Η Γαλλία, η Ελλάδα και η Ανατολική Μεσόγειος

 Του Hugo Decis

Η Γαλλία και η Ελλάδα είναι πιο κοντά στην ολοκλήρωση μιας συμφωνίας για την αγορά μέχρι και τεσσάρων γαλλικών φρεγατών για το ελληνικό ναυτικό, έχοντας υπογράψει ένα μνημόνιο κατανόησης στις 28 Σεπτεμβρίου. Τα πολύ καθυστερημένα σχέδια εκσυγχρονισμού του ελληνικού ναυτικού μπορεί τελικά να προχωρούν, και όχι πολύ νωρίς για την Αθήνα, με φόντο τα όλο και πιο "θερμά” και  με αρκετές παρουσίες νερά της Ανατολικής Μεσογείου. Αλλά τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη, και ένα διμερές σύμφωνο άμυνας που ανακοινώθηκε επίσης από τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν και τον Έλληνα πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη στις 28 Σεπτεμβρίου, για το Παρίσι, την Αθήνα και όλη την περιοχή;

Φιλοδοξίες εκσυγχρονισμού

Οι φιλοδοξίες της Αθήνας να εκσυγχρονίσει το Ελληνικό Ναυτικό έχουν συγκρατηθεί εδώ και χρόνια εξαιτίας της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας. Οι αμυντικές δαπάνες ανέρχονται στο 3,65% του εθνικού εισοδήματος της Ελλάδος, αλλά εξακολουθούν να είναι κάτω από τα επίπεδα του 2011. Στο μεταξύ, όχι μόνο η περιοχή έχει γίνει γενικώς πιο αμφισβητούμενη, αλλά ο αντίπαλος της Ελλάδας, η Τουρκία, έχει γίνει πιο διεκδικητική και επενδύει σταθερά στις αμυντικές της ικανότητες, όχι μόνο στο ναυτικό, το οποίο έχει αυξηθεί σε περιφερειακή σημασία. Η Αθήνα αντίστοιχα, δυσκολεύεται να σημειώσει πρόοδο στο πρόγραμμα αναδιοργάνωσης του ναυτικού της για χρόνια.

Η συμφωνία του Σεπτεμβρίου είναι για μια έκδοση της Fregate de Defense et d’intervention (FDI) η οποία κατασκευάζεται από τη γαλλική αμυντική Naval Group, με τρία πολεμικά πλοία που θα κατασκευαστούν για την Ελλάδα και με προοπτική για τέταρτο. Έχοντας ήδη παραγγελθεί για το γαλλικό ναυτικό, τα πλοία έχουν εκτόπισμα 4.500 τόνους με πλήρες φορτίο. Η ελληνική έκδοση έχει χαρακτηριστεί FDI HN. Τα όπλα περιλαμβάνουν τον πύραυλο εδάφους-αέρος μεγάλου βεληνεκούς MBDA Aster 30 Block 1 και τον πύραυλο εδάφους-εδάφους MBDA Exocet MM40 Block 3C. Αυτό που απουσιάζει από τη λίστα είναι ένας πύραυλος κρουζ μεγάλης εμβέλειας, μια μακροχρόνια φιλοδοξία του ελληνικού ναυτικού. Το εάν αυτή η παράλειψη οφείλεται σε δημοσιονομικό ή πολιτικό και διπλωματικό περιορισμό, δεν είναι σαφές ούτε είναι (σαφές) το εάν θα συμπεριληφθεί αργότερα. Η συμφωνία προβλέπει την παράδοση του πρώτου πλοίου στην Ελλάδα το 2025. Ωστόσο, ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο ότι η Ελλάδα έχει επίσης υπογράψει επιστολή προθέσεων για δύο μεταχειρισμένες φρεγάτες Karel Doorman και έξι ναρκαλιευτικά Alkmaar-class από την Ολλανδία.

Επιπλέον, οι ανακοινώσεις της υπηρεσίας συνεργασίας αμυντικής ασφάλειας των ΗΠΑ στις 10 Δεκεμβρίου, ότι οι ΗΠΑ είχαν ανοίξει τον δρόμο για συμφωνίες πώλησης φρεγατών και συγχρονισμού με την Ελλάδα, προκάλεσαν τη Γαλλία και την Ελλάδα να επιβεβαιώσουν τη δέσμευση τους στη συμφωνία τους. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη δεδομένης της πρόσφατης εμπειρίας του Παρισιού με την ακύρωση της πώλησης των υποβρυχίων στην Αυστραλία.

Σχέσεις άμυνας και ασφάλειας

Όλα αυτά υπογραμμίζουν ότι, ενώ η Γαλλία και η Ελλάδα πλησιάζουν πιο κοντά σε όρους άμυνας και ασφάλειας, η Αθήνα έχει μια εκτενή λίστα για αγορές, η οποία σχεδόν σίγουρα θα περιλαμβάνει και άλλες χώρες εταίρους, και αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Επομένως, το πώς θα εξελιχθούν αυτές οι συμφωνίες και συνεννοήσεις, παραμένει ασαφές.

Όσον αφορά στο Γάλλο-ελληνικό αμυντικό σύμφωνο, αυτό είναι πιθανό να προσφέρει κάποια πρόσθετη διαβεβαίωση για την Αθήνα και να ενισχύσει μια χρήσιμη συνεργασία στην περιοχή για το Παρίσι. Αλλά εάν και πώς θα μπορούσε να συμβάλει στη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου οι δυναμικές και οι σχέσεις είναι αβέβαιες, είναι επίσης αβέβαιο.

Τόσο ο Γάλλος όσο και ο Έλληνας ηγέτης προανήγγειλαν την αμυντική τους συμφωνία ως ένα βήμα προς την κατεύθυνση της ενισχυμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, όπως υποστήριξε ο Μακρόν. Αυτό είναι τουλάχιστον εν μέρει αποτέλεσμα των αυξανόμενων αμφιβολιών σχετικά με τη δέσμευση και την αξιοπιστία των ΗΠΑ, όσον αφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα. Ωστόσο, μια περιοχή που η Ευρώπη απέχει πολύ από το να είναι ενωμένη -είτε στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης- είναι η Ανατολική μεσόγειος. Επιπλέον, ενώ μπορεί να υπάρχουν υποψίες για μειωμένη εμπλοκή των ΗΠΑ εντός και γύρω από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική, τον Οκτώβριο οι ΗΠΑ και η Ελλάδα ανανέωσαν τη μακροχρόνια συμφωνία αμοιβαίας άμυνας-συνεργασίας.

Εάν η συμφωνία για τις φρεγάτες οριστικοποιηθεί και προχωρήσει γρήγορα, θα είναι ένα βήμα προς τα εμπρός για το ελληνικό ναυτικό σε μια περιοχή στην οποία οι ναυτικές εξελίξεις προχωρούν με γρήγορους ρυθμούς. Η Αθήνα ωστόσο, έχει αρκετά πράγματα να κάνει για να "φτάσει” ορισμένους από τους γείτονες της.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.iiss.org/blogs/military-balance/2021/12/analysis-france-greece-and-mediterranean-currents

https://www.capital.gr/