρά ταύτα έχει πρωτοκολληθεί από τον ΟΗΕ, και λειτουργεί, τουλάχιστον ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη, απολύτως έγκυρα. Σε ορισμένα τοπικά σημεία του συγχέεται με την Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, αλλά λόγω του γεγονότος ότι και οι δύο συμφωνίες έχουν μεν νομικά οριστικοποιηθεί, αλλά δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή στην πράξη (με ενέργειες εξερεύνησης ή εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιοχής), δεν υπήρξε, έως σήμερα, πρόβλημα πραγματικής σύγκρουσης. Για πρώτη φορά, λοιπόν, με το νέο μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας – Λιβύης δημιουργούνται οι προϋποθέσεις μιας σύγκρουσης στις κοινές περιοχές των δύο συμφωνιών, όπως επίσης και η έμπρακτη αμφισβήτηση της διεκδικούμενης ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Γιατί αν το νέο μνημόνιο τεθεί σε εφαρμογή, μπορεί να αφορά περιοχές που είτε συμπίπτουν με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία είτε βρίσκονται στις υπό ελληνική διεκδίκηση περιοχές. Πράγμα που σημαίνει αύξηση των εντάσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία.

Για μια αλλαγή πλεύσης

Είναι καιρός νομίζω να υπάρξει μια αλλαγή πλεύσης στα ελληνοτουρκικά. Και στη θέση της αυξανόμενης καθημερινά έντασης να δοθεί χώρος για μια ειρηνική επίλυση των διαφορών και των πολλαπλών προβλημάτων. Γιατί αν η ένταση αυτή συνεχιστεί, με καθημερινές προκλήσεις, το ένοπλο επεισόδιο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η μόνη λύση είναι ο εποικοδομητικός διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες. Κι αν αυτός δεν αποδώσει, η από κοινού παραπομπή των διαφορών στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης, το μόνο αρμόδιο να δίνει δεσμευτικές και οριστικές λύσεις σε τέτοιου είδους διαφορές. Και όσον αφορά το ποιες διαφορές θα αποσταλούν στο Δικαστήριο, αυτές θα πρέπει, οπωσδήποτε, να είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην υπόλοιπη Ανατολική Μεσόγειο, που αποτελεί το μήλον της Εριδος ανάμεσα στις δύο χώρες. Αν αυτή η διαφορά επιλυθεί, τότε πιστεύω ότι το κλίμα θα βελτιωθεί ουσιαστικά και θα δώσει την ευκαιρία στις δύο χώρες πολύ πιο εύκολα να εξετάσουν τα υπόλοιπα προβλήματα. Τα οποία δεν είναι ανυπέρβλητα κι έχουν σχετικά εύκολες λύσεις για κράτη που μπορεί να τα δουν με ψυχραιμία και καλή πίστη.

* Ο κ. Χρήστος Ροζάκης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Καθημερινή

Διπλωματία και στρατηγική: Οι ειδοποιοί διαφορές είναι η ουσία

  Διπλωματία και στρατηγική: Οι ειδοποιοί διαφορές είναι η ουσία

γράφει ο Παναγιώτης Ήφαιστος

Τίποτα δεν είναι γραμμικό στην διεθνή πολιτική, όλα συμπλέκονται και όλα εξελίσσονται δυναμικά. Η στρατηγική ενός κράτους απαιτείται να σταθμίζει και να συνάγει ορθολογιστικές εκτιμήσεις όσον αφορά τόσο τις νομικές όσο και τις πολιτικές όψεις του διεθνούς συστήματος και των διεθνών θεσμών. Πιο συγκεκριμένα, ισχύει ότι, ιδιαίτερα όταν το ενδιαφερόμενο κράτος αποδέχεται απίστευτα λανθασμένες ερμηνείες που βλάπτουν τα συμφέροντά του, τα άλλα κράτη να το θεωρούν αναλώσιμο και το εξαποστέλλουν στην κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών συναλλαγών. Έτσι μόνο μπορούν να ερμηνευτούν επιστολές συγχαρητηρίων προς τον νέο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας (όπως) του Βρετανού πρωθυπουργού ο οποίος αντί αποκατάστασης της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας γράφει για «λύση» με «ΔΔΟ με πολιτική ισότητα» που καταργεί την ΚΔ και που καθιστά την Τουρκία επικυρίαρχο. Ταυτόχρονα, όποιος γνωρίζει στοιχειωδώς την Βρετανική στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο γνωρίζει ότι τέτοιες θέσεις εκπληρώνουν μακροχρόνιους σκοπούς του Λονδίνου.

Γιατί όμως οι τρίτοι να υιοθετούν διαφορετικές θέσεις όταν η ίδια η Ελληνική πλευρά δεν υιοθετεί πλήρως και αδιαπραγμάτευτα την διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα! Οι στάσεις των τρίτων δεν πρέπει να εκπλήττουν, ιδιαίτερα εάν το θύμα μιας διεθνούς παρανομίας με τις θέσεις που υιοθετεί αποστέλλει το μήνυμα ότι αναλώσιμο. Γιατί αυτό σημαίνει η κατάργηση της ΚΔ και η δημιουργία ενός μη βιώσιμου κρατιδίου. Στην διεθνή πολιτική εάν έτσι στέκεται ο θιγόμενος τα άλλα κράτη υιοθετούν ερμηνείες που συμφέρουν τους στρατηγικούς τους σκοπούς.

Αναμφίβολα, η εφαρμογή της διεθνούς νομιμότητας σχετίζεται με πολλούς και συμπλεκόμενους παράγοντες που αφορούν τα αίτια πολέμου και τα αθέατα συμφέροντα που παρεμβάλλονται μεταξύ του τερματισμού των παράνομων τετελεσμένων και της σκληρής πραγματικότητας στην διεθνή πολιτική. Όπως έχει συχνά υποστηριχθεί, στην περίπτωση της Κύπρου όλα εξαρτώνται αφενός από την ισορροπία δυνάμεων (εξ ου και η υποστήριξη από καιρό του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου – ΕΑΧ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου) και αφετέρου με την ακλόνητη και ασυμβίβαστη προσκόλληση της Ελληνικής πλευράς στην διεθνή και ευρωπαϊκή νομιμότητα.

Εάν το θύμα μιας παρανομίας δέχεται τα παράνομα τετελεσμένα, για τους τρίτους, υπερτερούν τα στρατηγικά τους συμφέροντα που διαρκώς επαναπροσδιορίζονται εν μέσω αδιάλειπτων στρατηγικών παιγνίων και που εάν ο ενδιαφερόμενος το αποδέχεται τα νομικά κριτήρια παρακάμπτονται. Αποτελεί κυριολεκτικά μυστήριο το γεγονός πως ενώ επί δεκαετίες διέξοδος δεν υπάρχει εάν παρακαμφτεί η διεθνής νομιμότητα η Ελληνική πλευρά ακόμη και όταν ευνοείται απόλυτα από υψηλές καταστατικές αρχές του διεθνούς δικαίου και των διεθνών θεσμών αποδέχεται ερμηνείες που ευνοούν εχθρικά αναθεωρητικά κράτη τα οποία αμφισβητούν την διεθνή τάξη. Το αποτέλεσμα πάντα είναι η αλλαγή η διεθνούς τάξης εις βάρος της Ελληνικής πλευράς η οποία ενώ δεν στερείται συντελεστές ισχύος δεν τους αξιοποιεί δεόντως λόγω ελλειμματικής γνώσης των πολιτικών και στρατηγικών όψεων του σύγχρονου διεθνούς συστήματος.  

Η θέση και ο ρόλος ενός κράτους στους διεθνείς συσχετισμούς ισχύος εξαρτώνται τόσο από τους οικείους συντελεστές ισχύος όσο και από το κατά πόσο οι συντελεστές αυτοί συνδυάζονται βέλτιστα με νομικά και θεσμικά κριτήρια και συμμαχίες μεγιστοποιώντας έτσι το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Μεταξύ άλλων, σημαίνουσας σημασίας είναι η ύπαρξη κρατικών επιτελείων, στρατηγικών σχεδίων και εναλλακτικών αποφάσεων ανάλογα με το πώς εξελίσσονται οι διεθνείς σχέσεις, η υιοθέτηση αποτελεσματικών εξισορροπητικών στρατηγικών επιλογών με άλλα κράτη και η ικανότητα επιτυχών συναλλαγών συμφερόντων με άλλα κράτη και κυρίως με τα εμπλεκόμενα ηγεμονικά κράτη. Σκοπός αυτών των συναλλαγών είναι πάντα η εκπλήρωση των ιεραρχημένων εθνικών συμφερόντων και η αντιμετώπιση των απειλών. Όταν η διεθνής νομιμότητα ευνοεί ένα κράτος, εξάλλου, προσκολλάται σε αυτή ακλόνητα και αδιαπραγμάτευτα.

Εξίσου σημαντικό κριτήριο, είναι η στρατηγική κουλτούρα στο επίπεδο των εκάστοτε πολιτικών ηγεσιών αλλά και στο επίπεδο των πολιτών. Μιλώντας και αποφασίζοντας για την διεθνή πολιτική γραμμικές ερμηνείες, γνώμες και αφορισμοί πάντα βλάπτουν. Η στρατηγική κουλτούρα συναρτάται πρωτίστως με καλή γνώση της διεθνούς πολιτικής του κρατοκεντρικού συστήματος, με επαρκή κατανόηση των (Θουκυδίδειων) αξιωμάτων στα θεμέλια αυτού του συστήματος και με κατανόηση των ειδοποιών διαφορών συγκεκριμένων ζητημάτων που αφορούν τόσο τις νομικές όσο και τις πολιτικές και στρατηγικές όψεις της διεθνούς πολιτικής.

 Υπό το πιο πάνω πρίσμα όσον αφορά την παράνομη εισβολή και την δημιουργία παράνομων τετελεσμένων στην Κύπρο εκτιμάται ότι εξ αντικειμένου απαιτείται ριζικός επαναπροσδιορισμός των θέσεων και των στρατηγικών της Ελληνικής πλευράς. Πιο συγκεκριμένα, τις θέσεις που υιοθετούνται όσον αφορά τις αποφάσεις των διεθνών θεσμών και ιδιαίτερα του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ και της ΕΕ. Ποιες είναι οι ιεραρχήσεις των επιδιωκόμενων σκοπών, ποιες είναι οι θέσεις και ποιες οι κόκκινες γραμμές; Ποιες θέσεις υιοθετούνται στις διαπραγματεύσεις και στις συνομιλίες όχι μόνο με την Τουρκική πλευρά αλλά και με όλους τους άλλους; Πως διαχειρίζεται η Ελληνική και Κυπριακή διπλωματία τους εντεταλμένους ή αυτόκλητους μεσολαβητές; Τι ερμηνείες αποδέχεται όταν δηλώνονται αυθαίρετες νομικές ερμηνείες που όχι μόνο βλάπτουν τα εθνικά συμφέροντα αλλά επιπλέον οδηγούν σε κατάλυση του Κυπριακού κράτους;

Διαχρονικά παρατηρείται ότι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό των Ελληνικών θέσεων στο Αιγαίο και στην Κύπρο είναι παθητική στάση ή ακόμη και η αποδοχή απλουστευτικών, γραμμικών και ακραία βλαπτικών ερμηνειών επί ζητημάτων μείζονος σημασίας. Συνοπτικά και συντομογραφικά θα μπορούσαμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σε αναφορά με την παραβίαση της διεθνούς τάξης και της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας στην Κύπρο.

Κατ’ αρχάς, επειδή οι υπάλληλοι των διεθνών θεσμών είναι εντολοδόχοι και όχι εντολείς των κρατών μελών, συχνά η Τουρκία αλλά και άλλα κράτη, επί ζητημάτων που τα ίδια ακόμη και όταν παρανομούν δεν αποδέχονται μεσολαβητές ή προτάσεις που δεν τα συμφέρουν. Το αντίθετο συμβαίνει με την Ελλάδα και την Κύπρο όταν αποδέχονται μεσολαβητές που εξ ορισμού θεσμικά και πολιτικά είναι εντολοδόχοι και όχι εντολείς των κρατών μελών του ΟΗΕ και οι οποίοι υπερβαίνοντας και παραβιάζοντας τις αρμοδιότητές τους και τις νομικές διατάξεις υιοθετούν καταχρηστικές θέσεις και υποβάλλουν προτάσεις που δεν αποκαθιστούν την διεθνή τάξη που ξεκάθαρα παραβιάστηκε αλλά εισηγούνται την αλλαγή της εις βάρος του θύματος.

Σε αυτές τις περιπτώσεις η απόρριψη τέτοιων εισηγήσεων είναι απόλυτο νομικό και πολιτικό δικαίωμα ενός μη αναθεωρητικού κράτους και μάλιστα σε περιπτώσεις που όπως σπάνια συμβαίνει το Συμβούλιο Ασφαλείας ορίζει ότι είναι θύμα παράνομης άσκησης βίας και δημιουργίας παράνομων τετελεσμένων.

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι τα παράνομα τετελεσμένα του 1974 στην Κύπρο όπως σπάνια συμβαίνει καταδικάστηκαν ρητά από αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το 1974, 1975 και 1983. Εξίσου σημαντικό είναι ότι με την πράξη προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ έγινε ρητά σαφές ότι τα ο Ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο ισχύει για όλη την Επικράτειά της ΚΔ συμπεριλαμβανομένου του ενός τρίτου το οποίο ελέγχεται παράνομα από την Τουρκία, διατηρώντας μάλιστα δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και επιθετικά οπλικά συστήματα. Γνωστές είναι επίσης οι δημόσιες αναθεωρητικές θέσεις τούρκων ηγετών ότι θα ήθελαν να ελέγξουν την Κύπρο ακόμη και εάν δεν ζούσε εκεί έστω και ένας Τουρκοκύπριος.

Για την ΕΕ ερωτάται: Γιατί η Ελληνική πλευρά δεν απαιτεί ρητά και ξεκάθαρα η συλλογική στάση της ΕΕ να είναι η Ευρωπαϊκή νομιμότητα; Δηλαδή, η «λύση» να πληροί τις προϋποθέσεις του Ευρωπαϊκού νομικού κεκτημένου (το οποίο εξ αντικειμένου αποτελεί στέρεα βάση βιώσιμων ρυθμίσεων που διασφαλίζουν τα πολιτικά δικαιώματα όλων των πολιτών της ΚΔ). Παρενθετικά υπενθυμίζεται και τονίζεται ότι -παρά την αναφορά σε συμβατικές θέσεις για λόγους που αφορούν την περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα-, αυτή ακριβώς είναι η θέση του πρόεδρου της Κύπρου που εκλέχθηκε τον Φεβρουάριο του 2023. Εάν το Ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο που αποτελεί και νόμο των κρατών μελών της ΕΕ προταχθεί από την Κύπρο και την Ελλάδα εξ ορισμού αναιρεί τις αιτιάσεις που διχοτομούν το νησί και δημιουργούν ένα κρατίδιο υπό τουρκική ομηρία. Όμως ας μην περιμένεις κανείς ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης να επιμείνει εάν οι θέσεις αυτές δεν υιοθετηθούν από το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα της Κύπρου και της Ελλάδας.

Να σταθούμε τώρα στο εξίσου και ίσως πιο σημαντικό ζήτημα των αποφάσεων το Συμβουλίου Ασφαλείας σε αναφορά με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και την διεθνή νομιμότητα. Πιο συγκεκριμένα οι αποφάσεις του ΣΑ είναι δεν είναι νόμιμες εάν αφορούν την ενδοκρατική τάξη των κρατών μελών, πολύ περισσότερο εάν αφορά το θύμα παράνομης επίθεσης που το ίδιο το ΣΑ όρισε ως τέτοια σε πολλές αποφάσεις που πάντα ισχύουν όσα χρόνια και να περάσουν.

Στην περίπτωση της παράνομης εισβολής και της δημιουργίας παράνομων τετελεσμένων η ΚΔ και η Ελλάδα διαθέτουν πανίσχυρα νομικά και κατ’ επέκακταση πολιτικά ερείσματα. Όσον αφορά το Ελληνικό κράτος, τόσο επειδή είναι εγγυήτρια δύναμη όσο και επειδή εκεί ζουν το ένα δέκατο του Ελληνισμού, το οποίο εάν τεθεί υπό τουρκική ομηρία μέσω μιας αποδοχής των παράνομων τετελεσμένων -με την περίφημη πολιτική ισότητα»-, θα θέσει μόνιμα και ανεπίστροφα την Μεγαλόνησο υπό τουρκική επικυριαρχία και το Ελληνικό κράτος υπό στρατηγική ομηρία. Για να το πούμε διαφορετικά, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν απόλυτα θεμιτό και νομικό δικαίωμα να απαιτήσουν την εκπλήρωση της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.

Στο σημείο αυτό, μπορούμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι για τις αρμοδιότητες του ΣΑ και τον ρόλο του ΟΗΕ όπως ορίζεται στον Καταστατικό Χάρτη. Οι αρμοδιότητές είναι επακριβώς προσδιορισμένες και αφορούν μόνο την διεθνή τάξη και την αποκατάστασή της όταν διαταραχθεί. Κεφάλαιο Ι άρθρο 2 παράγραφος 7 του Χάρτη του ΟΗΕ όπου ξεκαθαρίζονται οι δικαιοδοσίες του ΣΑ αλλά και τα όρια αυτών των δικαιοδοσιών:

«Καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δε θα δίνει στα Ηνωμένα Έθνη το δικαίωμα να επεμβαίνουν σε ζητήματα που ανήκουν ουσιαστικά στην εσωτερική δικαιοδοσία οποιουδήποτε κράτους και δε θα αναγκάζει τα Μέλη να υποβάλλουν τέτοια θέματα για ρύθμιση σύμφωνα με τους όρους αυτού του Χάρτη».

Αποτελεί απόδειξη λανθασμένης κατανόησης των διεθνών θεσμών, του διεθνούς δικαίου και του ρόλου του ΟΗΕ εάν δεν κατανοηθεί ότι ο αμυνόμενος, απειλούμενος και θύμα παράνομης επίθεσης δεν έχει καμιά νομική ή πολιτική υποχρέωση να δεχθεί τα παράνομα τετελεσμένα, λόγω παράνομης άσκησης βίας όπως έγινε το 1974. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1974, 1975 και του 1983, αλλά προγενέστερα και του 1964, αυτό ακριβώς λένε. Ο ρόλος του ΟΗΕ έγκειται στη λήψη μέτρων τερματισμού της παράνομης κατοχής. Υπάρχουν αποφάσεις του ΣΑ για την Κύπρο οι οποίες είναι ρητές όπως σπάνια συμβαίνει: Οι αποφάσεις 186 / 1974, 360 / 74 και 541 / 1983, για παράδειγμα, καλούν όλους να σεβαστούν την κυριαρχία του μόνου αναγνωρισμένου κράτους, της ΚΔ, και ζητούν την αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξης θεωρώντας την εισβολή απειλή για την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. 

Η «διατάραξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας» στην οποία γίνεται αναφορά στο Κεφάλαιο 7, εξάλλου, στην περίπτωση της Κύπρου δεν αφορά το θύμα που εδώ είναι η Κυπριακή Δημοκρατία για την οποία, τόσο οι υψηλές αρχές του Καταστατικού Χάρτη όσο και οι αποφάσεις του ΣΑ συνηγορούν με την αποκατάσταση της διεθνούς τάξης και όχι με την παραβίασή της με αλλαγή του εσωτερικού καθεστώτος ενός κράτους μέλους του ΟΗΕ με όρους που νομιμοποιούν τα παράνομα τετελεσμένα της παράνομης εισβολής. Για να μην υπάρχει αμφιβολία παραθέτουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα των αποφάσεων το ΣΑ οι οποίες ζητούν τον τερματισμό των παράνομων τετελεσμένων και εμφατικά υπογραμμίζουν ότι τα παράνομα τετελεσμένα δεν θα αποτελέσουν βάση λύσης του κυπριακού. 

Οι αποφάσεις του ΣΑ είναι ρητές και, επαναλαμβάνεται και υπογραμμίζεται, όπως σπάνια συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου: Καλούν όλους να σεβαστούν την κυριαρχία του μόνου αναγνωρισμένου κράτους, της ΚΔ και ζητούν την αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξης θεωρώντας την εισβολή απειλή για την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Εξίσου ρητά με μια εξαιρετικά σημαντική διατύπωση που αφορά ευθέως κάθε διαπραγμάτευση έκτοτε και στο μέλλον ζητούν «την αποχώρηση χωρίς καθυστέρηση όλου του στρατιωτικού προσωπικού», ενώ γίνεται σαφές ότι οι διαπραγματεύσεις επίλυσης της κρίσης «δεν θα επηρεαστούν από τα πλεονεκτήματα που αποκτήθηκαν από τις πολεμικές επιχειρήσεις».

Εξίσου σημαντική εάν όχι περισσότερο σημαντική και μεγάλο υπέρτερο και ακλόνητο έρεισμα για την ΚΔ είναι η απόφαση του ΣΑ 541 του 1983 μια δεκαετία μετά την παράνομη εισβολή και τα παράνομα τετελεσμένα: «Η απόπειρα να δημιουργηθεί μια τουρκοκυπριακή δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου είναι άκυρη, επιδεινώνει την κατάσταση της Κύπρου» και καλεί «την Τουρκική πλευρά να την αποσύρει». Διευκρινίζει επίσης για ακόμη μια φορά ότι υπάρχει ένα μόνο κράτος και μόνο μια κρατική κυριαρχία, αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας την οποία κανείς δεν μπορεί να καταλύσει παρά μόνο εάν η Ελληνική πλευρά αυτοκτονήσει κρατικά και αυτό ακριβώς θα συμβεί εάν γίνει αποδεκτή κατάλυση της ΚΔ και αποδοχή μιας εθνικά διαιρεμένης δομής όπου οι αποφάσεις είναι ανέφικτες και όπου λόγω «πολιτικής ισότητας» σε εθνική βάση η Τουρκία θα επιβάλει τα παράνομα τετελεσμένα και θα σταδιακά θα καταστεί επικυρίαρχος της Μεγαλονήσου. 

Επειδή πολύς λόγος γίνεται για «ΔΔΟ με πολιτική ισότητα» που αφορά την ενδοκρατική τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν έχει την παραμικρή δικαιοδοσία να ορίσει το εσωτερικό καθεστώς ενός κράτους-μέλους του ΟΗΕ. Η μόνη αρμοδιότητά του ΣΑ είναι η αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας και επειδή οι μόνες αποφάσεις οι οποίες με βάση τον Καταστατικό Χάρτη ισχύουν είναι αυτές του 1974,1975 και 1983 η άρνηση της Ελληνικής πλευράς να καταλυθεί η ΚΔ και να δημιουργηθεί ένα μη βιώσιμο κρατίδιο είναι νομικά και πολιτικά ακλόνητη και αδιαμφισβήτητη.

Το γεγονός ότι η Ελληνική πλευρά αντί να αξιώνει αδιαπραγμάτευτα την αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας άφησε το Συμβούλιο Ασφαλείας να εκτρέπεται του ρόλου του με το να καταγράφει τις υποχωρήσεις του θύματος της παρανομίας, δεν αποτελεί νομική και πολιτική δέσμευση για την Ελληνική πλευρά. Η Ελληνική πλευρά μετά από δεκαετίες άγονων διαπραγματεύσεων έχει απόλυτο πολιτικό και νομικό δικαίωμα να απαιτήσει από το ΣΑ να εκπληρώσει τον ρόλο του ως όργανο συλλογικής ασφάλειας, να περιοριστεί σε θέσεις και ενέργειες τερματισμού των παράνομων τετελεσμένων και εάν τα μόνιμα μέλη του δεν συμφωνούν να περιοριστεί στις μόνες ισχύουσες αποφάσεις που πάρθηκαν μετά την εισβολή το 1974. Στην βάση γεγονότων που το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας κατέγραψε σε πολλά ψηφίσματα, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί νομικά και πολιτικά ότι την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια δεν την διατάραξε η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά η Τουρκία μετά το υποκινούμενο από την CIA πραξικόπημα της αμερικανοκίνητης χούντας, όπως οι ίδιοι οι Αμερικανοί πλέον ομολογούν. Ο ρόλος του Λονδίνου, επίσης, είναι πολύ γνωστός και αδιαμφισβήτητος.

Συνεκτιμώντας τη διαπραγματευτική πρακτική όλων των κρατών στις διαπραγματεύσεις των διακρατικών διενέξεων, εάν και όταν διακοπούν, η νέα συνάντηση γίνεται από μηδενική βάση και όχι από εκεί όπου εξαρχής στέκεται αμετακίνητος ο επιτιθέμενος και δράστης παράνομων τετελεσμένων. Στο Κυπριακό ο δράστης της παρανομίας είναι η Τουρκία και όσοι συνέπραξαν ορατά ή αθέατα. Ο ρόλος του Συμβουλίου Ασφαλείας ορίζεται ρητά στον Χάρτη ότι είναι η αποκατάσταση της διεθνούς τάξης και ασφάλειας. Πάντα βέβαια η διεθνής τάξη αποκαθίσταται όταν συμφωνούν οι μεγάλες δυνάμεις που διαθέτουν δικαίωμα βέτο, εξ ου και οι αποφάσεις και ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ σπάνιες. Η Κύπρος, τονίζεται ξανά, έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι το 1974,1975 και 1983 λήφθηκαν αποφάσεις του ΣΑ που ευνοούν τον τερματισμό των παράνομων τετελεσμένων και οι οποίες είναι οι μόνες που ισχύουν. Σε κάθε περίπτωση κανένας δεν έχει δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένου του ΣΑ, να παρέμβει ή να υποδείξει το εσωτερικό καθεστώς ενός κυρίαρχου κράτους-μέλους, ιδιαίτερα όταν ξεκάθαρα είναι το θύμα παράνομης επίθεσης και παράνομων τετελεσμένων.

Καταληκτικά, ευρισκόμενη υπό εκβιασμό λόγω παράνομης εισβολής η ΚΔ σύρθηκε σε συζητήσεις γύρω από αμφιλεγόμενους και αδιευκρίνιστους όρους όπως η ΔΔΟ με πολιτική ισότητα που καταμαρτυρούμενα δεν οδήγησαν σε διέξοδο αλλά σε διαδοχικές υποχωρήσεις του θύματος και σε αδιέξοδο που ευνοεί την αποδοχή των παράνομων τετελεσμένων. Οι διαπραγματεύσεις πολλών δεκαετιών απέδειξαν πως δεν μπορεί να οριστεί το περιεχόμενο μιας τέτοιας «διευθέτησης» επειδή απλά οι «λύσεις» που προτείνονται είναι ανέφικτες. Στην βάση της αδιαμφισβήτητης διακρατικής πρακτικής μια οποιαδήποτε διαπραγμάτευση δεν δημιουργεί κάποια νομική δέσμευση εάν δεν υπάρξει συμφωνία που επικυρώθηκε με νέα Συνθήκη. Σε κάθε νέα διαπραγμάτευση τα εμπλεκόμενα μέρη και ιδιαίτερα το θύμα παραβίασης της διεθνούς τάξης έχει απόλυτο δικαίωμα να ζητήσει διαπραγματεύσεις από μηδενική βάση και στην βάση της διεθνούς νομιμότητας που στην περίπτωση της Κύπρου ορίστηκε ρητά και ξεκάθαρα με τα ψηφίσματα του ΣΑ μετά την εισβολή. Μείζονος σημασίας είναι επίσης ο τερματισμός του εποικισμού που με βάση την Συνθήκη της Γενεύης αποτελεί έγκλημα πολέμου και αξίωση να εφαρμοστεί σε όλη την Κύπρο το ευρωπαϊκό νομικό κεκτημένο όπως προβλέπει η πράξη προσχώρησης της ΚΔ στην ΕΕ.

Με λογικούς, ορθολογιστικούς και συμφέροντες όρους η μόνη και αδιαπραγμάτευτη θέση της Ελληνικής πλευράς μπορεί να είναι η εξής: Το μόνο μοναδικό νομικό και πολιτικό διαπραγματευτικό πλαίσιο τερματισμού της διατάραξης της διεθνούς τάξης στην Κύπρο είναι ο τερματισμός των παράνομων τετελεσμένων, αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξης και εφαρμογή των προνοιών της Πράξης Προσχώρησης της ΚΔ στην ΕΕ οι οποίες αυτομάτως ακυρώνουν το αποικιοκρατικό διαίρει και βασίλευε και διασφαλίζουν μια βιώσιμη κυρίαρχη κρατική οντότητα. Τονίζεται ότι οι πρόνοιες της Πράξης Προσχώρησης ενώ αποτελούν υποχρεωτικό δίκαιο για την ΕΕ και τα μέλη της μετά το 1974 η Ελληνική πλευρά δεν αξίωσε πολιτικές και νομικές στάσεις που το επικυρώνουν. Η κατάργηση της ΚΔ, η αναγνώριση της παράνομης κατοχής στο ένα τρίτο της ΚΔ και διευθετήσεις που καθιστούν την Τουρκία επικυρίαρχο σε όλη την Κύπρο δεν είναι λύση αλλά αυτοκτονία και πρόδρομος νέων και μεγαλύτερων συμφορών και περιφερειακής αστάθειας.

 Φιλελεύθερος

Αδιανόητο: Οι ΗΠΑ θέλουν την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία στη συμπαραγωγή των F-35 και το «επιτελικό Κράτος» του Μητσοτάκη δυσανασχετεί!

 Αδιανόητο: Οι ΗΠΑ θέλουν την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία στη συμπαραγωγή των F-35 και το «επιτελικό Κράτος» του Μητσοτάκη δυσανασχετεί!

Μια ανεξήγητη μανία με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει καταλάβει το επιτελικό κράτος του Κυριάκου Μητσοτάκη και τα ένστολα ‘εξαπτέρυγά’ του.

Αυτό φάνηκε εμπράκτως με τον αποκλεισμό της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας από τα δυο μεγάλα αμυντικά προγράμματα της αγοράς των αεροσκαφών Rafale και των φρεγατών Belharra. Ωστόσο η επιλογή του αποκλεισμού της εγχώριας βιομηχανίας φαίνεται ότι συνεχίζεται και μάλιστα με αμείωτη ένταση και κατά την προκαταρκτική συζήτηση που έχει ήδη ξεκινήσει για την αγορά των F-35 καθώς η στρατιωτική ηγεσία – προφανώς με εντολή Μαξίμου- δεν θέλει τα SSI (αντισταθμιστικά ωφελήματα)!

Μέσω των “παπαγάλων” που διαθέτουν στα συστημικά Μέσα διαχέουν ψεύδη και σύγχυση δημιουργώντας μια πλασματική εικόνα.

Κάνουν λόγο για 600 έως και 800 εκατομμύρια δολάρια ότι θα φτάσουν τα SSI των F-35. Στην πραγματικότητα δεν θα φτάσουν τα 500 εκατομμύρια.

Αποφεύγουν να πουν ότι από τη συνολική δαπάνη του επενδυτικού προγράμματος του SSI, το 80 – 90% πρόκειται να δαπανηθούν για την κατασκευή, τον εξοπλισμό και την υποστήριξη των αναγκαίων για την επιχειρησιακή χρήση του μαχητικού υποδομών.

Η κυβερνητική αλλεργία στα SSI δηλαδή στα αντισταθμιστικά ωφελήματα για τα F-35 παραπέμπει σε άλλες περιόδους που η χώρα αγόραζε μαχητικά χωρίς συστήματα αυτοπροστασίας και όπλα ή άρματα μάχης χωρίς πυρομαχικά !

Και καλά οι πολιτικοί που μπορεί να έχουν τις ιδεοληψίες τους, οι στρατιωτικοί που θα κληθούν την επαύριο να χειριστούν τα F-35 πως υποκύπτουν στις αξιώσεις εκείνων που θέλουν F-35 χωρίς SSI . Πρόκειται για ένα αεροσκάφος 5ης γενιάς, τεχνολογίας stealth, το οποίο αποτελεί περισσότερο ένα ολοκληρωμένο, δικτυοκεντρικής επιχειρησιακής φιλοσοφίας οπλικό σύστημα, παρα ένα απλό μαχητικό.

Για την αποτελεσματική αξιοποίηση του μαχητικού, που θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, η Πολεμική Αεροπορία θα χρειαστεί να αποκτήσει ειδικά κατασκευασμένες και εξοπλισμένες υποδομές και να εκπαιδεύσει το προσωπικό της για την χρήση τους.

Οι αναγκαίες αυτές υποδομές και ο εξοπλισμός τους, θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης των SSI, αφήνοντας ένα υπόλοιπο 10 – 20% για τη συμμετοχή της αμυντικής βιομηχανίας στο παγκόσμιο κατασκευαστικό πρόγραμμα του F-35, που για τα επόμενα χρόνια έχουν παραγγελθεί περισσότερα από 2.500 αεροσκάφη.

Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα αν και δεν συμμετείχε εξαρχής με κάποια χρηματική επένδυση στο πρόγραμμα των F-35 όπως έπραξαν άλλες χώρες, καταφέρνει μέσα από την επικείμενη παραγγελία και την υλοποίηση μιας επένδυσης μερικών δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, να ενταχθεί στο κλαμπ των χωρών που θα κατασκευάζουν και υποστηρίζουν τμήματα του F-35 για την παγκόσμια αγορά, για πολλές δεκαετίες.

Σύμφωνα με υπολογισμούς, εκτιμάται ότι η συμμετοχή της βιομηχανίας στο πρόγραμμα παραγωγής/εφοδιαστικής αλυσίδας του F-35 με την επενδυτική συνεισφορά μερικών δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, θα αποφέρει στην ελληνική βιομηχανία έσοδα από τις εξαγωγές της τάξης των 500 εκατ. Ευρώ με 1 δις Ευρώ μέσα σε μια δεκαετία.

Τα έσοδα αυτά δύναται να αυξηθούν και να διατηρηθούν για επιπλέον πολλά χρόνια, σύμφωνα με τις υπάρχουσες και εκτιμώμενες μελλοντικές παραγγελίες του μαχητικού.

Επιπρόσθετα, καθόλη την διάρκεια του προγράμματος παραγωγής, που θα διαρκέσει όπως φαίνεται ίσως και δεκαετίες, το Ελληνικό Δημόσιο και οι Ασφαλιστικοί φορείς θα έχουν αξιόλογα ετήσια έσοδα στα Ταμεία τους.

Τέλος, σημαντική θα είναι η συνδρομή του προγράμματος στον εκσυγχρονισμό της χώρας, αφού η εν λόγω μικρή σε χρηματικό ύψος επένδυση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μεταφορά τεχνογνωσίας, νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, αύξηση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας και την απορρόφηση από την Ελλάδα των νέων τεχνολογιών στην αεροδιαστημική βιομηχανία.

https://infognomonpolitics.gr/

Ένα βυζαντινό πανδοχείο έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην κοιλάδα των Τεμπών

 Ένα βυζαντινό πανδοχείο έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην κοιλάδα των Τεμπών

Με την κλαρωτή πράσινη φούστα και μια μαύρη ποδιά που στηρίζονταν με δύο παραμάνες στο ύψος του στήθους, η Κοκκώνα γυρνούσε από τραπέζι σε τραπέζι, γέμιζε γλυκόπιοτο κόκκινο κρασί τα ποτήρια και εκλεκτούς μεζέδες τις τσανάκες.

Στο πανδοχείο της όλα ήταν αστραφτερά και το προτιμούσαν όσοι κατέβαιναν με μουλάρια ή με τα πόδια από τη Μακεδονία προς τον νότο ή όσοι ντόπιοι έπρεπε να διασχίσουν την κοιλάδα των Τεμπών

Μετά από τρεις ώρες περπάτημα, σε έναν στενό κι επικίνδυνο δρόμο -ιδιαίτερα τα βράδια- οι ταξιδιώτες που κατηφόριζαν από τη Βόρεια Ελλάδα προς τη Λάρισα, έβρισκαν στη νότια έξοδο, κοντά στον σημερινό Ευαγγελισμό, ένα πανέμορφο χάνι. Ένα μεγάλο πανδοχείο που πρόσφερε φαγητό και ανάπαυση στους ίδιους και στα ζώα.  

Image

 

Όπως λέει στη Voria.gr η ανασκαφέας και προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, Σταυρούλα Σδρόλια, το πανδοχείο έχει δύο φάσεις κατασκευής: μία παλαιοχριστιανική της εποχής του Ιουστινιανού και μία δεύτερη -αυτή που φαίνεται- που χρονολογείται στον 9ο αιώνα, στα χρόνια του αυτοκράτορα Θεόφιλου, συζύγου της Θεοδώρας.

«Στην περιοχή των Τεμπών είναι γνωστοί από τα ρωμαϊκά οδοιπορικά δύο κύριοι σταθμοί. Ο ένας λεγόταν σταθμός των Στενών και βρισκόταν στη βόρεια έξοδο προς τη Θεσσαλονίκη και ο άλλος σταθμός Ολύμπου, στη νότια έξοδο προς τη Λάρισα. Το συγκεκριμένο χάνι μπορεί να ταυτιστεί με κάποιον ενδιάμεσο σταθμό για την ανάπαυση των ταξιδιωτών», είπε η κ. Σδρόλια. 

Το Χάνι της Κοκκώνας, που πήρε το όνομά του από την τελευταία ιδιοκτήτριά του, ήταν ένα μεγάλο ορθογώνιο οικοδόμημα, μήκους 72 μέτρων και πλάτους 7 μέτρων, που χωριζόταν σε τρία μέρη. Η κατασκευή είναι πολύ γερή και σταθερή με ασβεστόχτιστα δάπεδα. 

Image

Μπροστά υπήρχε μια μεγάλη αλάνα, με ποτίστρες, όπου άραζαν τα ζώα. Το μεγάλο πανδοχείο προσέφερε καταλύματα για ύπνο στον πάνω όροφο και ένα οργανωμένο εστιατόριο στο ισόγειο. Οι ιδιοκτήτες του είχαν εκεί κοντά αγρόκτημα με πουλερικά και ζώα, αλλά και λαχανόκηπο, και προσέφεραν στους ταξιδιώτες ένα πλούσιο μενού, είτε ως πρόγευμα (ή προφάγον) είτε ως άριστον ή μεσημβρινόν γεύμα, είτε ως δείπνο. Το σίγουρο είναι πως οι πελάτες έτρωγαν με τα χέρια –το πιρούνι ήταν άγνωστο μέχρι τον 10ο αιώνα- ή ανάλογα με το φαγητό χρησιμοποιούσαν κουτάλι και μαχαίρι.

Μετά το γεύμα αναπαύονταν για λίγες ώρες ή το βράδυ –ανάλογα πότε έφταναν στο χάνι- και αργότερα συνέχιζαν τον δρόμο τους, ανακουφισμένοι που είχαν ολοκληρώσει ένα πολύ δύσκολο κομμάτι της διαδρομής, αυτό της κοιλάδας των Τεμπών. 

Image

Στο κτήριο δεν σώθηκαν καθόλου ευρήματα που να προσδιορίζουν τη χρήση του και η ταύτιση με πανδοχείο προτάθηκε λόγω του σχήματος και της θέσης του, δίπλα στον δρόμο και ακριβώς στην έξοδο του στενού μέρους της κοιλάδας, όπου παρουσιαζόταν επείγουσα ανάγκη στάσης για ανάπαυση, όπως την περιγράφουν οι περιηγητές της οθωμανικής περιόδου. Το χάνι αυτό αναφέρεται από τις αρχές του 19ου αιώνα και έλαβε το όνομά του το 1881 από την ομώνυμη ενοικιάστρια. 

Τα πρώτα ευρήματα ήρθαν στο φως το 2008 στη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή του νέου τμήματος στον οδικό άξονα Μαλιακός-Κλειδί και οι ανασκαφές έφεραν στο φως σπουδαία ευρήματα.

Στα ανατολικά του πανδοχείου και σε απόσταση 15 μ. από αυτό ανασκάφηκε βυζαντινός ναός, δρομικού τύπου (επιμήκης) με περίστωο, διαστάσεων 12 × 11, 60 μ., που περιβάλλεται από εκτεταμένο νεκροταφείο. Ο ναός διατηρείται σε χαμηλά ερείπια, κοντά στη στάθμη του δαπέδου, από το οποίο δεν σώθηκε κάτι. Βρέθηκαν ωστόσο ίχνη από δύο κτιστές τράπεζες Ιερού Βήματος, τόσο στην κεντρική κόγχη όσο και στη νότια, δείγμα ότι υπήρχε διαμορφωμένο παρεκκλήσι. 

Στο νεκροταφείο το ένα τρίτο των τάφων είναι κιβωτιόσχημοι και οι άλλοι λακκοειδείς, ενώ υπάρχουν και δύο καλυβίτες που αφορούν σε παιδικές ταφές. Οι τάφοι περιείχαν από έναν έως τρεις σκελετούς, αλλά είναι συχνή η παρουσία οστών από ανακομιδές. Ελάχιστοι από αυτούς περιείχαν κτερίσματα, κυρίως δύο παιδικοί τάφοι, στους οποίους βρέθηκαν γυάλινα βραχιόλια και χάλκινα δαχτυλίδια, που χρονολογούνται στον 10ο-12ο αιώνα, καθώς και ένας τάφος ενήλικα, που περιείχε μια χάλκινη πόρπη, συνοδευόμενη από δύο σιδερένιους κρίκους.

Σύμφωνα με την κ. Σδρόλια, «είναι σημαντικό το γεγονός της ανακάλυψης αυτού του ενδιαφέροντος συγκροτήματος, του ναού και του πανδοχείου, ενώ το νεκροταφείο υποδηλώνει παράλληλα την ύπαρξη οικισμού, τελείως άγνωστου μέχρι σήμερα. Ο χαρακτήρας του συγκροτήματος μπορεί να θεωρηθεί προσκυνηματικός, με διπλή λειτουργία, αφενός ως χώρος ανάπαυσης, λόγω της θέσης του, πάνω στον οδικό σταθμό μιας πολυσύχναστης οδικής αρτηρίας, αφετέρου λατρευτικός-κοιμητηριακός, σύμφωνα με τη μακραίωνη χρήση του χώρου στο παρακείμενο ελληνιστικό ιερό και νεκροταφείο».

Πρόσθεσε επίσης ότι «με την ίδια διπλή λειτουργία αναφέρεται αργότερα και ο γειτονικός τεκές του Χασάν Μπαμπά, που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τους Οθωμανούς, και υπήρξε σημαντικό προσκύνημα και συγχρόνως τόπος φιλοξενίας των ταξιδιωτών. Ο μνημειακός χαρακτήρας του βυζαντινού πανδοχείου μάς οδηγεί στην υπόθεση ενός σημαντικού κτήτορα, ίσως εκπροσώπου της κρατικής εξουσίας, που αποσκοπούσε στην προσπάθεια αναδιοργάνωσης της χώρας και των συγκοινωνιών μετά τη νίκη επί των Βουλγάρων στα τέλη του 10ο αι., εποχή κατά την οποία ιδρύεται η επισκοπή Λυκοστομίου, και ανακαινίζονται οι οχυρώσεις της περιοχής». 

Αξιοσημείωτο είναι ότι στην περιοχή των Τεμπών είχε εγκατασταθεί η έδρα της επισκοπής Λυκοστομίου ή Θετταλικών Τεμπών που αναγγέλλεται στις βυζαντινές πηγές από το 10ο αι. ότι υπάγεται στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια μεταφέρεται στον Πλαταμώνα και τη μεταβυζαντινή περίοδο στα Αμπελάκια, μέχρι την τελική ενσωμάτωσή της στη Μητρόπολη της Λάρισας. 

Όπως προκύπτει από την αρχαιολογική έρευνα, εκεί κοντά υπήρχε μικρός οικισμός που κατοικούνταν από τον 4ο ώς τον 6ο μ.Χ. και σχετιζόταν με παρακείμενο λατομείο μαρμάρου. 

 

Ελληνιστικά ευρήματα και «Κυβέλα, μάτερ θεών»

Στον αρχαιολογικό χώρο της κοιλάδας των Τεμπών, στη διάρκεια των ίδιων εργασιών, αποκαλύφθηκε και ένα μεγάλο συγκρότημα ελληνιστική εποχής, με πολλά δωμάτια. Στο νοτιότερο σημείο αυτού ταυτίστηκε η λατρεία της μητέρας των Θεών, της θεάς της καρποφορίας και της γονιμότητας Κυβέλης. Η Κυβέλη ήταν διαδεδομένη θεότητα στη Θεσσαλία και στο φως ήρθε τμήμα μαρμάρινης ναόσχημης στήλης με την ανάγλυφη μορφή της ένθρονη, με ένα λιοντάρι μικρό στα γόνατά της και διάφορα τελετουργικά σκεύη τριγύρω, που παραπέμπουν στην τέλεση θυσιών.

Image

Σημαντικό τμήμα επιγραφής ΟΝΕΘΕΙΚΕ που πιθανόν ανήκει στη θεά Άρτεμη, και πήλινο πλακίδιο με προτομή της ίδιας θεάς μαρτυρούν τη συλλατρεία δυο θεοτήτων, τα οποία σχετίζονται με την πλούσια, άγρια γη και τη βλάστηση στον Θεσσαλικό κάμπο.

 voria.gr

Υδρογονοενέργεια. Ο Προμηθέας ο απελευθερωτής του 21ου αιώνα

 

Η ενεργειακή ισότητα προϋπόθεση για την κοινωνική ισότητα 

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

Για τη σχέση του ενεργειακού συστήματος με το κοινωνικό σύστημα.

«Δώς μοι πᾶ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινάσω»

Αρχιμήδης

«Οι διάφορες εξουσιαστικές ομάδες γνωρίζουν ότι αν η ανθρωπότητα είχε στη διάθεσή της απεριόριστη ενέργεια, τότε θα ήταν σχεδόν αδύνατο να την ελέγξουν και να την χειραγωγήσουν.

Έχοντας στην κατοχή του την Ελεύθερη Ενέργεια ο Άνθρωπος παύει να αποτελεί πλέον αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Συμπέρασμα: Ενέργεια = Ελευθερία»

Dan A. Davidson

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η σπίθα που έθεσε σε κίνηση την διαδικασία διαμόρφωσης μιας νέας παγκόσμιας ολιγαρχικής τάξης πραγμάτων, μεταξύ Δύσης και Ανατολής, που στηρίζεται στην αμερικανική προτεκτορατοποίηση της Ευρώπης μέσω της ανακατανομής και του ελέγχου  των πηγών ενέργειας και των δικτύων των ορυκτών καυσίμων.

Guardian

«Δε θα μας σώσει Ανατολή γιά Δύση, μήδ’ Έλληνες

ή βάρβαροι θεοί. Μπροστά καινούργιος κόσμος θα

βαδίσει, άμα ξυπνήσουν κάποτε οι λαοί».

Κώστας Βάρναλης

Το κάθε φορά κοινωνικό ζήτημα δεν ήταν παρά το πρόβλημα της σχέσης της εκάστοτε κοινωνίας με τα μέσα παραγωγής και κύρια με τις πηγές και μορφές ενέργειας που κινούσαν την παραγωγική διαδικασία.

Η εξέλιξη της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των συγκρούσεων ανάμεσα στις δυνάμεις που επιβάλλουν βίαια την κοινωνική ανισότητα και σ’ εκείνες που αργά αλλά σταθερά διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την κοινωνική ισότητα και τον αταξικό Ουμανισμό.

Όταν οι εγκλωβισμένες σε θεσμούς ιδιωτικών, ταξικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων παραγωγικές δυνάμεις[1] της σύγχρονης κοινωνίας εμποδίζονται από τις καθυστερημένες καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις[2] να αναπτυχθούν παραπέρα και να επιτελέσουν τον κοινωνικό τους ρόλο στη διαμόρφωση ενός κάθε φορά καλύτερου κόσμου, τότε γεννιέται μια κοινωνική κρίση, η οποία αργά ή γρήγορα, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, θα λυθεί υπέρ του κεφαλαίου ή υπέρ της κοινωνίας.

Από τη μια μεριά στέκονται οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που κινούν ολόκληρο τον παραγωγικό μηχανισμό της κοινωνίας, και από την άλλη το Κεφάλαιο με την κρατική εξουσία, τους αντικοινωνικούς θεσμούς και τις δυνάμεις της ταξικής νομιμότητας και της καταστολής.

Η διαλεκτική σχέση των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων και των κεφαλαιοκρατικών παραγωγικών σχέσεων έφτασε στο σημείο της ρήξης, γιατί οι ανορθολογικές παραγωγικές σχέσεις στέκονται εμπόδιο στην παραπέρα ορθολογική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, συνθήκη αναγκαία για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πείνας, της ανεργίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής, της δημοκρατίας και της ειρήνης.

Η εργαζόμενη κοινωνία από την πλευρά των παραγωγικών δυνάμεων αναζητά τον τόπο, τον τρόπο και τη δύναμη με την οποία θα μπορέσει να μετακινήσει το Κεφάλαιο από τη θέση που του δίνει το δικαίωμα να καθορίζει με τη βία των θεσμών, των δομών και των όπλων τις παραγωγικές σχέσεις και συνεπώς τη ζωή και το μέλλον της εργαζόμενης κοινωνίας.

Το Κεφάλαιο από την πλευρά των παραγωγικών σχέσεων, οι οποίες στη διαδικασία της παραγωγής εκφράζονται ως σχέσεις ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και στα παραγόμενα προϊόντα, αλλά και ως σχέσεις εξαρτημένης εργασίας και μισθωτής δουλείας των εργαζόμενων, προσπαθεί με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο να εμποδίσει τη λύση αυτής της αντίθεσης υπέρ της εργαζόμενης κοινωνίας-ανθρωπότητας.

Σε επίπεδο ενέργειας αυτή η αντίθεση εκφράζεται ως αντίθεση μεταξύ του καθυστερημένου ενεργειακού συστήματος των ορυκτών καυσίμων από την πλευρά του Κεφαλαίου και του σύγχρονου ενεργειακού συστήματος που στηρίζεται πάνω στην σύγχρονη επιστημονικοτεχνική επανάσταση η οποία ανάδειξε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με κύριο καύσιμο το υδρογόνο σε αντικαταστάτη των ορυκτών καυσίμων και ανέπτυξε την τεχνολογία του υδρογόνου σε βαθμό τέτοιο που μπορεί να εξασφαλίσει στην εργαζόμενη κοινωνία άφθονη, φτηνή μέχρι και μηδενικού κόστους και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, για μια οικονομία του υδρογόνου[3].

Η αντικατάσταση του συγκεντρωτικού ενεργειακού συστήματος που στηρίζεται στα σπάνια, ακριβά και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα με την υδρογονοενέργεια ως αποτέλεσμα της συμπληρωματικής συνεργασίας όλων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη και οριστική ανατροπή όλων των εξουσιαστικών θεσμών και δομών με αφετηρία την κατάργηση των ατομικών ιδιοκτησιακών σχέσεων πάνω στα μέσα παραγωγής υπέρ της Εργασίας.

Με αυτήν την έννοια οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο της ενέργειας ως του βασικότερου συντελεστή που θα κινεί τις οικονομικές διαδικασίες της κοινωνίας με στόχο την κοινωνική ισότητα και τη βελτίωση της ζωής όλων των κατοίκων του πλανήτη χωρίς να βλάπτονται το φυσικό περιβάλλον και οι όροι της υλικής ύπαρξης της ζωής.

Η ενέργεια δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι όπλο πλουτισμού, εξουσιασμού και επιβολής, αλλά οφείλει να γίνει η σταθερή δημιουργική συνθήκη ισότητας, ευτυχίας, ειρήνης και δημοκρατίας.

Το υδρογόνο είναι η μορφή αυτής της ενέργειας και ο τόπος πάνω στον οποίο η εργαζόμενη ανθρωπότητα θα πατήσει και με μοχλό ένα Νέο Διαφωτισμό θα μπορέσει να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να ανοίξει τον δρόμο για ένα καλύτερο κόσμο.

Συνέπεια αυτής της μεγάλης ιστορικής ανατροπής θα είναι και η κατάργηση της μισθωτής δουλείας, πράγμα που σημαίνει νέες παραγωγικές σχέσεις που να αντιστοιχούν στο επίπεδο των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων και παράλληλα απελευθερώνουν την οικονομική δραστηριότητα της κοινωνίας από τα ιδιωτικά, ταξικά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, δημιουργώντας ταυτόχρονα όλες τις αναγκαίες υλικές και πνευματικές προϋποθέσεις για την οικονομική αυτοδιαχείριση και την κοινωνική αυτοδιεύθυνση.

Για να δούμε, όμως, το μέγεθος των ανατροπών που μπορεί να προκαλέσει η συνδυασμένη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη σημασία αυτών των ανατροπών για την εργαζόμενη κοινωνία-ανθρωπότητα, για τον ανθρώπινο πολιτισμό, για τη ζωή και για τη Φύση, πρέπει πρώτα να δούμε ποιοι και με ποιους τρόπους εμποδίζουν συστηματικά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να απελευθερώσουν την ανθρωπότητα από τα ορυκτά καύσιμα[4], για να μπορεί ο καθένας να αποκτήσει αποκεντρωμένα άφθονη, φτηνή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια, που θα τον απελευθερώσει και από την ενεργειακή, την οικονομική, την κοινωνική, την πνευματική, την ιδεολογική και τελικά την πολιτική/κομματική εξάρτηση.

Αυτή η απλή αλήθεια αποκαλύπτει πως η κοινωνική ισότητα προϋποθέτει την ενεργειακή απελευθέρωση και την ενεργειακή ισότητα.

Μύθοι και πραγματικότητα για το υδρογόνο, το ‘λαϊκό’, το ‘δημοκρατικό’, το αιώνιο καύσιμο «Το υδρογόνο είναι το ελαφρότερο και πλέον άφθονο στοιχείο που υπάρχει στο σύμπαν.

Όταν δεσμεύεται ως μορφή ενέργειας γίνεται το ‘αιώνιο καύσιμο’».

Jeremy Rifkin

Όταν σήμερα μιλάμε για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν πρέπει να εννοούμε την κάθε μια ξεχωριστά και ανεξάρτητα.

Και το σημαντικότερο, δεν πρέπει να αποσιωπάται ο κεντρικός ρόλος του υδρογόνου το οποίο μπορεί να αποσπαστεί από τις διάφορες χημικές ενώσεις, στις οποίες βρίσκεται, με πολλούς και διάφορους τρόπους.

Ο απλούστερος, τεχνικά και οικονομικά τρόπος είναι αυτός που απεικονίζεται στο παρακάτω Γράφημα, που δείχνει ότι παράγουμε φτηνή ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο και τον αέρα, και από πολλές άλλες ακόμα ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την οποία κάνουμε ηλεκτρόλυση του νερού και αποκτούμε υδρογόνο και οξυγόνο.

Απελευθερώνουμε το οξυγόνο, αν δεν το χρειαζόμαστε και αποθηκεύουμε, ή καίμε άμεσα το υδρογόνο με τις κυψέλες καύσης υδρογόνου και παράγουμε ταυτόχρονα ενέργεια, θερμότητα και καθαρό νερό από την συνένωση του μέρους του υδρογόνου που εξέρχεται άκαυστο και σμίγει με το οξυγόνο που υπάρχει ελεύθερο στον αέρα.

Ο τρόπος απόσπασης του υδρογόνου από το νερό με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης είναι ο απλούστερος και ο οικονομικότερος, υπό τον όρο ότι η ηλεκτρόλυση γίνεται με τη φτηνή και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Με τη συνδυασμένη συμβολή όλων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποδεσμεύεται το υδρογόνο ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πολλαπλάσιας ποσότητας, η οποία, πέρα από την άμεση κατανάλωσή της, μπορεί να αποθηκεύεται σε στερεά, υγρή και αέρια μορφή για να ανατροφοδοτεί τη διαδικασία της ηλεκτρόλυσης, με αποτέλεσμα την αδιάκοπη και αποκεντρωμένη ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον κάθε χρήστη χωριστά, ή και σε συνεργασία, σε κάθε επιθυμητή ποσότητα και σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Μόνο έτσι μπορεί να χτιστεί σταδιακά ένα ολοκληρωμένο αποκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα υδρογόνου που θα κάνει παρελθόν τα ορυκτά καύσιμα και το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού και μαζί τους θα κάνει παρελθόν τη φτώχεια, την πείνα, την εκμετάλλευση, τη βία, την καταστροφή του περιβάλλοντος και τον πόλεμο γενικά, και φυσικά τους πολέμους που γίνονται για τα καύσιμα και την ενέργεια.

Η επανάσταση του υδρογόνου είναι μια από τις μεγαλύτερες κληρονομιές που μπορούν οι γενιές αυτής της περιόδου να αφήσουν στα παιδιά τους και σε όλες τις επόμενες γενιές.

Ο μυθικός αλλά και συμβολικός Προμηθέας υποκαταστάθηκε, στον 21ο αιώνα, από τις σύγχρονες επιστήμες και τεχνολογίες, οι οποίες παρά τις προσπάθειες του κεφαλαίου να σταματήσει την πρόοδο, αυτές δημιούργησαν τους όρους ανατροπής του και ανοίγουν σταδιακά τον δρόμο για έναν άλλον, καλύτερο κόσμο, τον κόσμο της ενεργειακής δηλαδή της κοινωνικής ισότητας.

Αλλά τι είναι το υδρογόνο;

Το υδρογόνο είναι το στοιχείο εκείνο της Φύσης που κάνει σήμερα εφικτό αυτό που για εκατομμύρια χρόνια στην ανθρώπινη ιστορία ήταν επιθυμητό αλλά αδιανόητο, το να παράγει δηλαδή το κάθε νοικοκυριό, η κάθε κοινότητα, τη δική της ενέργεια, πράγμα που σημαίνει πως όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη που δεν έχουν, για πολλούς λόγους και κύρια για οικονομικούς λόγους, πρόσβαση σε ενεργειακά δίκτυα μπορούν να παράγουν οι ίδιοι όση ενέργεια χρειάζονται και όσοι είναι ενεργειακά εξαρτημένοι μπορούν να απεξαρτηθούν μια για πάντα από την πανάκριβη, επικίνδυνη και ρυπογόνο ενέργεια των ορυκτών καυσίμων.

Το υδρογόνο ως πηγή ελεύθερης ενέργειας και ως συνθήκη ενεργειακής ισότητας, ανοίγει νέους ορίζοντες στην ανθρωπότητα και κάνει εφικτό έναν καλύτερο κόσμο.

Η μόνη ανεξάντλητη πηγή ενέργειας, ας το ξαναϋπογραμμίσουμε, που δεν παρουσιάζει μειονεκτήματα και είναι φιλική στο περιβάλλον είναι το υδρογόνο, που ανακαλύφθηκε το 1766 από τον Henry Cavendish και χαρακτηρίστηκε «εύφλεκτος αέρας».

Το 1874 ο Ιούλιος Βερν πρόβλεψε πως το Υδρογόνο θα γίνει το καύσιμο του μέλλοντος που θα αντικαταστήσει τον άνθρακα.

Το 1923 ο Σκωτσέζος J.B.S. Haldane κάνει ένα βήμα παραπέρα και προβλέπει πως το υδρογόνο, ως το καύσιμο του μέλλοντος, θα παράγεται από ανεμόμυλους που θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια και θα διασπούν το νερό ηλεκτρολυτικά σε υδρογόνο και οξυγόνο.

Το υδρογόνο δεν απαντάται ελεύθερο στη Φύση με τη μορφή καθαρού αερίου.

Το βρίσκουμε δεσμευμένο σε πολλές και διάφορες χημικές ενώσεις με άλλα στοιχεία, όπως το νερό[5], οι ενώσεις του με τον άνθρακα (οργανικές ενώσεις), οι υδρογονάνθρακες και το φυσικό αέριο, από τις οποίες μπορούμε να το αποσπάσουμε με την εξαέρωση, την οξείδωση, τη θερμόλυση και την ηλεκτρόλυση.

Με δεδομένο πως το κόστος του σχετικά απλού τεχνολογικού πακέτου (ενεργειακή κυψέλη και λοιπός βοηθητικός εξοπλισμός) ελαχιστοποιείται σε συνθήκες μαζικής παραγωγής και συνεχούς χρήσης, είναι λογικό και το κόστος της ενέργειας που παράγεται με την καύση του υδρογόνου να τείνει σταθερά προς το μηδέν, λόγω και του μηδενικού κόστους της πρώτης ύλης.

Μια σχεδόν μηδενικού κόστους ενέργεια είναι προφανές πως μπορεί να προσφέρει απόλυτη ενεργειακή αυτάρκεια και κατά συνέπεια οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία στον χρήστη της, είτε αυτός είναι άτομο και οικογένεια, είτε είναι χωριό, πόλη και κράτος.

Βέβαια, όσοι έχουν λόγο να αποτρέψουν αυτές τις επαναστατικές εξελίξεις, σκαρώνουν μύθους, με μισές αλήθειες και ολόκληρα ψέματα, για αφελείς και απληροφόρητους.

Ένας από τους σημαντικότερους ειδικούς στον κόσμο για θέματα ενέργειας, ο Amory Lovins, ταξινόμησε όλους αυτούς τους μύθους ενάντια στο υδρογόνο σε είκοσι και με δημοσίευμά του το 2003 έδωσε αποστομωτικές απαντήσεις.

Κρίνω αναγκαίο να παραθέσω ολόκληρη (με ελάχιστες τεχνικού χαρακτήρα περικοπές) αυτήν την επιχειρηματολογία, όπως παρουσιάστηκε πρόσφατα από τους συγγραφείς του βιβλίου Freedom From Mid-East Oil, σε μια σύμπτυξη όλων αυτών των μύθων σε οκτώ, γιατί θεωρώ πως αυτή η τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία σημείο προς σημείο δεν αφήνει περιθώρια για σύγχυση αναφορικά με το τι είναι και τι μπορεί να προσφέρει το υδρογόνο:

«Μύθος 1ος: Η Βιομηχανία Υδρογόνου θα πρέπει να ξεκινήσει από το Μηδέν.

Αυτό δεν είναι αλήθεια, γιατί η παραγωγή υδρογόνου είναι ήδη μια αρκετά μεγάλη, πλήρως αναπτυγμένη βιομηχανία, και σε παγκόσμιο επίπεδο παράγει ετησίως 50 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (50 δισεκατομμύρια κιλά) υδρογόνου, που έχει αξία περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αν το δούμε σε προοπτική, βλέπουμε ότι η σύγχρονη παγκόσμια απόδοση του καθαρού υδρογόνου έχει την ενεργειακή αναλογία των 1,2 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ή, περίπου, το ένα τέταρτο των εισαγωγών πετρελαίου των Η.Π.Α.

Η βιομηχανία του υδρογόνου αυξάνεται με ρυθμό 6% ετησίως, που σημαίνει ότι διπλασιάζεται κάθε 12 χρόνια.

Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς τα κίνητρα που θα μπορούσαν να δοθούν με τη γρήγορη αύξηση του στόλου των οχημάτων που χρησιμοποιούν υδρογόνο ως καύσιμο στην εποχή πετρελαϊκής κρίσης και της ανάγκης για καινούργια καύσιμα.

Εάν η βιομηχανία του υδρογόνου μπορεί και επεκτείνεται τόσο γρήγορα «πίσω από το ραντάρ», δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να αναπτυχθεί ακόμη πιο γρήγορα στο μέλλον, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες αγοράς για ένα φθηνό, άφθονο και, το πιο σημαντικό απ’ όλα, φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο.

Μύθος 2ος: Το Υδρογόνο είναι επικίνδυνο για γενική χρήση.

Αυτός ο μύθος ξεκίνησε από το γερμανικό αερόπλοιο ZEPELIN, που πετούσε με καύσιμο το υδρογόνο και είχε εκραγεί το 1937 στο Lakehurst του New Jersey, γεγονός που το φόρτωσαν στο υδρογόνο εκείνοι που θα έχαναν τον έλεγχο πάνω στην ενέργεια, συνεπώς και στην οικονομία και στην κοινωνία αν το υδρογόνο αντικαθιστούσε τα ορυκτά καύσιμα.

Πρόσφατα, όμως, αυτό το γεγονός έχει επανεξεταστεί από επιστήμονες της ΝΑΣΑ, οι οποίοι βρήκαν ότι τελικά η αιτία της έκρηξης του αερόπλοιου δεν ήταν το υδρογόνο αλλά το εξωτερικό ύφασμα του αερόστατου, που ήταν πολύ υψηλής ευφλεκτότητας.

Για την ακρίβεια, η βιομηχανία του υδρογόνου καταγράφει μια μεγάλη ασφάλεια στην ιστορία της, που διαρκεί μερικές δεκαετίες.

Στην πραγματικότητα, φορτία με υγροποιημένο υδρογόνο έχουν ήδη διασχίσει 33 δισεκατομμύρια μίλια μεταφοράς.

Σ’ όλη αυτή τη διάρκεια δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά απώλειας προϊόντος ή πυρκαγιάς.

Η βενζίνη, που είναι το καύσιμο των αυτοκινήτων, είναι 22 φορές πιο εκρηκτική και έχει πολύ χειρότερη αναφορά στην ιστορία της, ως προς τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει.

Το συμπέρασμα είναι ότι οι επικριτές της ασφάλειας του υδρογόνου θα έπρεπε να αναστρέψουν τη «φωτιά» τους κατά της βενζίνης και να κάνουν εξέγερση υπέρ του υδρογόνου αποκλειστικά και μόνο επειδή είναι πιο ασφαλές.

Μύθος 3ος: Η δημιουργία υδρογόνου είναι ασύμφορη, γιατί η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του είναι μεγαλύτερη από την ενεργειακή του απόδοση.

Σύμφωνα με την κλασική φυσική, οποιαδήποτε μετατροπή της ενέργειας από μια μορφή σε άλλη, χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια από όση δημιουργεί.

Αν έχετε δημιουργήσει περισσότερη ενέργεια από όση χρησιμοποιείτε για την παραγωγή της, τότε θα έχετε μια αεικίνητη μηχανή, η οποία παραβιάζει τους νόμους της φυσικής.

Δεδομένου ότι είναι αδύνατον να αποφευχθεί η απώλεια ενέργειας, τότε, στην πραγματικότητα, το κρίσιμο ζήτημα είναι: Αξίζει το κόστος η μετατροπή της ενέργειας από μια μορφή σε άλλη, παρά τις απώλειες που σχετίζονται με αυτήν τη μετατροπή;

Αν η απάντηση ήταν κατηγορηματικά «όχι», όπως υπονοεί ο μύθος, τότε δεν θα φτιάχναμε βενζίνη από το αργό πετρέλαιο.

Γιατί, λοιπόν, αξίζει τον κόπο να δεχθούμε αυτές τις απώλειες μετατροπής; Αξίζει, διότι η μεγαλύτερη και πιο ευέλικτη αποδοτικότητα του υδρογόνου κατά την τελική χρήση μπορεί να αντισταθμίσει και με το παραπάνω τις απώλειες μετατροπής.

Με άλλα λόγια, οι απώλειες μετατροπής είναι αποδεκτές εάν η παραγόμενη ενέργεια είναι πιο ευέλικτη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο αποτελεσματικά από ό,τι στην αρχική της μορφή, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη οικονομική αξία. Το υδρογόνο ανταποκρίνεται εύκολα σε αυτά τα κριτήρια.

Είναι ατυχές το γεγονός ότι σήμερα το φυσικό αέριο παρουσιάζεται ως η πιο δόκιμη πηγή του υδρογόνου.

Ως πρώτη ύλη πετροχημικών που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά και είναι αμφίβολος ο εφοδιασμός του, το φυσικό αέριο παρουσιάζει πολλά προβλήματα.

Η μακροπρόθεσμη λύση είναι προφανής: η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδότηση των διαδικασιών που θα παράγουν υδρογόνο από το νερό σε ένα αποκεντρωμένο σύστημα.

Μια άλλη παρανόηση που συνήθως συνδέεται με αυτόν τον μύθο είναι ότι το αργό πετρέλαιο μπορεί να μετατρέπεται πιο αποτελεσματικά σε βενζίνη από ό,τι το φυσικό αέριο μπορεί να μετατρέπεται σε υδρογόνο.

Οποιαδήποτε διαφορά στην αποτελεσματικότητα με την οποία βενζίνη και υδρογόνο μπορούν να μετατρέπονται από μια μορφή ενέργειας σε μια άλλη, επισκιάζεται από τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του υδρογόνου έναντι της βενζίνης για την κίνηση των οχημάτων.

Η χρήση υδρογόνου για τη λειτουργία ενός αυτοκινήτου κυψέλης καυσίμου είναι δύο έως τρεις φορές πιο αποτελεσματική από τη χρήση βενζίνης για τη λειτουργία ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης.

Χρησιμοποιώντας στατιστικά από την Toyota, βλέπουμε πως μόνο το 88% της ενέργειας του αργού πετρελαίου στο φρεάτιο άντλησής του μετατρέπεται σε βενζίνη στο πρατήριο, και το 16% της ενέργειας της βενζίνης φτάνει τους τροχούς του αυτοκινήτου.

Αυτό το ποσοστό απόδοσης είναι επομένως μόνο 16%.

Από την άλλη πλευρά, τοπικά αναμορφωμένο φυσικό αέριο, με το πλεονέκτημα ενός αποκεντρωμένου δικτύου παραγωγής υδρογόνου, απελευθερώνει 70% της ενέργειας, από την κεφαλή του φρεατίου μέχρι το ντεπόζιτο του αυτοκινήτου.

Το υπεραποτελεσματικό σύστημα κυψελών καυσίμου υδρογόνου κίνησης φέρνει ένα επιβλητικό 60% αυτής της ενέργειας στους τροχούς.

Αυτό οδηγεί σε μία αποτελεσματικότητα 42% ή τρεις περίπου φορές την αποτελεσματικότητα της βενζίνης και ακόμη και 1,5 φορά την αποτελεσματικότητα της βενζίνης υβριδικού ηλεκτρικού αυτοκίνητου.

Είναι ακριβώς αυτές οι βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που κάνουν λογική, τόσο από οικονομική όσο και από περιβαλλοντική άποψη, τη μετατροπή του εναπομείναντος φυσικού αέριου σε υδρογόνο, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για να τροφοδοτήσει οχήματα κυψελών καυσίμου υδρογόνου, εκτοπίζοντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος της χρήσης πετρελαίου στον τομέα των μεταφορών.

Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα του υδρογόνου είναι τόσο μεγάλη, ώστε μπορεί να είναι λογικό ακόμη και να χρησιμοποιηθεί το υδρογόνο ως μέσο αποθήκευσης ηλεκτρισμού, ιδιαίτερα για την κάλυψη των αναγκών στις φάσεις επέκτασης και αιχμής στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.

Η χρήση υδρογόνου για ενέργεια επί τόπου είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιδέα για τις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές με περιορισμούς μετάδοσης, καθώς και για απομακρυσμένες περιοχές που βρίσκονται εκτός δικτύου.

Αυτό θα διευκόλυνε την πιο ευέλικτη χρήση της ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας καυσίμων, ενθαρρύνοντας τη μεγαλύτερη χρήση ασυνεχών πηγών ενέργειας, όπως η αιολική.

Και για τις αναπτυσσόμενες χώρες και άλλες απομακρυσμένες περιοχές, όπου δεν υπάρχει υποδομή, η απάντηση είναι προφανής: κυψέλες υδρογονοενέργειας είναι η προτιμότερη κινητήρια δύναμη, όπως είναι σήμερα η ηλιακή ενέργεια.

Μύθος 4ος: Η παράδοση στους τελικούς χρήστες καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας υδρογόνου.

Αυτός ο μύθος παρακάμπτει παραπλανητικά το γεγονός πως η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το υδρογόνο, παράγεται επι τόπου από την χρήστη ηλεκτρικής ενέργειας είτε αυτός είναι νοικοκυριό είτε συνεταιρισμός γειτονιάς, είτε δήμος και κράτος και συνεπώς δεν χρειάζεται να μεταφερθεί η ηλεκτρική ενέργεια, δεδομένου ότι όλοι έχουν στη διάθεσή τους δωρεάν την πρώτη ύλη, το νερό, ή οποιαδήποτέ άλλη χημική ένωση που εμπεριέχει υδρογόνο.

Το 2003, δύο Ελβετοί επιστήμονες ανέλυσαν την ενέργεια που απαιτείται για την παραγωγή υδρογόνου χρησιμοποιώντας μια σειρά διαφορετικών μεθόδων.

Είναι σωστό να σημειωθεί ότι τα στοιχεία τους ήταν βασικά σωστά, αλλά όχι και το συμπέρασμά τους, ότι δηλαδή ‘οι φυσικές ιδιότητες του υδρογόνου είναι ασυμβίβαστες με τις απαιτήσεις της αγοράς ενέργειας, γιατί (τάχα) η παραγωγή, συσκευασία, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή καταναλώνουν τόση ενέργεια που είναι τελικά ασύμφορο’.

Υπάρχουν πέντε βασικές πληροφορίες που αναιρούν αυτό το συμπέρασμα:

Πρώτον, η έκθεση των Ελβετών επιστημόνων εκδόθηκε από το Methanol Institute (Ινστιτούτο μεθανόλης), το οποίο προωθεί τη μεθανόλη αντί για το υδρογόνο, γεγονός που καθιστά τα ευρήματα της έρευνας ύποπτα και αναξιόπιστα.

Δεύτερον, η έκθεση παρουσίαζε ορισμένες διαδικασίες παραγωγής υδρογόνου που έχουν ήδη ξεπεραστεί, με την εξαίρεση ειδικών αγορών, επειδή είναι πάρα πολύ δαπανηρές.

Τρίτον, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην ηλεκτρόλυση, την πιο δαπανηρή μέθοδο, αν και από την ημερομηνία έκδοσης της έκθεσής τους μέχρι σήμερα, η τιμή της ηλεκτρόλυσης έχει μειωθεί από τα 8 δολάρια ανά κιλό στα 3 δολάρια, και συνεχίζει να μειώνεται.

Ακόμη και με το υψηλό κόστος της ηλεκτρόλυσης, αγνόησαν παντελώς όλες τις εναλλακτικές διαδικασίες παραγωγής υδρογόνου, όπως λ.χ. την αναμόρφωση με ατμό φυσικού αερίου.

Τέταρτον, παραδέχονται ότι η μετατροπή ορυκτών καύσιμων όπως το φυσικό αέριο είναι φθηνότερη από την ηλεκτρόλυση, αλλά την απορρίπτουν επειδή, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, απελευθερώνει περισσότερο CO2 από ό,τι η απλή καύση υδρογονανθράκων.

Αυτό αγνοεί τελείως το πλεονέκτημα απόδοσης των κυψελών καυσίμου υδρογόνου από 200 έως 300% σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα βενζίνης με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, ένα αυτοκίνητο που κινείται με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου από φυσικό αέριο εκπέμπει 40-67% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά μίλι από ένα βενζινοκίνητο αυτοκίνητο που κατά τα άλλα έχει τον ίδιο σχεδιασμό.

Η εξάλειψη της καύσης των υδρογονανθράκων επιτυγχάνει μια συνολική μείωση των εκπομπών CO2.

Πέμπτον, όλα τα αποτελέσματά τους σχετικά με τη μεταφορά ενέργειας ισχύουν μόνο στο πλαίσιο ενός συγκεντρωτικού συστήματος υδρογόνου, και όχι σε ένα διάσπαρτο και αποκεντρωμένο σύστημα.

Αν η οικονομία του υδρογόνου ήταν ένα κεντρικό σύστημα, θα έχανε ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του υδρογόνου, δηλαδή την ικανότητα να παράγεται σε ένα υπόγειο ή γκαράζ με μια παροχή νερού ή φυσικού αερίου, καθώς και μια συσκευή ηλεκτρόλυσης ή ένα μικρό μετασχηματιστή.

Όμως το αποκεντρωμένο σύστημα είναι αυτό που τελικά θα αναπτυχθεί.

Η αρχική επένδυση για μια συσκευή ηλεκτρόλυσης είναι σχετικά μικρή, εξαλείφοντας την ανάγκη για κάτι περισσότερο από μια γραμμή νερού, και κάποια ηλεκτρική ενέργεια από εκτός αιχμής παροχή ή από ανανεώσιμες πηγές που χρησιμοποιούνται ως καύσιμο.

Έτσι ο μετασχηματιστής παράγει υδρογόνο με μηδενικό κόστος μεταφοράς.

Ωστόσο, η τεχνολογία ηλεκτρόλυσης που αναπτύσσεται ταχύτατα και δοκιμάζεται στην Ισλανδία και στη Χαβάη για την παραγωγή υδρογόνου με νερό και ηλεκτρολύτες θα αποδειχθεί πολύ προτιμότερη από την παραγωγή υδρογόνου μέσω της αναμόρφωσης του φυσικού αερίου, καθώς η ηλεκτρόλυση δεν συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η ηλεκτρόλυση είναι μια ανώτερη μέθοδος για την εξαγωγή υδρογόνου τόσο σε μικρές όσο και σε μεγάλες εγκαταστάσεις.

Ενώ για όλους τους ανωτέρω λόγους η παραγωγή υδρογόνου από φυσικό αέριο είναι ανώτερη από τον βενζινοκινητήρα εσωτερικής καύσης, ελπίζουμε ότι η βιομηχανία θα στραφεί γρήγορα στην πολύ πιο έξυπνη λύση παραγωγής υδρογόνου με νερό και ηλεκτρολύτες.

Επιπλέον, αν η κοινωνία ποτέ αποφάσιζε ότι η καλύτερη επιλογή είναι η συγκεντρωτική παραγωγή υδρογόνου με την αναμόρφωση ατμού του φυσικού αερίου σε υδρογόνο με το διοξείδιο του άνθρακα ως υποπροϊόν, ένα συμπέρασμα με το οποίο διαφωνούμε κατηγορηματικά, η συγκεντρωτική παραγωγή θα μπορούσε να γίνει κοντά σε πόλεις, αντί για χιλιάδες μίλια μακριά.

Θα ήταν εύκολο να μετατραπεί ένα υπάρχον διυλιστήριο πετρελαίου σε εργοστάσιο παραγωγής υδρογόνου.

Μια τέτοια επιλογή, την οποία επιδιώκει το κεφάλαιο με την πανάκριβη και ακόμα πειραματική μέθοδο της ψυχρής σύντηξης μορίου του υδρογόνου, όμως δεν θα άλλαζε τη σχέση εξάρτησης του χρήστη/καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας από τον παραγωγό και θα ευνούχιζε το υδρογόνο ως επί τόπου αποκεντρωμένη πηγή άφθονης, φθηνής και καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που εμπόδιζε το πέρασμα σε έναν καλύτερο κόσμο.

Μύθος 5ος: Δεν μπορεί να γίνει διανομή υδρογόνου με το ήδη υπάρχον δίκτυο.

Αυτό είναι ψέμα, αν δεν είναι άγνοια, αφού η μεταφορά του υδρογόνου, λ. χ. από τον Δήμο στα νοικοκυριά, γίνεται εύκολα με σωλήνωση, δηλαδή με αντλίες και βαλβίδες.

Άρα η δημιουργία κάποιου νέου δικτύου για τη μετα- φορά του υδρογόνου δεν είναι απαραίτητη.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ήδη υπάρχον.

Κάποια υπάρχοντα συστήματα σωλήνων έχουν ήδη προδιαγραφές κατάλληλες για υδρογόνο.

Τα άλλα μπορούν εύκολα να τροποποιηθούν με τις υπάρχουσες τεχνολογίες.

Η χρήση των υπαρχόντων συστημάτων αγωγών δεν απαιτεί κάποια παραπάνω φροντίδα ως προς την ασφάλεια.

Άλλωστε, ήδη εμφανίζονται σταθμοί για ανεφοδιασμό με υδρογόνο σε όλο τον κόσμο.

Μύθος 6ος: Δεν υπάρχει εφικτός τρόπος για να κινούνται τα αυτοκίνητα με υδρογόνο.

Κι όμως, οι κυψέλες καυσίμου (Fuel cells) υδρογόνου χρησιμοποιούνται από το 1965 ως μέθοδος προώθησης για τα διαστημικά ταξίδια και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν σε επιβατικό αυτοκίνητο το 1966, για την ακρίβεια σ’ ένα Electrovan της GM.

Σήμερα, τα αυτοκίνητα με υδρογόνο περνάνε τα πιο αυστηρά τεστ και είναι πολύ προχωρημένης τεχνολογίας.

Από τα μέσα του 2003 οι Αμερικάνοι αγρότες έχουν δεκάδες λεωφορεία που κινούνται με υδρογόνο, ενώ στους δρόμους κυκλοφορούν ήδη πολλά αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο και ο αριθμός αυτός συνέχεια αυξάνεται.

Το υδρογόνο έχει περάσει τα τεστ για τις ανάγκες του στρατού, για τα οχήματα ξηράς και θάλασσας, και χρησιμοποιείται ως καύσιμο στα υποβρύχια εδώ και χρόνια.

Βαριά φορτηγά, που ξοδεύουν σχεδόν τον μισό χρόνο της μηχανής τους άσκοπα επειδή δεν έχουν βοηθητική πηγή ενέργειας, επίσης αρχίζουν και χρησιμοποιούν υδρογόνο.

Η FedEx και η UPS σχεδιάζουν σύντομα να ξεκινήσουν να χρησιμοποιούν φορτηγά που κινούνται με υδρογόνο.

Με τόση έρευνα διεθνώς και τόσο πολλές δοκιμές, η κάθε πετυχημένη εφαρμογή του υδρογόνου ωφελείται από τις προηγούμενες εμπειρίες.

Με άλλα λόγια, η μαζική παραγωγή τέτοιων οχημάτων θα ρίξει και τις τιμές του υδρογόνου.

Μύθος 7ος: Μας λείπει ένας ασφαλής, οικονομικά προσιτός τρόπος για την αποθήκευση του υδρογόνου στα αυτοκίνητα.

Το πραγματικό ζήτημα εδώ είναι η κινητή αποθήκευση υδρογόνου.

Η ανησυχία είναι ότι θα ήταν απαραίτητος ο εξοπλισμός κάθε αυτοκίνητου υδρογόνου με μια χαλύβδινη δεξαμενή αποθήκευσης, σε αντίθεση με τα φθηνά πλαστικά ρεζερβουάρ των σύγχρονων αυτοκινήτων.

Η ανησυχία αυτή αντιμετωπίσθηκε πριν από αρκετά χρόνια με τη δημιουργία δεξαμενών από ανθρακονήματα με επένδυση επαργιλωμένου δοχείου πολυεστέρα.

Σε σύγκριση με τις περιττές πλέον στερεές δεξαμενές μεταλλικής επένδυσης, οι προηγμένες δεξαμενές ανθρακονήματος μείωσαν το βάρος της δεξαμενής καυσίμου κατά το ήμισυ και το κόστος υλικών κατά το ένα τρίτο.

Έχουν περίπου 9 έως 13 φορές μεγαλύτερη αντοχή από αυτήν που είχαν οι μεταλλικές δεξαμενές.

Δεν διαβρώνονται ποτέ και είναι εξαιρετικά σκληρά, καταφέρνοντας να παραμείνουν άθικτα σε τροχαία που τεμαχίζουν τις αντίστοιχες δεξαμενές βενζίνης.

Οι σωλήνες καυσίμου ενός αυτοκινήτου υδρογόνου διατηρούνται επίσης στην ίδια χαμηλή πίεση όπως η κυψέλη καυσίμου, καταρρίπτοντας έτσι τη σχετική ανησυχία για την αδυναμία των σωλήνων υψηλής πίεσης υδρογόνου.

Οι δεξαμενές ανθρακονήματος μπορούν να παραχθούν μαζικά με κόστος μόλις μερικές εκατοντάδες δολάρια ανά τεμάχιο.

Μια δεξαμενή υδρογόνου 350-bar (5.000 λίβρες ανά τετραγωνική ίντσα) είναι σχεδόν 10 φορές το μέγεθος ενός συγκρίσιμου ρεζερβουάρ βενζίνης όσον αφορά το περιεχόμενο ενέργειας.

Αν συμπεριλάβει κανείς το πλεονέκτημα απόδοσης του οχήματος κυψελών καυσίμου υδρογόνου κατά δύο ή και τρεις φορές πάνω από ένα κινητήρα εσωτερικής καύσης, η διαφορά αυτή μειώνεται σε μέγεθος μόνο περίπου τέσσερις φορές.

Επιπλέον, σε ένα αυτοκίνητο με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου μπορούμε να αφαιρέσουμε άλλα ανταλλακτικά του αυτοκινήτου, όπως τον καταλυτικό μετατροπέα, αντισταθμίζοντας έτσι τον επιπλέον όγκο που απαιτούν οι δεξαμενές υδρογόνου.

Με τις σύγχρονες μεθόδους σχεδιασμού και υλικών, τα αυτοκίνητα θα έχουν καλύτερες αποδόσεις χάρη στη μικρότερη αεροδυναμική αντίσταση, την αντίσταση κύλισης και το βάρος.

Έτσι, θα χρησιμοποιούν δύο τρίτα (2/3) λιγότερη ενέργεια, μειώνοντας την ποσότητα του υδρογόνου που απαιτείται για την οδήγηση σε μια συγκρίσιμη απόσταση.

Ο μαγικός αριθμός που όλοι οι κατασκευαστές στοχεύουν να πετύχουν είναι της τάξης των 300 μιλίων με ένα μόνο ανεφοδιασμό με υδρογόνο.

Μύθος 8ος: Το υδρογόνο είναι πολύ ακριβό για να μπορεί να συναγωνιστεί με τη βενζίνη.

Η αλήθεια, όμως, είναι πως, παρά τις ολόκληρες δεκαετίες ευνοϊκής αμερικάνικης πολιτικής σχετικά με τη χρήση της βενζίνης, οι τεχνολογίες που βασίζονται στο υδρογόνο είναι πολύ κοντά στη βιωσιμότητα.

Αν υπολογίσουμε το κόστος ζωής στις καταναλωτικές κοινωνίες σήμερα, βλέπουμε ότι το υδρογόνο αποτελεί μια επιθυμητή εναλλακτική λύση απέναντι στα ορυκτά καύσιμα.

Ο παράγοντας που λέγεται Φαινόμενο του Θερμοκηπίου και η μόλυνση του περιβάλλοντος από τα καυσαέρια καθιστούν το υδρογόνο πολύ προτιμότερο από τη βενζίνη.

Ακόμη και όταν το καύσιμο του υδρογόνου παράγεται από φυσικό αέριο, τα υδρογονοκίνητα αυτοκίνητα εκπέμπουν μόνο το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει ένα αυτοκίνητο κινούμενο με βενζίνη.

Είναι σίγουρο ότι τη στιγμή της μελέτης για την υιοθεσία μιας νέας τεχνολογίας, το κόστος είναι ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες για τους περισσότερους καταναλωτές.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι μικρές γεννήτριες υδρογόνου θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και να τοποθετούνται σε ειδικούς σταθμούς, εξυπηρετώντας με αυτόν τον τρόπο εκατοντάδες αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο αλλά χρησιμοποιώντας το φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη με κόστος 6 δολάρια για ένα εκατομμύριο θερμικές μονάδες BTU.

Αυτό θα προμήθευε το υδρογόνο στα αυτοκίνητα με τιμή 2,5 δολάρια ανά γαλόνι βενζίνης[6], λιγότερο δηλαδή από όσο πληρώνουμε σήμερα.

Ακόμη περισσότερο, αν συνεχίσουν οι σύγχρονες τάσεις, οι μέρες των 2,5 δολαρίων το γαλόνι, θα ανήκουν οριστικά στο παρελθόν»[7].

Αυτή είναι η πραγματικότητα του 21ου αιώνα, η νέα πραγματικότητα που καταρρίπτει τους μύθους και ανοίγει τον δρόμο για την υδρογονοενέργεια και την ενεργειακή απελευθέρωση της εργαζόμενης κοινωνίας από τα συγκεντρωτικά εξουσιαστικά ενεργειακά συστήματα.

Η εσκεμμένη καθυστέρηση στην ανάπτυξη του τεχνολογικού πακέτου για τη μαζική παραγωγή υδρογόνου και υδρογονοενέργειας για μαζική λαϊκή κατανάλωση, δεν επέτρεψε να έρθουν στη δημοσιότητα αξιόπιστα συγκριτικά στοιχεία κόστους παραγωγής της στη διάσταση του χρόνου και γι’ αυτό δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή εικόνα για το θέμα.

Έχουμε, όμως, στοιχεία για την εξέλιξη του κόστους της παραγόμενης ισχύος (Wp) ενός φωτοβολταϊκού (ΦΒ) πλαισίου.

Όπως δείχνει ο παραπάνω πίνακας, από το 1956 μέχρι το 2000 αυτό το κόστος μειώθηκε στο 1/1000 του αρχικού κόστους ανά παραγόμενη μονάδα ενέργειας (Wp) από τα φωτοβολταϊκά πλαίσια και συνεπώς κάτι αντίστοιχο, αν όχι πολύ καλύτερο, θα συμβεί και με τον αναγκαίο εξοπλισμό για την παραγωγή υδρογόνου και υδρογονοενέργειας.

Είναι προφανές πως, μετά από δώδεκα χρόνια και χάρη στις νέες εξελίξεις και τεχνικές βελτιώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, το κόστος αυτό θα έχει συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο, πράγμα που επιβεβαιώνει την εκτίμηση πως το κόστος της ενέργειας από υδρογόνο με τη συνδρομή και των άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα ελαχιστοποιείται συνεχώς με τάση προς το μηδέν, πράγμα που θα συμπαρασύρει ολόκληρη την παραγωγή αγαθών ευημερίας προς το ελάχιστο κόστος και θα καταστήσει αυτονόητη την παραγωγή όλων των αναγκαίων αγαθών και υπηρεσιών σε ποσότητες και ποιότητες που είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση της φτώχειας.

Με δεδομένο πια πως η φτώχεια δεν είναι οικονομικό πρόβλημα, αλλά πρόβλημα διαχείρισης των πόρων και συνεπώς είναι πρόβλημα πολιτικό, δηλαδή, πρόβλημα εξουσίας πάνω στην ενέργεια και στην οικονομία, γίνεται φανερό πως, για να καταπολεμηθεί η φτώχεια με τη βοήθεια της υδρογονοενέργειας, πρέπει να καταργηθεί η συγκεκριμένη εξουσία πάνω στις πηγές ενέργειας και στην ενέργεια την ίδια και συνεπώς πάνω στην οικονομία και κατ’ επέκταση πάνω στην κοινωνία.

Σήμερα, μερικά χρόνια μετά από τότε που δίνονταν οι παραπάνω απαντήσεις στους μύθους για την ακαταλληλότητα του υδρογόνου, τα πράγματα έχουν εξελιχθεί θεαματικά και ως προς το κόστος της υδρογονοενέργειας.

Για να έχουμε μια αίσθηση του τι σημαίνει φθηνή ενέργεια, καταφεύγουμε στα συμπεράσματα εκείνων που ασχολούνται με την έρευνα και τις εφαρμογές της σχετικής τεχνολογίας.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα συμπεράσματα και τις εκτιμήσεις με βάση το σημερινό πειραματικό στάδιο της τεχνολογίας της υδρογονοκίνησης και μάλιστα σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του κατασκευαστή του πρώτου υδρογονοκίνητου αυτοκινήτου στην Ελλάδα: ‘Το υδρογονοκίνητο όχημα χρειάζεται ένα ευρώ περίπου για να διανύσει απόσταση 100 χιλιομέτρων’[8].

Προφανώς με τη βελτίωση της σχετικής τεχνολογίας λογικό είναι να αναμένεται ακόμη φθηνότερη και σχεδόν μηδενικού κόστους υδρογονοκίνηση.

Προφανές γίνεται, επίσης, το γεγονός πως με τόσο φτηνή ενέργεια καταργείται σταδιακά και σταθερά η φτώχεια και η πείνα και μαζί τους η ανισότητα και η ‘σιαμαία αδερφή’ της, η εξουσία.

Ένας καλύτερος κόσμος είναι ήδη εδώ και θα τον δούμε μόλις ‘ανοίξουμε τα μάτια μας’.

Όπως όλα τα ψέματα, έτσι και αυτά που συκοφαντούν την υδρογονοκίνηση ‘έχουν κοντά ποδάρια’ και γι’ αυτό δεν μπορούν να προλάβουν την ορμητική επανάσταση του υδρογόνου και την επιστημονικά έγκυρη γνώση που την πυροδοτεί.

Το υδρογόνο μπορεί με τη συνδρομή των άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να παραχθεί από το νερό με ελάχιστο κόστος, και ως ανεξάντλητη πηγή άφθονης, φτηνής και καθαρής ενέργειας θα απαλλάξει την ανθρωπότητα από την καταστροφική εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και θα προστατέψει το περιβάλλον, θα εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία-αυτονομία και θα αυξήσει την ενεργειακή ισότητα μεταξύ ανθρώπων και λαών.

Με υδρογονοηλεκτρική ενέργεια, που θα είναι σχεδόν ελεύθερο αγαθό, ο καθένας θα μπορεί να κάνει παραγωγική και αρδεύσιμη μεγαλύτερη έκταση γης και περισσότερες φορές τον χρόνο, αλλά και να αποκτήσει όσα υλικά αγαθά και υπηρεσίες επιθυμεί με ελάχιστη δαπάνη, με ελάχιστη προσπάθεια και με πολύ ελεύθερο χρόνο, που θα του επιτρέπει να συμμετέχει στα κοινά, να ψυχαγωγείται, να μορφώνεται, να ταξιδεύει και να είναι ευτυχισμένος.

Η υδρογονοενέργεια τελικά φέρνει μαζί της τη μεγαλύτερη κοινωνική επανάσταση, η οποία μπορεί ως επιλογή της εργαζόμενης κοινωνίας να καταργήσει το κεφάλαιο ως εξοσιαστική κοινωνική σχέση, το χρήμα ως μέσον καταχρηστικού πλουτισμού των λίγων σε βάρος των πολλών και την κρατική εξουσία γενικά ως αχρείαστη σε μια αμεσοδημοκρατικά αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία, μέλη της οποίας δεν θα είναι άνθρωποι τρομοκρατημένοι, αμαθείς, μονοδιάστατοι και διαταραγμένοι, αλλά άνθρωποι καλλιεργημένοι, ισορροπημένοι και πολυδιάστατοι, επειδή ακριβώς θα έχουν αλλάξει οι συνθήκες και οι υλικοί όροι της κοινωνικής συμβίωσης, χωρίς εξουσιαστές αφεντικά και εξουσιαζόμενους, σε μια κοινωνία των ίσων.

Η ανεξάρτητη, αποκεντρωμένη, τοπική και αμεσοδημοκρατικά διαχειριζόμενη υδρογονοενέργεια μπορεί να αποσυνθέσει όλες τις συγκεντρωτικές ενεργειακές, οικονομικές, εξουσιαστικές και πολιτικές δομές και λειτουργίες του καπιταλισμού και μέσω της αποκαπιταλιστικοποίησης να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε ένα αποαστικοποιημένο, αποκεντρωμένο, αποεμπορευματοποιημένο και κοινωνικά αυτοδιαχειριζόμενο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο που θα στηρίζεται στην κοινωνική ισότητα και θα υπηρετεί την ανθρώπινη ευτυχία και τον πολιτισμό του ελεύθερου χρόνου και της αυθεντικής ατομικής και συλλογικής δημιουργικότητας.

Η υδρογονοενέργεια, η σύγχρονη ηλεκτρονική επικοινωνία, η τρισδιάστατη εκτύπωση, το ελεύθερο λογισμικό, η τεχνολογία drone και το πλήθος των άλλων επιστημονικοτεχνολογικών επαναστάσεων που καθημερινά συντελούνται, πρέπει άμεσα να απελευθερωθούν από το κεφάλαιο και να περάσουν υπό κοινωνικό έλεγχο, με την μετακίνηση της κοινωνίας από αντικείμενο του κεφαλαίου σε υποκείμενο της ιστορίας, για να προλάβουν οι κοινωνίες οι ίδιες να ακυρώσουν την ‘μεγάλη επανεκκίνηση’ του κεφαλαίου, που ετοιμάζει, όπως δηλώνουν οι εμπνευστές της, Claus Schwab, Thierry Malleret και Γιουβάλ Νώε Χαράρι, την ‘βελτίωσή’ μας, δια της εμφύτευσης στον εγκέφαλό μας δέκτες που θα ρυθμίζουν την συμπεριφορά μας σύμφωνα με προγράμματα που θα εκπέμπονται από κάποιον κεντρικό πομπό της κεντρικής φασιστικής εξουσίας, η οποία θα καταστήσει τον άνθρωπο αναλώσιμο προϊόν με ημερομηνία λήξης.

Αυτά σχεδιάζει το κεφάλαιο, τα λέει, τα γράφει, τα πραγματοποιεί ήδη πειραματικά σε Αμερικανούς εργαζόμενους και ετοιμάζει τα προγράμματα για την εφαρμογή σε όλους τους εξουσιαζόμενους του πλανήτη προκειμένου να επιβιώσει και ημείς άδωμεν…

[1] Ως παραγωγικές δυνάμεις εννοούμε τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που μαζί με τα μέσα παραγωγής δημιουργούν τον κοινωνικό πλούτο. Βλ. Eichhorn W., Bauer A. und Koch G., Η διαλεκτική των παραγωγικών σχέσεων και των παραγωγικών δυνάμεων, Αναγνωστίδης, Αθήνα χ.χ., σ. 12-74.

[2] Ως παραγωγικές σχέσεις εννοούμε τις εμπράγματες σχέσεις μεταξύ των εργαζόμενων, των μέσων παραγωγής και του πλούτου που παράγουν, καθώς επίσης και τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που παίρνουν, με τον ένα ή τον άλλο ρόλο, μέρος στην παραγωγική διαδικασία, ό. π., σ. 122 κ.ε.

[3] Rifkin Jeremy, Η οικονομία του Υδρογόνου. ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2005.

[4] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Ποιος φοβάται το υδρογόνο; ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2023.

[5] Το νερό ή ύδωρ είναι η περισσότερο διαδεδομένη χημική ένωση στην επιφάνεια της Γης, καλύπτοντας το 70,9% του πλανήτη. To όνομα «νερό» προέρχεται από τη βυζαντινή φράση «νεαρόν ύδωρ» που σήμαινε τρεχούμενο ύδωρ που μόλις βγήκε από την πηγή, η οποία προέρχεται από την αρχαία ελληνική φράση «νήρον ύδωρ». Από την ονομασία «ύδωρ» έχουν προκύψει όλοι οι σχετικοί επιστημονικοί όροι, μεταξύ των οποίων και χημικοί, που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα, όπως ένυδρο άλας, υδρογόνο (αυτό που γεννάει νερό), ενυδάτωση, αφυδάτωση και υδρόλυση, υδάτινος, υδατοκαλλιέργεια, υδατογραφία, υδατοκομία, υδατοσφαίριση, υδρατμός, υδραυλική κ.λπ. Το νερό απαντάται και στις τρεις κοινές καταστάσεις της ύλης στη Γη, δηλαδή σε στερεή (πάγος, χιόνι, χαλάζι), υγρή (βροχή, νερό πηγών, ποταμών, θαλασσών) και αέρια (υδρατμοί στην ατμόσφαιρα).

[6] Ένα γαλόνι ισούται με 4,546 λίτρα

[7] Jerry B. Brown, Rinaldo S. Brutoco, James A. Cusumano, Freedom From Mid-East Oil, (Απελευθέρωση από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής), ό.π, σ. 411-423. Για μια αποσπασματική παρουσίαση στα ελληνικά, βλ. http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/03/blog-post_4457.html,

[8] Λάγιος Γεώργιος, Κατασκευάζουμε αυτοκίνητο που καίει νερό, Τα Νέα, 20.3.2009.


https://arxaiaithomi.gr/