Ἡ ἀποξένωση στό ἀπόγειό της!

 

Γράφει ὁ Ἠλιάδης Σάββας

Δάσκαλος-Κιλκίς

«Πρόβλημά σου». «Πρόβλημά σας». «Πρόβλημά τους»:Ἡ ἀποξένωση στό ἀπόγειό της! 

Φράσεις σκληρές, ψυχρές καί ἀφιλάνθρωπες, πού ἐκστομίζονται συχνά αὐτόν τόν καιρό, καθώς πολλοί συνάνθρωποί μας βρέθηκαν στή δύσκολη θέση νά πάρουν μία ἀπόφαση ζωῆς, ὅσον ἀφορᾶ τήν προσωπική τους ἐπιλογή. Καί πληγώνουν οἱ φράσεις αὐτές καί ψυχραίνουν τίς καρδιές τῶν συγγενῶν μας, τῶν συναδέλφων μας. Οἱ λέξεις αὐτές, οἱ ὁποῖες εἶναι ψυχρές σάν τό κλίμα, τήν ἰδιοσυγκρασία ἀλλά καί τή νοοτροπία τῶν λαῶν, ἀπό ὅπου προέρχονται. Διότι δέν εἶναι γέννημα τῆς ἑλληνικῆς καρδιᾶς, τῆς ἱστορίας καί τῆς γλώσσας ἀλλά τῆς κοινωνικῆς, θρησκευτικῆς... καί πολιτιστικῆς γενικότερα κουλτούρας τῆς Δύσεως! «It`s your problem»!

Προσπαθοῦμε νά τίς μετρήσουμε, ἔχοντας ὡς μέτρο τή δική μας παράδοση, ὅμως δέν μετριοῦνται μέ δικές μας πνευματικές ζυγαριές καί δενβρίσκουμε νά ἔχουν κάποια σχέση. Δέν ταιριάζουν οὔτε μέ τό Εὐαγγέλιο οὔτε μέ τή μακραίωνη ρωμαίικη παράδοσή μας, τήν ἑλληνορθόδοξη, ἀλλά οὔτε καί μέ αὐτήν ἁπλῶς τή λεγόμενη ἀνθρωπιά, πού κουβαλάει, ἔστω καί «ξεφουσκωμένη», ἀπό τούς πατεράδες τοῦ ὁ Ἕλληνας.

Φράσεις μέ περιεχόμενο προτεσταντικῆς βιοθεωρίας καί πρακτικῆς. Φορτωμένες τάχα μέ λογική. Ἡ λογική πρωτομάστορας τοῦ παραλόγου. Ἅμα δέν μπορεῖς, «πρόβλημά σου». Ὑπάρχει κάποιος ἄλλος, κάποιος κοινωνικός ἤ κρατικός φορέας, πού θά νοιαστεῖ καί γιά σένα. Ἀλλά καί μένα «πρόβλημά μου», γιατί ἔχω ἀξιοπρέπεια καί δέ χρειάζομαι τή βοήθεια κανενός. Ἄν χρειαστῶ, ὑπάρχει καί γιά μένα ὁ φορέας. Μέ λίγα λόγια, μοῦ ἀρκεῖ πού δέ σέ φορτώνομαι, ἄνθρωπέ μου! Παρέα ἡ μάνα ὑπερηφάνεια μέ τά παιδιά της, τή φιλαυτία καί τήν ἀφιλανθρωπία, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἀποποίηση τῆς κατά φύση καί κατά συνείδηση εὐθύνης πρός τόν πλησίον.

«Πρόβλημά σου».Δέν εἶναι ἁπλῶς ἕνας λόγος , ἀλλά ἕνα ἀπό τά πολλά δείγματά του πρός διαμόρφωση νέου ἤθους καί τρόπου ζωῆς καί στήν πατρίδα μας. Φαίνεται τώρα, στίς ὧρες πού ζητοῦν κάποιες ψυχές συναντίληψη καί κατανόηση! Βέβαια, ἐν πολλοῖς λέγεται ἀπό τόν Ἕλληνα χωρίς συναίσθηση τῶν προεκτάσεων πού μπορεῖ νά ἔχει στίς ψυχές καί στό κοινωνικό γίγνεσθαι. Ὁ Ἕλληνας δέν ἤξερε ποτέ νά ἐκφράζεται μ΄ αὐτόν τόν τρόπο. Ἤξερε ἀπό πάντα νά μιλᾶ καί νά ἐνεργεῖ καρδιακά, ἀνθρώπινα, μέ τρέλα θά μπορούσαμε νά ποῦμε. Νά μπαίνει θυσιαστικά στόν πόνο καί στή χαρά τοῦ ἄλλου. Καί ἦταν αὐτό ἡ σωτηρία μας ἀνέκαθεν ὡς λαοῦ, διότι εἴχαμε πάντοτε ὁδηγούς τούς ἥρωες, τούς ἁγίους μας, τήν ἱστορία μας καί τόν γνήσιο εὐαγγελικό λόγο.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἑρμηνεύοντας στό κατά Ματθαῖον (ἐ,42): «τῷ αἰτούντι σέ δίδου, καί τόν θέλοντα ἀπό σου δανείσασθαι μή ἀποστραφῆς», σχολιάζει: «Ὁ λόγος αὐτός τοῦ Εὐαγγελίου μᾶς προσκαλεῖ νά γίνουμε κοινωνικοί καί φιλάλληλοι, πού εἶναι τά οἰκεία στή φύση μας. Διότι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ζῶο πολιτικό καί ζητᾶ τή συναναστροφή.Κατά δέ τήν κάθ΄ ἡμέρα ζωή του καί τή συναναστροφή μέ τούς ἄλλους εἶναι ἀναγκαῖο νά δίνει μέ εὐκολία, ὥστε νά ἐπανακάμψει αὐτός πού ἔχει ἀνάγκη». Φυσικά τό νά δίνει κανείς δέν περιορίζεται μόνο στά ὑλικά. Ἀφορᾶ καί στήν ψυχική καί πνευματική ὑποστήριξη. Ἀκόμα καί στό ἐλάχιστο΄ σέ μία ἁπλή κουβέντα, πού θά ἀναπαύσει, πού θά ξεκουράσει στή δύσκολη ὥρα τήν κουρασμένη ψυχή τοῦ ἀδελφοῦ.

«Πρόβλημά σου»! Εἶναι δυνατόν νά λέει ὁ Ἕλληνας στό συνάνθρωπό του, στόν συνάδελφό του, στό γείτονά του, στό χωριανό τοῦ αὐτή τή φράση; Ὄχι. Εἶναι ντροπή γιά μᾶς αὐτοῦ του εἴδους οἱ νοοτροπίες. Ζοῦμε ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο. Δέν πορευόμαστε ὁ ἕνας χωρίς τόν ἄλλο. Δέν προκόβουμε ὡς ἔθνος καί δέν σωζόμαστε ὁ ἕνας χωρίς τόν ἄλλο. Ἄς θυμηθοῦμε μόνο τίς προκλήσεις τῶν καιρῶν καί τίς προσκλήσεις τῆς πατρίδας σέ ἐπιστράτευση! Ὅλοι μαζί! Διαβάζει κανείς γιά τήν ἐπιστράτευση τοῦ Ἅ΄ Βαλκανικοῦ πολέμου, ἡ ὁποία ἔγινε αὐτόν τό μήνα, (30 Σεπτεμβρίου1912) ἀλλά καί γί` αὐτήν τοῦ 1940! Τί φρόνημα, τί κλίμα ἑνότητας καί συναλληλίας!Ἀγγίζουν τήν καρδιά! Μιλοῦν στήν καρδιά!

Ἀλλά καί ἀπό τήν ἄλλη τίς «Ἀγάπες» κατά τούς ἀποστολικούς χρόνους καί στή συνέχεια τίς «παγκοινιές». Ἡ συνήθεια τῆς ρωμαίικης παράδοσης, πού σήμερα συνεχίζεται στά μοναστήρια, ὅπου μέ ἔργα ἀγάπης ἀπό κοινοῦ οἱ χριστιανοί δέν ἄφηναν ποτέ κανέναν μόνο τοῦ στό «πρόβλημά του».Ἔτρεχαν νά παρηγορήσουν τήν χήρα, νά τήν βοηθήσουν, γιά νά σπείρει τά χωράφια της καί νά τά θερίσει. Ὅλοι μαζί νά διορθώσουν τό χαλασμένο σπίτι τοῦ φτωχοῦ γείτονα! Νά χτίσουν ἕνα σπίτι γιά μία οἰκογένεια ἄστεγη! Νά κόψουν ξύλα γιά τόν χειμώνα στήν ἀπορφανισμένη οἰκογένεια! Νά φιλοξενήσουν τόν ξένο περαστικό, πού ξέμεινε στό δρόμο του. Πράξεις αὐτονόητα φυσιολογικές, λογικές, πού ἀνέδιδαν εὐωδία πνευματική μέ τήν ὑπερχείλιση τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης!

«Πάντες δέ οἱ πιστεύσαντες ἤσαν ἐπί τό αὐτό καί εἶχον ἅπαντα κοινά, καί τά κτήματα καί τάς ὑπάρξεις ἐπιπρασκον καί διεμέριζον αὐτά πάσι καθότι ἄν τίς χρείαν εἶχε». «Ὅλοι δέ οἱ πιστοί ἔμεναν μαζί καί τά εἶχαν ὅλα ἀπό κοινοῦ καί πουλοῦσαν τά κτήματά τους καί τίς περιουσίες τους καί τά μοίραζαν σέ ὅλους, ἀνάλογα μέ τήν ἀνάγκη πού εἶχε ὁ καθένας» (Πρ. β,44-45)

Ὁ Θεοδώρητος ἑρμηνεύοντας τό στίχο ἀπό τήν Ἅ΄Κορινθίους, ἴβ΄,26,: «καί εἴτε πάσχει ἕν μέλος, συμπάσχει πάντα τά μέλη, εἴτε δοξάζεται ἕν μέλος, συγχαίρει πάντα τά μέλη», λέει: «Αὐτήν πρέπει νά βροῦμε ὡς τήν τέλεια κοινωνία, ὅπως λειτουργοῦν τά μέλη τοῦ σώματος». Καί συνεχίζει ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας: «Ἡ ἀκριβής ἕνωση(σέ μία ὄντως ἀνθρώπινη καί χριστιανική κοινωνία) καθιστά κοινές τίς συμφορές καί τίς εὐχάριστες στιγμές», ὄπωςκαι κατά τό ἀποστολικό: «χαίρειν μετά χαιρόντων καί κλαίειν μετά κλαιόντων». «Νά χαίρεσαι μέ αὐτούς πού χαίρονται καί νά κλαῖς μέ αὐτούς πού κλαῖνε». (Ρώμ.ἴβ,15). Ἐδῶ γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος κάτι πολύ συγκινητικό. Τό παραθέτω αὐτούσιο: «Φιλοσοφωτέρας δεῖται ψυχῆς τό χαίρειν μετά χαιρόντων μᾶλλον ἤ τό κλαίειν μετά κλαιόντων. Τοῦτο μέν γάρ καί ἡ φύσις αὐτή κατορθοί… Ἐκεῖνο δέ γενναίας σφόδρα δεῖται ψυχῆς, ὥστε τῷ εὐδοκιμούντι μή μόνον μή φθονεῖν ἀλλά καί συνήδεσθαι. Διά τοῦτο (τό χαίρειν) καί πρότερον αὐτό τέθηκε». Χρειάζεται μεγάλη καρδιά νά φτάσει κανείς νά χαίρεται μέ τήν χαρά τοῦ ἄλλου, παρά νά κλαίει μέ τόν πόνο του. Διότι τό δεύτερο, τό νά πονᾶς μέ τόν πόνο τοῦ πλησίον, εἶναι τό πιό φυσιολογικό, εἶναι μέσα μας, τό ἀπαιτεῖ ἡ ἴδια ἡ φύση μας. Ε, λοιπόν, οὔτε αὐτό δέν μπορoύμε νά κάνουμε καί νά σταθοῦμε δίπλα στούς συνανθρώπους μας, ποῦ δοκιμάζονται;

«Πρόβλημά σου»! Μία λέξη. Κι ὅμως, ὅποιος ἔλαχε νά τήν δεχτεῖ ὡς ἀπάντηση, σέ κάποια συζήτηση, σέ κάποια δύσκολη ὥρα, σέ ὥρα ἀνάγκης καί ἀδιεξόδου, ὅπως αὐτήν πού βιώνουν σήμερα χιλιάδες οἰκογένειες, μόνο ἐκεῖνος μπορεῖ νά καταλάβει πόσο δηλητήριο περιέχει καί πόσο πληγώνει καί δημιουργεῖ τή βαθιά καί βαριά αἴσθηση τῆς ἀπόρριψης, τῆς ἐγκατάλειψης, τῆς ἀδυσώπητης μοναξιᾶς, τῆς ἀπογοήτευσης, τῆς ἀπελπισίας. Τό «ἐγώ» καί τό «ἐσύ» στή δόξα του. Μόνος, χωρίς τόν συνάνθρωπο, χωρίς τόν πλησίον. Ώ, τῆς ἀπανθρωπιᾶς!

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας στήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή (ἴβ,10): «τή φιλαδελφία εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τή τιμή ἀλλήλους προηγούμενοι», σχολιάζει: «Τίποτε δέν κάνει τόσο ἀγαπητούς τους ἀνθρώπους, ὅσο τό νά βιάζονται νά προλάβουν ποιός νά ἀποδώσει πρῶτος τιμή στόν πλησίον».

Ἀλλά καί ὁ ἅγιος Παΐσιος λέει: «Εἴμαστε ὑποχρεωμένοι τόν πόνο τοῦ ἄλλου νά τόν κάνουμε δικό μας… Πάντα προσπαθῶ νά δίνω τόν ἑαυτό μου ὁλόκληρο. Λίγο νά ἔχω γνωρίσει κάποιον, μέ ἀπασχολεῖ, τόν παρακολουθῶ».

Ποιά σχέση μπορεῖ νά ἔχει ὁ εὐαγγελικός λόγος καί ὁ λόγος τῶν ἁγίων μέ τό φρόνημα, τή νοοτροπία ποῦ κρύβει μέσα της ἡ φράση «πρόβλημά σου» καίη ἐξ αὐτῆς ἀπορρέουσα συμπεριφορά;

Ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας , σχολιάζοντας στό στίχο πρός Φιλιππησίους (β΄,4): «μή τά ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλά καί τά ἑτέρων ἕκαστος», γράφει: «Ὅταν ἐγώ ἐπιθυμῶ τό δικό σου συμφέρον καί σύ πάλι τό δικό μου, τότε δέ χωράει πλέον οὔτε κενοδοξία οὔτε διχόνοια οὔτε κανένα ἀπό τά κακά». Λοιπόν, ἐδῶ ὁ ἅγιος ἐπισημαίνει διακριτικά πῶς μπορεῖ νά ἐπέλθει ἡ διχόνοια. Ὅταν τό ἀτομικό συμφέρον ὑπερέχει ἀδιακρίτως τοῦ γενικοῦ, τότε γινόμαστε παιχνίδι στά χέρια τοῦ διαβόλου καί τῶν παθῶν μας.

Ἡ κατάθλιψη καί οἱ συγγενεῖς ἀσθένειες μέ τίς αὐτοκτονίες καί τίς θηριώδεις πράξεις, κατάντησαν μάστιγα γιά τίς «προηγμένες χῶρες», τώρα δέ καί γιά τήν πατρίδα μας! Ἄν θέλουμε νά μείνουμε ὄρθιοι ἀπό αὐτήν τή λαίλαπα, πρέπει νά τό πάρουμε σοβαρά. Νά συνεχίσουμε προσεκτικά, σεβόμενοι τόν φυσιολογικό καί τόν κατά παράδοσή μας τρόπο ζωῆς, «παρακολουθώντας» ὁ ἕνας τόν πόνο τοῦ ἄλλου.

Νά γίνουμε «κατάσκοποί του Θεοῦ»! Διότι αὐτή μας ἐγγυᾶται τήν ἀρχή καί τό τέλος τῆς φυσιολογικῆς ζωῆς τοῦ κοινωνικοῦ ὄντος, τοῦ ἀνθρώπου: Η ΑΓΑΠΗ ΣΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ!

Ἠλιάδης Σάββας

Δάσκαλος

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/