Η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1801. Θεωρείται η πρώτη Ελληνίδα συγγραφέας. Έγραψε την Αυτοβιογραφία της, θεατρικά έργα, δοκίμια και μεταφράσεις αρχαιοελληνικών κειμένων.
Ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια. Ήταν κόρη του Φραγκίσκου Μουτζάν και της Αγγελικής Σιγούρου. Από μικρή έδειξε έφεση στα γράμματα. Μετά από μεγάλη πίεση της ίδιας προς την οικογένειά της έλαβε κατ’ οίκον μόρφωση. Δάσκαλοι της ήταν οι κληρικοί Γεώργιος Τσουκαλάς, Βασ. Ρωμαντζάς και Θεοδόσιος Δημάδης. Μόνη της έμαθε αρχαία ελληνικά, ιταλικά και γαλλικά.
Συναισθανόμενη την δυσμενή θέση της γυναίκας, τόσο στον πατρικό όσο και συζυγικό οίκο, την εποχή εκείνη, πρόβαλλε αντιρρήσεις σε ενδεχόμενο γάμο της. Τελικά, υπέκυψε στις πιέσεις των οικείων της και νυμφεύθηκε τον Νικόλαο Μαρτινέγκο, σύζυγο που επέλεξε η οικογένειά της. Απεβίωσε το 1832, ένα έτος μετά το γάμο της, λόγω επιπλοκών στον τοκετό.
Σύμφωνα με την τ. καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, Δρ. Μαριέττα Ιωαννίδου, η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου «ενστερνίστηκε τα ανθρωπιστικά ιδανικά του Διαφωτισμού σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων.»
Το συγγραφικό της έργο ήταν πλούσιο. Οι συγγραφικές της ανησυχίες την ώθησαν να συγγράψει ένα ικανό αριθμό έργων , από τα οποία όμως σώζονται ελάχιστα. Εκτός από την Αυτοβιογραφία της, σώζονται η θεατρική κωμωδία, Ο Φιλάργυρος, 20 επιστολές, μερικά κείμενα στην ιταλική γλώσσα, κάποια ποιήματα, αποσπάσματα μεταφράσεων από την Οδύσσεια, τις Ικέτιδες και τον Προμηθέα Δεσμώτη.
Σύμφωνα με τον ιστορικό και καθηγητή Πανεπιστημίου, Πασχάλη Κιτρομιλίδη η Αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν- Μαρτινέγκου είναι « το πιο σημαντικό αυτοβιογραφικό κείμενο της ελληνικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα». Επίσης, τονίζει ότι η συγγραφέας «άρθρωσε για πρώτη φορά και με πρωτοφανή για τον ελληνικό κόσμο δύναμη, το δικαίωμα της γυναίκας να είναι μέλος της ανθρώπινης φυλής.»
Στην Αυτοβιογραφία της, η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου μεταξύ των άλλων αναφέρεται με πάθος σε όσα της στερεί η γυναικεία της υπόσταση:
«Εκοίταξα τα μακριά φορέματα της γυναικείας σκλαβιάς και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα»
«Εκοίταξα τους τοίχους του σπιτιού που με κρατούσαν κλεισμένην … Και σεις μαύρα μου συγγράμματα».
«Περισσότερον από όλα εφοβόμουν μεγάλως μην είχε τύχει να πάρω κανένα από εκείνους τους άνδρας, οπού θέλουν να έχουν την γυναίκα ωσάν σκλάβα …»
Στην Αυτοβιογραφία σκιαγραφείται ο εσωτερικός κόσμος της συγγραφέως, περιγράφεται η κοινωνική κατάσταση στην Ζάκυνθο των αρχών του 19ου αιώνα και αναδύεται δραματικά η δυσχερής θέση της γυναίκας στους κόλπους μίας αριστοκρατικής οικογένειας. Η Ελισάβετ Μουτζάν- Μαρτινέγκου με το καταγγελτικό της κείμενο, έσπειρε τον σπόρο του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα.
Την Αυτοβιογραφία της εξέδωσε μετά από πολλά χρόνια ο γιος της. Επίσης, έχει μεταφραστεί από την Δρα Ιωαννίδου Μαριέττα, τ. καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ στην ολλανδική γλώσσα.
Βιβλιογραφία:
Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία, Εκδ. Ωκεανίδα, 1997
Μαριέττα Ιωαννίδου, «Μια λόγια Επτανήσια την εποχή του Διαφωτισμού:
Ελισσάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου»
https://argy57.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου