Αν θέλουμε λύσεις για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και τους παραγωγούς τροφίμων μας, χρειαζόμαστε μονάδες Βιοαερίου. Μήπως έφτασε η ώρα;

(Όσα ακολουθούν παρακάτω προέρχονται από την 14ετή εμπειρία μου στον χώρο των ΑΠΕ, τα φωτοβολταϊκά, αιολικά και υδροηλεκτρικά έργα. Στη Βιοενέργεια είμαι Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου και για 4 χρόνια εκλεγμένο μέλος του δ.σ. του Ευρωπαϊκού οργανισμού που εκπροσωπεί το μεγαλύτερο ποσοστό ΑΠΕ στην Ευρώπη, του Bioenergy Europe, με ταυτόχρονη πολύ καλή εικόνα της Ελληνικής αγοράς).

Τι έκαναν οι «κουτόφραγκοι»

Όταν ξεκίνησε η επανάσταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (εξαιρούνται τα μεγάλης κλίμακας υδροηλεκτρικά έργα κλπ), όλες οι σοβαρές χώρες της δυτικής Ευρώπης προέταξαν από την πρώτη στιγμή τις τεχνολογίες της Βιοενέργειας (τότε τη Βιομάζα και το Βιοαέριο). Γιατί το έκαναν αυτό και δεν επικεντρώθηκαν μόνο στις τεχνολογίες των φωτοβολταϊκών και αιολικών; Επειδή η Βιοενέργεια ουσιαστικά λειτουργεί συνδυαστικά και ένα έργο λύνει περισσότερα προβλήματα:

• Καθάρισαν τα δάση τους από «εύφλεκτη πρώτη ύλη» και τη μετέτρεψαν σε καύσιμο μονάδων Βιομάζας = σε θέρμανση ή / ή και ηλεκτρικό ρεύμα

• Αντί να πετάνε τα σκουπίδια τους και να ρυπαίνουν, τα συγκέντρωσαν, τα διαχώρισαν και τα μετέτρεψαν σε καύσιμο μονάδων Βιοαερίου (πλέον και Βιομεθανίου ή βιοκαυσίμων) = σε θέρμανση, ηλεκτρικό ρεύμα ή «πράσινο φυσικό αέριο» και λίπασμα. 

• Αντί οι κτηνοτρόφοι τους να έχουν τόσα «απόβλητα προς διαχείριση», τα μετέτρεψαν και αυτοί σε καύσιμα για μονάδες Βιοαερίου = μείωσαν ραγδαία τα κόστη τους + κέρδισαν χρήματα.

• Το ίδιο έκαναν και οι αγρότες τους με τα δικά τους υπολείμματα, που έγιναν καύσιμα για Βιομάζα = μείωσαν ραγδαία τα κόστη τους + κέρδισαν χρήματα.

• Οι πόλεις, οι μεγάλες εταιρείες, οι παραγωγοί τροφίμων, τα σούπερ μάρκετ ακολούθησαν και σιγά σιγά οι πόλεις και το περιβάλλον καθάρισαν.

• Την ίδια ώρα, αυτή η πράσινη ενέργεια βοήθησε και τα δίκτυα ηλεκτρισμού και θέρμανσης των χωρών αυτών, μιας και η Βιοενέργεια χρησιμοποιεί «καύσιμα» που συγκεντρώνονται τοπικά και η ενέργεια καταναλώνεται επίσης τοπικά = μεγάλες οικονομίες κλίμακας.
• Επίσης κάθε δίκτυο ηλεκτρισμού χρειάζεται μονάδες σταθερά παραγόμενης ενέργειας («μονάδες βάσης» λέγονται). Αυτές είναι: Τα πυρηνικά, το φυσικό αέριο, ο λιγνίτης και το κάρβουνο, η Βιοενέργεια, οι μεγάλες υδροηλεκτρικές μονάδες και η γεωθερμία. Στην πράξη σειρά από χώρες στηρίζοντας τη Βιοενέργεια στήριξαν και τα δίκτυά τους, μειώνοντας τους ρύπους.

• Last but not least (που λέμε και εμείς στην Κατερίνη) η Βιοενέργεια δημιουργεί 10 – 15 φορές περισσότερες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο, σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες. Κράτα και το ότι η τεχνολογία για όλα τα παραπάνω είναι συνήθως Ευρωπαϊκή = τα λεφτά έμειναν στην Ευρώπη. 

Σήμερα η Βιοενέργεια αντιπροσωπεύει περίπου το 10% της ενέργειας που καταναλώνουμε στην Ευρώπη και το 74% της ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας του συνόλου των ΑΠΕ (πηγή: Bioenergy Europe, 27.09.2022). Ακριβώς, κατάλαβες καλά. Όλα τα φωτοβολταϊκά, αιολικά και μικρά υδροηλεκτρικά έργα μαζί καλύπτουν το υπόλοιπο ποσοστό, το 26%.

Ελλάδα: Τα κάνουμε όλα ανάποδα και μετά κλαίμε επειδή είχαμε «ανάποδα αποτελέσματα»

Στην Ελλάδα το έργο το καταλάβαμε αλλιώς, ως συνήθως. Ενώ οι ανάγκες της χώρας μας είναι ακριβώς ίδιες με αυτές των Ευρωπαίων, εμείς στην πράξη λειτουργήσαμε εντελώς διαφορετικά:

• Προτάξαμε τα φωτοβολταϊκά έργα για τον πολύ κόσμο, δίνοντας τεράστιες αποδόσεις. Για χρόνια πληρώναμε 2 – 3 φορές πάνω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, την ώρα που είχαμε πολύ περισσότερες ώρες παραγωγής! (Όταν κάποια στιγμή το κράτος κατάλαβε πως το σύστημα θα οδηγούνταν σε κατάρρευση και μείωσε τις ταρίφες, χιλιάδες άνθρωποι είπαν πως εξαπατήθηκαν = αντί να γίνει απόσβεση της επένδυσης σε 3 χρόνια, έγινε σε 7…)

• Αφήσαμε τα αιολικά για τους μεγάλους παίκτες.

• Απλουστεύσαμε τις διαδικασίες, έτσι ώστε να γεμίσουμε τα δίκτυά μας μόνο με μικρά φωτοβολταϊκά και μεγάλα αιολικά έργα, άναρχα (κάποιος ειδικός για τα δίκτυα θα σου πει πόσο κακό είναι αυτό για το δίκτυο μίας χώρας και τι επιπλέον κόστη συνεπάγεται). Πχ στην Ελλάδα καταθέτεις μία αίτηση στον ΔΕΔΔΗΕ και περιμένεις όρους σύνδεσης, που αργούν. Στη Ρουμανία ετοιμάζεις δικιά σου μελέτη με τρεις προτάσεις σύνδεσης και την καταθέτεις στον διαχειριστή του δικτύου. 

• Τη Βιομάζα την καταλάβαμε εντελώς λάθος! Με τα δασαρχεία δεν βγαίνει άκρη, ενώ στη χώρα μας προτιμάμε διαχρονικά να καίγονται τα δάση παρά να τα καθαρίζουμε (σε βρίζουν αν πεις να μαζέψεις ό,τι πρέπει να απομακρυνθεί από το δάσος και μετά οι ίδιοι άνθρωποι κλαίνε επειδή «υπήρχε εύφλεκτη ύλη παντού και η φωτιά εξαπλώθηκε).
• Η Ελλάδα επέτρεψε να… φέρνουμε λύμματα (τηγανέλαια κλπ) από την Ασία και να τα καίμε εδώ σε «μονάδες Βιομάζας», πληρώνοντας μεγάλες ταρίφες για να κουβαλάμε λύμματα από την άλλη άκρη της γης! (Αφού ήταν νόμιμο…)
• Στη χώρα μας ουσιαστικά με σειρά διατάξεων, στρεβλώσεων και δυσκολιών κατέστη αδύνατη η θέρμανση από μονάδες Βιομάζας, για την οποία «σειρά ειδικών απεφάνθη ότι δεν χρειαζόμαστε, επειδή δεν έχουμε αρκετές ώρες κρύου τον χρόνο». (Οι ίδιοι «ειδικοί» ευλόγησαν επί δεκαετίες τη θέρμανση μέσω πετρελαίου και μετά μέσω φυσικού αερίου).  

• Ενώ στην Ευρώπη η νομοθεσία σταδιακά προσαρμόστηκε έτσι ώστε να καταστήσει ασύμφορο το πέταγμα των σκουπιδιών στη χωματερή, το πέταγμα των λυμμάτων στα ρέματα κλπ, στην Ελλάδα έχουμε επιτρέψει επί δεκαετίες την ασυδοσία, με αποτέλεσμα να την πληρώνει το φυσικό μας περιβάλλον και οι αγρότες / κτηνοτρόφοι / παραγωγοί τροφίμων να χάνουν χρήματα (και να νιώθουν στην πλειοψηφία τους και «έξυπνοι» επειδή «ξεφορτώθηκαν τα απόβλητά τους»).

• Καταλήξαμε να έχουμε λίγες μονάδες Βιοαερίου, οι οποίες αντί να έχουν ως πρώτη ύλη τους λύμματα που συλλέγονται δωρεάν (για να αποφύγει ο ρυπαίνων τον περιβαλλοντικό φόρο), συνήθως χρησιμοποιούν υποπροϊόντα και λύμματα που… αγοράζονται! Έχουν γίνει ως και διαγωνισμοί για την πώληση λυμμάτων, παρά το ότι απαγορεύεται επίσημα να πουλάς… λύμματα. Αποτέλεσμα: Ενώ η ταρίφα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, τα περισσότερα έργα υπολειτουργούν και δεν βγαίνουν, έχοντας λειτουργικό κόστος πολλαπλάσιο από τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά.

• ΥΓ.1. Αντί να κάνουν μονάδες Βιοαερίου με πρώτη ύλη τη λάσπη των βιολογικών καθαρισμών, οι δήμοι πληρώνουν μεγάλα ποσά κάθε χρόνο για να την απομακρύνουν.

• ΥΓ.2. Αντί κάθε μας νησί να έχει τη δική του μικρή ή μεγαλύτερη μονάδα Βιοαερίου, για να λύνει τα περιβαλλοντικά του θέματα και να καλύπτει μερικώς τις ενεργειακές του ανάγκες, εμείς προτιμάμε να κουβαλάμε σκουπίδια σε άλλα μέρη / να πετάνε «κρυφά» οι παραγωγοί τροφίμων και οι ξενοδόχοι τα δικά τους / να λειτουργούμε με τοπικές γεννήτριες (και πρόσφατα επιτέλους να φτιάξουμε έργα διασύνδεσης, που έχουν όμως μεγάλο κόστος μεταφοράς ρεύματος.

• ΥΓ.3. Τα μεγάλα έργα συλλογής και διαχείρισης απορριμμάτων από τις περιφέρειες και τους αναδόχους θα βοήθησουν φυσικά, όμως δεν λύνουν όλα τα προβλήματα και δεν συλλέγουν όλα τα λύμματα / απορρίμματα.

• ΥΓ.4. Οι ανάγκες για μονάδες βάσης στην Ελλάδα είναι τεράστιες, ειδικά μετά την αποφασισμένη διακοπή λειτουργίας των μονάδων λιγνίτη στη Δυτική Ελλάδα

2023 – 2024 – 2030.

Πλέον χρειαζόμαστε τη Βιοενέργεια περισσότερο από κάθε άλλη μορφή ΑΠΕ!

Αν το δούμε καθαρά με βάση το ατομικό συμφέρον, προσωπικά με συμφέρει να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση στην Ελλάδα. Είμαι στον χώρο, κλείνω συμφωνίες κυρίως για αγορές φωτοβολταϊκών έργων (και αναπτύσσω άδειες στη Ρουμανία), όλα καλά. Αν όμως αφήσουμε στην άκρη το στενό / προσωρινό συμφέρον καθενός από εμάς, σήμερα η Ελλάδα έχει ανάγκη τη Βιοενέργεια περισσότερο από κάθε άλλη μορφή ΑΠΕ, ακόμη και από τα φωτοβολταϊκά που συνεχίζουν όλοι να ψάχνουν με μανία (λογικό, έτσι τους έμαθαν τόσα χρόνια).

• Οι κτηνοτρόφοι μας παραπονιούνται για τα μεγάλα τους κόστη. Ψάχνουν για λύσεις στα περιβαλλοντικά τους θέματα και συνεχίζουν είτε να παρανομούν, είτε να «λειτουργούν στα όρια» για να λύσουν τα προβλήματά τους. Οι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό έχουν μονάδες Βιοαερίου (καθένας μόνος ή αρκετοί μαζί) και έχουν έτσι: Μηδέν κόστος ρεύματος, μηδέν περιβαλλοντικά προβλήματα και κόστος διαχείρισής τους, δωρεάν λίπασμα, έσοδα από την πώληση του ρεύματος + δωρεάν θέρμανση, στην πόρτα τους. Αν θέλουμε οι δικοί μας κτηνοτρόφοι και κοτοπουλάδες να τους ανταγωνιστούν / απλά να σταθούν στον χώρο, πόσο ακόμη θα περιμένουμε μέχρι να τους δώσουμε τα κίνητρα για να στραφούν προς το Βιοαέριο;

• Τα ίδια περίπου ισχύουν και για τους αγρότες μας, που πιστεύουν πως θάβοντας τα υπολείμματά τους κερδίζουν περισσότερα από το να τα μετατρέψουν σε «καύσιμο» έργων Βιομάζας.

• Οι παραγωγοί τροφίμων κλπ έχουν φτιάξει βιολογικούς καθαρισμούς με μεγάλο κόστος λειτουργίας και συνήθως (αν ξέρεις τα πράγματα από μέσα) πάλι δεν έλυσαν το πρόβλημά τους. Δίνουν απόβλητα και υπολείμματα για λιπάσματα, αντί να τα μετατρέψουν σε τεράστια πηγή εσόδων (όπως και οι κτηνοτρόφοι).

• Όλα τα παραπάνω γεννάνε κόστη που σήμερα πληρώνει ο τελικός καταναλωτής. Αν αυτά δεν μειωθούν πχ με επένδυση στο Βιοαέριο, δεν θα πέσουν οι τιμές μαγικά, «επειδή έτσι θα το θέλαμε».

• Οι περισσότεροι δήμοι μας κόβουν κλαδιά και τα πετάνε (!), πληρώνουν για να τους πάρουν τη λάσπη των βιολογικών τους καθαρισμών και στέλνουν τα απορρίμματά τους μακριά, με κόστος που είναι πολύ μεγάλο. Τα περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης / εξοικονόμησης χρημάτων, ενεργειακής αναβάθμισης και αυτονομίας είναι τεράστια….

• Τα δάση μας χρειάζονται καθαρισμό! Κάθε χρόνο! Περισυλλογή από ό,τι δεν χρειάζεται, με επίβλεψη και καθοδήγηση των δασαρχείων, όπως γίνεται σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο! Αυτό θα μειώσει ραγδαία τον κίνδυνο πυρκαγιών και θα μειώσει τη δυνατότητα των εμπρηστών να προξενούν μεγάλες καταστροφές! Και ναι, είναι οικολογική αυτή η διαδικασία, συμβαίνει σε πάρα πολλές χώρες, με εξαιρετικά αποτελέσματα! (Κανείς δεν είπε να μπουν μέσα άναρχα τα μηχανήματα και να κόψουν δέντρα κλπ).

• Με δεδομένο ότι η Ελλάδα κατευθύνεται με γοργά βήματα προς τη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών της μονάδων (δεν θα κρίνω εγώ αν αυτό είναι σωστό, είναι ειλημμένη απόφαση), ενώ ταυτόχρονα θέλει να επιταχύνει τη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, θα χρειαστεί τα επόμενα χρόνια περισσότερες λύσεις για σταθερή ροή ρεύματος 24 ώρες τη μέρα, κάτι που δεν εξασφαλίζουν φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα, ούτε οι μπαταρίες. Εκτός από τις σημαντικές και αναγκαίες επενδύσεις σε μεγάλες μονάδες φυσικού αερίου (που εισάγουμε), θα χρειαστεί και Βιοενέργεια!

• Και ο τουρισμός μας χρειάζεται λύσεις Βιοενέργειας, για φθηνό ζεστό νερό στα ξενοδοχεία μας και προστασία του περιβάλλοντος (που συνεχίζουμε να ρυπαίνουμε κάθε χρόνο). Πουλάμε περιβάλλον και φύση, δεν μπορούμε να έχουμε έστω και το ελάχιστο περιβαλλοντικό πρόβλημα!

• Συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω, να υπενθυμίσω κάτι που δεν αναφέρει σχεδόν κανένας όταν μιλάει για προσέγγιση ξένων επενδύσεων (είτε γιατί δεν το ξέρει, είτε γιατί νομίζει ότι δεν έχει σημασία): Κάθε σοβαρή νέα παραγωγική επένδυση ξεκινάει από τις λύσεις που θα βρει για τα απορρίμματα / λύματά της. Προσωπικά ξέρω 10+ περιπτώσεις που έφυγαν από την Ελλάδα λόγω της καταστασης που επικρατεί στο θέμα του Βιοαερίου και της σε γενικές γραμμές «μικρής σημασίας» που του έχει δοθεί. Υποθέτω ότι θα υπάρχουν εκατοντάδες άλλες περίπτωσεις που δεν ξέρω (αν και δεν είμαι σίγουρος πως θέλουμε όντως επενδύσεις στην Ελλάδα… μιας και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διώξουμε κάθε τολμηρό επενδυτή εκτός τουρισμού, ακινήτων και ενέργειας).

• Ακούω / διαβάζω πάρα πολλούς που μιλούν για τις μπαταρίες και τη σημασία τους για τα δίκτυά μας κλπ, για να αποθηκευθεί τμήμα από τις 1.500 ώρες ετήσιας παραγωγής ενός φωτοβολταϊκού έργου, ή τις 2.500 – 3.000 ώρες ενός αιολικού. Σκέψου ότι το δίκτυό μας θα έχει πολλαπλάσια ωφέλεια, με χαμηλότερο κόστος, όταν θα απορροφήσει 7.500 – 8.300 ώρες σταθερής παραγωγής, χωρίς εκπλήξεις, με 100% προβλεψιμότητα. Μόνο το υδρογόνο, στο μέλλον, μπορεί να θεωρηθεί το ίδιο / περισσότερο σημαντικό.

• Και μία σημαντική λεπτομέρεια, για να προλάβω όλους αυτούς που θα φοβηθούν ότι αν γίνουν έργα Βιοενέργειας, «θα χαθεί χώρος στο δίκτυο για να συνδέσουμε περισσότερα φωτοβολταϊκά». Πρώτα από όλα, με μόλις 200 MW Βιοαερίου θα αλλάξει η εικόνα της Ελλάδας, περιβαλλοντικά και οικονομικά. Επίσης πλέον υπάρχουν τόσες πολλές υποκατηγορίες της Βιοενέργειας (Βιομεθάνιο, Βιοdiesel, Βιοκαύσιμα κλπ), που δεν είναι αναγκαίο να παραχθεί ρεύμα και να στερηθούμε από μερικά ακόμη «500άρια». Το Βιομεθάνιο θα διοχετευθεί απευθείας στους αγωγούς φυσικού αερίου, τα βιοκαύσιμα θα έχουν άλλα logistics κλπ

Χρειαζόμαστε επειγόντως τη Βιοενέργεια, για οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και άλλους λόγους.

Θέλουμε να ακολουθήσουμε επιτέλους τις σωστές πρακτικές της Δύσης;

Όλα τα παραπάνω τεκμηριώνονται από δεκάδες επιστημονικές μελέτες που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρηματοδοτήσει τα τελευταία 30 – 40 χρόνια. Δεν «ανακαλύπτουμε την πυρίτιδα», ούτε μιλάμε για κάτι καινοτομικό. Η συζήτηση αφορά όλα αυτά που κάνουν οι ξένοι και έχουν πλεονεκτήματα σε σχέση με εμάς.

Ως τώρα έχουμε γυρίσει την πλάτη απέναντι σε όλες αυτές τις σωστές πρακτικές, που αποδεδειγμένα φέρνουν καλά αποτελέσματα. Οκ, καταλαβαίνω πως επειδή μιλάμε για επενδύσεις που δεν μπορούν να γίνουν σε κλίμακα των 50 – 100 – 500 εκ. Ευρώ δεν ενδιαφέρουν τους μεγάλους παίκτες και δεν υπάρχει ίσως η αναγκαία στήριξη. Όμως η περσινή ενεργειακή κρίση, οι φετινές φωτιές και όλα τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί ( + οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες) θα ήταν χρήσιμο να μας κάνουν να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. 

Ελπίζω (γιατί δεν μπορώ να κάνω κάτι περισσότερο) η σημερινή πολιτική ηγεσία να συμπεριλάβει στον ενεργειακό μετασχηματισμό της Ελλάδας και τη Βιοενέργεια, για να απελευθερώσει δυνάμεις και κεφάλαια που θα αλλάξουν τη χώρα μας προς το καλύτερο, θα καθαρίσουν το περιβάλλον, θα δημιουργήσουν χιλιάδες δουλειές και θα μας κάνουν πιο ενεργειακά ανεξάρτητους.

Δεν κουραστήκαμε να κάνουμε το λάθος και μετά να απορούμε γιατί δεν μας ευχαριστούν τα αποτελέσματά του;

Μήπως να δοκιμάζαμε στο θέμα της Βιοενέργειας να κάνουμε και μία φορά το σωστό;

Εσύ τι γνώμη έχεις;

https://iliaspapageorgiadis.com/