Η Ελλάδα μπορεί να πιέσει για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα

 

του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.

Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τη στρατηγική της μόχλευση για να πιέσει για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα

Καθώς ο καταστροφικός πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται χωρίς να διαφαίνεται σαφές τέλος, η παγκόσμια χορωδία που απαιτεί κατάπαυση του πυρός δυναμώνει. Ωστόσο, μεταξύ των φωνών που θα μπορούσαν να έχουν τη μεγαλύτερη σημασία είναι μία που έχει παραμείνει πολύ σιωπηλή: η Ελλάδα.

Η Ελλάδα έχει από καιρό τοποθετηθεί ως αξιόπιστος και σταθεροποιητικός παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο. Απολαμβάνει στενούς δεσμούς τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με το Ισραήλ και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μια εποχή που το Ισραήλ βυθίζεται σε ένα στρατιωτικό και ανθρωπιστικό τέλμα και η πολιτική των ΗΠΑ έχει παραλύσει, η Ελλάδα έχει τόσο την ηθική ευθύνη όσο και τη στρατηγική επιρροή για να δράσει.

Ο πόλεμος του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στη Γάζα, που ξεκίνησε ως απάντηση στις φρικτές επιθέσεις της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, έχει πλέον ξεπεράσει κάθε ισχυρισμό αυτοάμυνας. Με πάνω από 60.000 Παλαιστίνιους να έχουν σκοτωθεί, το 92% των σπιτιών να έχει καταστραφεί και τον πληθυσμό να έχει οδηγηθεί στην πείνα, αυτή η εκστρατεία έχει χάσει τη νομιμότητά της στα μάτια του κόσμου. Ο δηλωμένος στόχος του Ισραήλ να «εξαλείψει τη Χαμάς» έχει μεταλλαχθεί σε έναν παρατεταμένο, τιμωρητικό πόλεμο εναντίον ολόκληρου του άμαχου πληθυσμού της Γάζας, ενέργειες που ισοδυναμούν με συλλογική τιμωρία και, σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις νομικών εμπειρογνωμόνων, με εγκλήματα πολέμου ή και χειρότερα.

Παρά τη διεθνή κατακραυγή, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης διαφωνίας εντός των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ, η ουσιαστική πίεση στο Ισραήλ ήταν αμελητέα. Η Ουάσινγκτον παραμένει ο κύριος στρατιωτικός υποστηρικτής του Ισραήλ, παρέχοντας σχεδόν 4 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε βοήθεια, ωστόσο τόσο οι κυβερνήσεις Μπάιντεν όσο και Τραμπ δεν έχουν επιβάλει πραγματικούς όρους για να σταματήσουν τον πόλεμο ή να διασφαλίσουν την ανοικοδόμηση και την πολιτική συμφιλίωση μετά τον πόλεμο.

Εδώ πρέπει να παρέμβει η Ελλάδα.

Ως μία από τις λίγες χώρες της ΕΕ που διατηρούν ισχυρούς δεσμούς ασφαλείας και διπλωματίας με το Ισραήλ, και ως αναδυόμενος ενεργειακός κόμβος και αμυντικός εταίρος των ΗΠΑ, η Ελλάδα βρίσκεται σε μοναδική θέση για να χρησιμεύσει τόσο ως μεσολαβητής όσο και ως αγγελιοφόρος. Η Ελλάδα δεν είναι απλώς ένας θεατής σε αυτήν την κρίση, είναι μια γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της διατλαντικής συμμαχίας. Η αυξανόμενη αμυντική συνεργασία της Αθήνας με το Ισραήλ της δίνει επιρροή. Οι κοινές δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ με τις ΗΠΑ ενισχύουν περαιτέρω την ικανότητά της να επηρεάζει την Ουάσινγκτον.

Το πιο σημαντικό είναι ότι η ίδια η ιστορία της Ελλάδας ως έθνους που σφυρηλατήθηκε μέσα από τον αγώνα για ανεξαρτησία της δίνει ηθικό κύρος όταν μιλάει για ζητήματα εθνικής απελευθέρωσης και ανθρώπινου πόνου. Οι Έλληνες πολίτες, που υποστηρίζουν συντριπτικά τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, παρακολουθούν με τρόμο έναν πληθυσμό να πολιορκείται με βόμβες και να του στερούνται βασικές ανάγκες. Για μια χώρα που γνωρίζει κατοχή, λιμό και πόλεμο, η σιωπή δεν είναι ουδετερότητα, είναι συνενοχή.

Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει:

• Να ζητήσει δημόσια μόνιμη κατάπαυση του πυρός και άμεση πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
• Να αξιοποιήσει τις αμυντικές συμφωνίες της με το Ισραήλ για να πιέσει για αυτοσυγκράτηση και στρατηγική αναπροσαρμογή.
• Συντονισμός με τους συμμάχους της ΕΕ για την αναβίωση μιας αξιόπιστης ειρηνευτικής διαδικασίας που θα βασίζεται στη λύση των δύο κρατών.
• Να χρησιμοποιήσει το αυξανόμενο διπλωματικό της κύρος για να πιέσει τις ΗΠΑ να θέσουν ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας τη συμμόρφωση του Ισραήλ με το διεθνές δίκαιο και τις ειρηνευτικές δεσμεύσεις.

Μια τέτοια ενέργεια δεν θα έθετε σε κίνδυνο τις συμμαχίες της Ελλάδας, αλλά θα τις ενίσχυε. Τοποθετώντας τον εαυτό της ως μεσολαβητή ειρήνης με αρχές, η Ελλάδα μπορεί να αναβαθμίσει το διεθνές της προφίλ και να επιβεβαιώσει τις αξίες της στην παγκόσμια σκηνή. Θα αντανακλούσε επίσης τη βούληση του ελληνικού λαού, ο οποίος έχει δείξει εδώ και καιρό αλληλεγγύη στην παλαιστινιακή υπόθεση όχι σε αντίθεση με το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, αλλά στην επιδίωξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης.

Αυτό που είναι καλό για τον Νετανιάχου βραχυπρόθεσμα είναι κακό για το Ισραήλ, κακό για τους Παλαιστίνιους και κακό για την περιφερειακή σταθερότητα. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Γάζα εμβαθύνει τον εξτρεμισμό, αποξενώνει τους συμμάχους και αποσταθεροποιεί μια περιοχή όπου η Ελλάδα έχει ζωτικά συμφέροντα.

Είναι καιρός η Ελλάδα να μιλήσει, όχι μόνο ως φίλος του Ισραήλ ή των ΗΠΑ, αλλά ως υπεύθυνη δημοκρατία, περιφερειακή δύναμη και φωνή συνείδησης.

Τέλος στον πόλεμο. Τέλος στην πείνα. Τέλος στη σιωπή.

Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI) και του Research Institute for European and American Studies (RIEAS).

https://www.anixneuseis.gr/