Το μυκηναϊκό ανάκτορο της Σπάρτης

Ως μία από τις δέκα σημαντικότερες αρχαιολογικές έρευνες του κόσμου παρουσιάστηκε στο πρώτο Αρχαιολογικό Φόρουμ της Σανγκάης (22-27 Αυγούστου) η ανασκαφή που γίνεται από το 2010 στον Αγιο Βασίλειο, στο Ξηροκάμπι Δήμου Σπάρτης.

Αποκαλύπτεται εκεί μια μεγάλη μυκηναϊκή εγκατάσταση σε μια χαμηλή λοφοσειρά στην πεδιάδα της Σπάρτης και σε απόσταση 11,5 χλμ. από αυτή. Και δικαίως η αρχαιολογική αυτή έρευνα διακρίθηκε, γιατί όλα τα ευρήματά της συνηγορούν στην ύπαρξη ενός σπουδαίου μυκηναϊκού ανακτόρου. Εκτός από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, έχουν βρεθεί ενεπίγραφες πινακίδες σε Γραμμική Β γραφή, πολυάριθμα θραύσματα τοιχογραφιών, χάλκινα ξίφη και άλλα πολύτιμα αντικείμενα.

Η ανασκαφέας, πρώην έφορος της Ε' ΕΠΚΑ, Αδαμαντία Βασιλογάμβρου, επιστρέφοντας από τη Σανγκάη δήλωσε: «Από ένα σύνολο 99 ερευνών που προτάθηκαν αρχικά και οι οποίες ανήκαν σε δύο κατηγορίες, στις νέες έρευνες πεδίου και στα ερευνητικά προγράμματα, το Αρχαιολογικό Πρόγραμμα του Αγίου Βασιλείου στο Ξηροκάμπι Λακωνίας πέρασε στην τελική επιλογή του Αρχαιολογικού Φόρουμ της Σανγκάης 2013. Συνολικά 10 έρευνες συμμετείχαν στο δικό μας τομέα -στις καινούργιες ανασκαφές- και εννέα στον δεύτερο».

Η ανασκαφή αυτή είναι ελάχιστα γνωστή στο ελληνικό κοινό, καθώς δεν έχει γίνει μια μεγάλη ανακοίνωση των συμπερασμάτων που βγαίνουν από τη μελέτη του αρχαιολογικού υλικού της. Και ίσως να μην όδευε προς τη Σανγκάη, αν δεν υπέβαλλε τη σχετική πρόταση στην επιτροπή του Αρχαιολογικού Φόρουμ (Nomination Committee) η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ολγα Παλαγγιά. Ακολούθησε η διαδικασία μιας αυστηρής αξιολόγησης στην επιτροπή (Selection Committee), που είναι επιφορτισμένη με την τελική αξιολόγηση των προτάσεων και στην οποία συμμετέχουν 40 επιστήμονες από διάφορες περιοχές του κόσμου. Ετσι, έγινε η τελική πρόκριση.

Το σημαντικό είναι ότι δεν υπήρχε ουδεμία άλλη σημαντικότερη ανασκαφή σε ευρωπαϊκό έδαφος από αυτή του Αγίου Βασιλείου Λακωνίας. Η παρουσίασή της έγινε στις 23 Αυγούστου, σε μεγάλο διεθνές ακροατήριο, όπως πληροφορούμαστε από το ΑΠΕ. Ανάμεσά τους ήταν σπουδαίοι αρχαιολόγοι, όπως ο καθηγητής του Κέμπριτζ, ανασκαφέας της Κέρου, που έχει ασχοληθεί με την αρχαιοκαπηλία την Ελλάδα, λόρδος Κόλιν Ρένφριου. «Μετά την παρουσίασή μας, ήρθε και με ρώτησε πάρα πολλά για τον Αγιο Βασίλειο. Είχαμε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση» είπε η κ. Βασιλογάμβρου, η οποία οφείλει τώρα να παρουσιάσει και στο ευρύ κοινό τα ευρήματά της.

Ως τώρα πάντως έχουν έρθει στο φως τρία μυκηναϊκά κτήρια, η κύρια οικοδομική φάση των οποίων ανάγεται στο 14ο αι. π.Χ. Στοιχεία που αφορούν την οργάνωση και την αρχιτεκτονική των κτηρίων, όπως και κινητά ευρήματα, μαρτυρούν επαφές με την Κρήτη. Τα θραύσματα των τοιχογραφιών που έχουν περισυλλεγεί δείχνουν ότι τα οικοδομήματα αυτά ή

σμηση

ταν πολυτελώς διακοσμημένα, όπως και τα υπόλοιπα μυκηναϊκά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας και του Αιγαίου. Το μυκηναϊκό αυτό μέγαρο φαίνεται πως καταστράφηκε από πυρκαγιά περί τα τέλη του 14ου-αρχές 13ου αι. π.Χ. και δεν επανοικοδομήθηκε στην ίδια θέση.

Το πάνω μέρος από χαρακτηριστικό
μυκηναϊκό αγγείο με γραπτή διακόmaster-lista