Οἱ «μεγάλες δυνάμεις» πάντα ἴδιες καί ΠΑΝΤΑ ἐναντίον μας...

Ο πράκτωρ Βενιζέλος στις 17/30 Μαΐου 1913, πούλησε τσάμπα τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου.

Στις 17/30 Μαΐου 1913, στην αίθουσα των πορτρέτων, στο Ανάκτορο Σεντ Τζέιμς του Λονδίνου, υπό την προεδρία του υπουργού εξωτερικών της Μ. Βρετανίας Εδουάρδου Γκρέυ, υπογράφηκε από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και την Τουρκία η συνθήκη του Λονδίνου, με την οποία έληξε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος.

Φωτό ἀπό ΕΔΩ,ὅπου μπορεῖτε νά δεῖτε ἀρκετό φωτογραφικό ὑλικό τοῦ Α΄Βαλκανικοῦ πολέμου

Μεσολάβησαν  οι έξι Μεγάλες Δυνάμεις, (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία και Ρωσία).
Σύμφωνα με τη Συνθήκη παραχωρούνταν στους νικητές (στα Βαλκανικά κράτη) όλα τα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορία που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνου - Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, που θα δημιουργούνταν ως ανεξάρτητη Ηγεμονία.
 Οι Σύμμαχοι και η Τουρκία (άρθρο 3) ανέθεταν στις έξι Μεγάλες Δυνάμεις (στην Πρεσβευτική Συνδιάσκεψη ), τη χάραξη των συνόρων και το διακανονισμό των ζητημάτων που αφορούσαν την Αλβανία, καθώς τους παρείχαν τη δυνατότητα (άρθρο 5) να αποφανθούν για την τύχη των ελληνικών νήσων του Αιγαίου, εκτός της Κρήτης (άρθρο 4) για την οποία η Πύλη παραιτείτο «υπέρ των συμμάχων Ηγεμόνων πάντων των επί της Νήσου κυριαρχικών δικαιωμάτων της».

Οι πληρεξούσιοι της ειρήνης κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1912 Στρέιτ, Βενιζέλος, Πολίτης.(ἀπό ΕΔΩ)

Ο Βενιζέλος υπέγραψε τη συνθήκη «λαμβάνοντας υπόψη τις διαβεβαιώσεις της αγγλικής κυβέρνησης ότι θα υποστήριζε την ελληνική κυριαρχία επί των ελληνικών νήσων του Αιγαίου και της Δωδεκανήσου. Παρά ταύτα τρία ζητήματα που ενδιέφεραν την Ελλάδα έμειναν τελικά άλυτα: το Βορειοηπειρωτικό, το Νησιωτικό και το Αγιορείτικο.

Ο πράκτωρ Βενιζέλος στις 17/30 Μαΐου 1913, πούλησε τσάμπα τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου.

Δελτίο τῶν 11 

Ἔγραφε λοιπόν τό χρονογράφημα τῆς ἐφημερίδος «Μακεδονία» ( τῆς 17ης/30ῆς Μαΐου 1913,ΕΔΩ),γιά ἐκείνη τήν συνδιάσκεψιν :

Ἡ Εὐρώπη 

Ἡ πρεσβευτική συνδιάσκεψις τοῦ Λονδίνου ἀπεφάσισε νά ὑπογραφῇ ἡ εῤήνη ὅσον τό δυνατόν ταχύτερον καί ὁ σέρ Ἔδουαρδ Γκρέϋ ἐπέβαλε τοῦτο εἰς τά πληρεξουσίους τῆς Ἑλλάδος καί Σερβίας διά τῶν βραχυτάτων -εἶνε ἡ λέξις- δηλώσεών του πρός αὐτούς.
Οὔτω μετατρέπεται ἡ ἀνάμιξις τῆς Εὐρώπης,μεταξύ τῆς τουρκίας καί τῶν συμμάχων ἀπό ἁπλῆς μεσολαβήσεως εἰς ἀναγκαστική διαιτησίαν.
Ἀλλά τοῦτο ἔπρεπε νά εἶνε κανείς πολύ ἀφελής γιά νά μήν τό περιμένει.
Ἡ Εὐρώπη δέν εἶναι ὁποία τήν περιέγραψε τελευταίως ὁ γάλλος πολιτευτής Λεών Μπουρζινᾶ εἰς τό 8ον γαλλικό συνέδριον εἰρήνης.
Δέν ἠσθάνθη ἀκόμη ἡ Εὐρώπη-οὔτε ὑπάρχει ἐλπίς ὅτι θά ἀσπασθῇ-ὅτι αὐτή ἀποτελεῖ ἠθικόν πρόσωπον,ὅτι ὑπάρχει ὡς Εὐρώπη ἄνω καί ἔξω τῶν κρατῶν τά ὁποῖα τήν ἀποτελῶσι.Δέν ἠσθάνθῃ ἀκόμη,τήν ἑαυτῇ, ὡς Εὐρώπη ζῶντα ὀργανισμόν. Δέν ἔχει μίαν εὐρωπαϊκή ψυχήν καί μίαν συνέπειαν,δέν εἶναι δυνατόν νά αἰσθάνεται τό αἶσχος τῆς βίας,δέν εἶναι δυνατόν νά ἔχῃ τό αἴσθημα τοῦ δικαίου καί τήν συνείδησιν τοῦ ἠθικοῦ καθήκοντος κοινοῦ εἰς ὅλους.
Ἡ Εὐρώπη μᾶς παρουσιάσθη εἰς τό Λονδῖνον τώρα ὁποία μᾶς παρουσιάσθη ἄλλοτε εἰς τήν Βεστφαλίαν, εἰς τήν Βιέννην καί εἰς τό Βερολίνον :Δηλαδή συμφεροντολόγος, καταπνίγουσα τά δίκαια τῶν μικρῶν χάριν τῶν συμφερόντων τῶν ἀποτελούντων αὐτήν μεγάλων κρατῶν.
Καί ἡ μέν Εὐρώπη μένει πάντοτε ἡ ἰδία. Τό λυπηρόν ὅμως εἶνε ὅτι καί ἡμεῖς οἱ βαλκανικοί μένομεν πάντοτε οἱ ἴδιοι ἀλληλοβλεπόμενοι καί ἀλληλοτρωγόμενοι,καί οὐδέποτε ὁμονοοῦντες και πάντοτε ὄντες παίγνια τῆς Εὐρώπης...

Μήπως βλέπετε καμμία διαφορά ἐκείνης τῆς Εὐρώπης,τῶν ...μεγάλων κρατῶν,μέ αὐτή τοῦ σήμερα;

Μπορεῖτε νά διαβάσετε καί τό κύριο θέμα τῆς ἐφημερίδος,κάνοντας κλίκ στήν εἰκόνα :

Φωτογραφίες από τη μεταφορά λαφύρων με ελληνικά πλοία κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο (Α΄ Βαλκανικό).(ἀπό ΕΔΩ)

Ἄλλοι μάτωσαν καί ἄφησαν τίς ζωές τους στά πεδία τῶν μαχῶν καί ἄλλοι τούς κανόνιζαν ποιό θά εἶναι τό μερίδιο τῆς νίκης τους. Διότι βλέπετε,ἔπρεπε νά ὑπάρξῃ καί ἡ Ἀλβανία ὡς κράτος ! Μία Ἀλβανία ἡ ὁποία οὐδέποτε κούνησε ἔστω καί τό μικρό της δαχτυλάκι κατά τῶν ὀθωμανῶν,ἀφοῦ ποτέ,μά ποτέ δέν ἔπαψε,μέχρι καί σήμερα ἀκόμη τό ἴδιο πράττει,νά κατατάσσῃ τόν ἑαυτό της ὡς μία τουρκική ἐπαρχία καί τίποτα περισσότερον. Βλέπετε,οἱ Ῥότσιλντ ἔχουν τά σχέδιά τους γι᾿αὐτήν καί δέν τό κρύβουν οὐδόλως...

Διαβᾶστε σχετικῶς,τό ἄρθρον τῆς «Μακεδονίας» (ἀπό ΕΔΩ) :

https://thesecretrealtruth.blogspot.com/

Η ΜΠΑΡΟΥΦΑ ΤΗΣ..."ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ"ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ.....

Άρχισε τις τελευταίες μέρες καινούργιο «τροπάρι»: Η ιδέα μιας «Συνολικής Συμφωνίας» με την Τουρκία! «Καλό ακούγεται», έτσι; Ή έστω «ουδέτερο» κι «αδιάφορο»…

Στην πραγματικότητα είναι επικίνδυνο!

Και να γιατί:

«Συνολικές συμφωνίες» γίνονται σε δύο ιστορικές περιστάσεις:

–Είτε για να αποτρέψουν μια επικείμενη σύγκρουση…

–Είτε μετά από μια σύγκρουση.

Το «μετά» δεν μας αφορά εδώ, γιατί δεν έχει υπάρξει σύγκρουση με την Τουρκία…

Το ερώτημα είναι αν μπορεί μια συμφωνία να αποτρέψει την σύγκρουση;

Η απάντηση με μια λέξη στην περίπτωσή μας – και για να μη το κουράζουμε – είναι ΟΧΙ!

Τώρα, η απάντηση με περισσότερες λέξεις:

*Γενικά η προσπάθεια δύο χωρών να λύσουν τις διαφορές τους πολιτικά και διπλωματικά, ώστε να πάψουν να αποτελούν «σημεία τριβής» – και να ενέχουν κινδύνους ρήξης – μεταξύ τους, ακούγεται (και συχνά είναι) «καλό πράγμα»…

Πότε; Όταν τα προβλήματα αυτά είναι πραγματικά, όταν υπάρχουν «αιτιάσεις» κι από τις δύο πλευρές, όταν υπάρχει καλή θέληση ειρηνικές επίλυσης εκατέρωθεν κι όταν υπάρχουν εγγυήσεις ότι μετά την διευθέτησή τους δεν θα επανέλθουν άλλα χειρότερα…

Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν ισχύει στην περίπτωσή μας!

Η Τουρκία διακηρύσσει συνεχώς επεκτατικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας (και όχι μόνο της Ελλάδας)!

Παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, προχωρεί σε μονομερείς ενέργειες καταπάτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων γειτόνων της και κάνει ανοικτά ό,τι μπορεί, για να φέρει σε δύσκολη θέση την Ελλάδα.

Δεν δείχνει καμία «καλή πρόθεση» και καμία «ειρηνευτική διάθεση» απέναντί μας. Ούτε φαίνεται «αξιόπιστη» ότι θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της.

Κάθε τόσο εφευρίσκει «διμερή προβλήματα» που ΔΕΝ υπήρχαν πριν, κατασκευάζει νέες «εστίες έντασης», και θέτει νέα ζητήματα, πάντα σε βάρος μας.

Πριν το 1996 δεν υπήρχε αμφισβήτηση των θαλασσίων συνόρων μεταξύ των δύο χωρών στο Αιγαίο. Ακόμα και τουρκικοί χάρτες – πέραν από τους διεθνείς, ασφαλώς – εμφάνιζαν τα Ίμια ως ελληνικέςβραχονησίδες. Ξαφνικά εφηύραν μια – παντελώς αστήρικτη νομικά και ιστορικά «εδαφική διαφορά», στα Ίμια…

Όταν κατάφεραν να την επιβάλλουν ως «αμφισβητούμενη» περιοχή, προχώρησαν ταχύτατα, ανακάλυψαν εκατοντάδες «αμφισβητούμενες» νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο – μέχρι και κάτω από την Κρήτη – ενώ τώρα πια έχουν γκριζάρει το μισό Αιγαίο.

Πριν 25 χρόνια δεν προέβαλαν καμία τέτοια απαίτηση από την πλευρά τους. Τώρα προβάλλουν συνεχώς νέες απαιτήσεις. Αυτό δείχνει συστηματικό μακροχρόνιο και στρατηγικό επεκτατισμό σε βάρος της Ελλάδας.

Κι αποτελεί «εγγύηση» ότι, αν νομιμοποιήσουμε κάποιες από αυτές τις διεκδικήσεις, επιδιώκοντας συνολική συμφωνία μαζί τους, σε λίγο θα πατήσουν πάνω σε όσα κατοχύρωσαν (χωρίς να ρίξουν ντουφεκιά) και θα αρχίσουν κι άλλες προκλήσεις, θα εγείρουν κι άλλες «διεκδικήσεις» – θα ζητάνε κι άλλα. Θα προχωρήσουν πιο πέρα! Σε βάρος μας…

Τι θα γίνει ακριβώς; Κάθε τριάντα χρόνια θα πηγαίνουμε σε νέα «Συνολική Συμφωνία» με την Τουρκία παραχωρώντας της κι άλλο «χώρο», για να «μη μας επιτεθεί»;

Μα αυτό ακριβώς τροφοδοτεί την επιθετικότητά της! Και την «δικαιώνει» (στα μάτια του λαού της, αλλά και των ξένων…

* Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι με επιθετικό γείτονα ποτέ δεν επιδιώκεις «συνολικές συμφωνίες»! Αυτό πάντα γυρίζει εναντίον σου…

Ποτέ – μα ποτέ – δεν προσπαθείς να «συγκρατήσεις» την προκλητική επιθετικότητα μιας χώρας, ενδίδοντας στις προκλήσεις της και νομιμοποιώντας – έστω και κάποιες από – τις απαιτήσεις της.

Η Συμφωνία του Μονάχου, το 1938, αυτό ακριβώς διακήρυσσε: ότι «αποτολμήθηκε» τότε μια «Συνολική Συμφωνία» μεταξύ της (Χιτλερικής) Γερμανίας και των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών δυνάμεων, που θα «έλυνε τα υφιστάμενα προβλήματα και τις εκκρεμότητες» της (τότε) Ευρώπης και θα «αποκαθιστούσε την Ειρήνη» (για μια γενιά).

Ως μεγάλο «άλμα Ειρήνης» – “Peace Breakthrough” – χαιρετίστηκε τότε από όλους τους «φωτισμένους» και «προοδευτικούς ειρηνιστές» της εποχής.

Οι ελάχιστοι που εναντιώθηκαν τότε στη «Συνολική Συμφωνία του Μονάχου» – μεταξύ των οποίων και ο παλαίμαχος βρετανός πολιτικός Ουίνστον Τσώρτσιλ – καταγγέλθηκαν ως «αμετανόητοι εθνικιστές», ως «ρεβανσιστές», ως «παλαιομοδίτες πολεμοκάπηλοι», ανίκανοι να προσαρμοστούν στη σύγχρονη εποχή κλπ. κλπ.

Αντίθετα, οι «φωτισμένοι πρωταγωνιστές» του «Μονάχου», προτάθηκαν και για Νόμπελ Ειρήνης! Ευτυχώς δεν πρόλαβαν να τους το δώσουν…

Γιατί ένα χρόνο μετά, ο Χίτλερ πάτησε σε όσα είχε ήδη πετύχει στο Μόναχο (διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας και προσάρτηση μέρους της Τσεχίας στο Γερμανικό ιμπέριουμ) για να επιτεθεί και στην Πολωνία! Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ξεκινήσει.

Και η Συμφωνία του Μονάχου, ένα μόλις χρόνο πριν, δεν τον είχε αποτρέψει! Αντίθετα, είχε ενθαρρύνει τον Χίτλερ να προχωρήσει και είχε επισπεύσει τον Πόλεμο που εκείνος ετοίμαζε…

Τελικά, «μπροστά από την εποχή τους» και αληθινά διορατικοί αποδείχθηκε όσοι κατήγγειλαν το Μόναχο! Κι αυτοί κλήθηκαν να βγάλουν μετά τα κάστανα από τη φωτιά…

H Συνολική Συμφωνία του Μονάχου, έμεινε στην Ιστορία ως παράδειγμα ολέθριας «Κατευναστικής Πολιτικής» απέναντι σε επιθετική δύναμη.

Ως παράδειγμα «Κατευναστικής Πολιτικής», καταδικασμένης να αποτύχει, επειδή ακριβώς ενεθάρρυνε αυτό που επιδίωκε να «συγκρατήσει».

Έμεινε στην Ιστορία ως κορυφαίο παράδειγμα προς αποφυγήν!

Κάποιοι όμως, δεν ξέρουν Ιστορία. Ή δεν μαθαίνουν από την Ιστορία…

* Δεν ξέρουν, όμως, ούτε από Πολιτική!

Γιατί όταν μιλούν για «Συνολική Συμφωνία» τι ακριβώς εννοούν;

Η Ελληνική θέση εδώ και δεκαετίες είναι πολύ σαφής: Με την Τουρκία δεν υπάρχουν «πολλά» ανοικτά προβλήματα που επιζητούν «συνολική λύση»…

Υπάρχει μόνον ένα: η αμοιβαία οριοθέτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (τώρα πλέον της ΑΟΖ).

Η Τουρκία θέτει συνεχώς «νέα ζητήματα», τα οποία η Ελληνική πλευρά τα θεωρεί μονομερείςδιεκδικήσεις της και αρνείται να τα αναγνωρίσει ως «υφιστάμενα προβλήματα προς επίλυσιν»…

Όταν εμείς μιλάμε για «Συνολική συμφωνία», τι ακριβώς εννοούμε;

Ότι είμαστε πρόθυμοι να διαπραγματευτούμε και κάποιες από τις μονομερείς αξιώσεις της Τουρκίας σε βάρος μας;

Δηλαδή τις αναγνωρίζουμε ως «διμερή προβλήματα»;

Δηλαδή είμαστε έτοιμοι να κάνουμε κάποιες υποχωρήσεις επ’ αυτών για να αποφύγουμε «τα χειρότερα»;

Και δεν μας περνά από το μυαλουδάκι, πως όταν τα λέμε αυτά εμείς, η Τουρκία θα σπεύσει αμέσως να θέσει κι άλλα;

Γιατί όσα πιο πολλά προλάβει να θέσει, τόσα πιο πολλά μπορεί να κερδίσει στο «τραπέζι των διαπραγματεύσεων»…

Ουσιαστικά αντί να «προλαμβάνουμε» τη ρήξη με την Τουρκία, μιλώντας για «Συνολική Συμφωνία» την παρωθούμε να θέσει ακόμα περισσότερες μονομερείς διεκδικήσεις σε βάρος μας!

Δηλαδή ενθαρρύνουμε τις προκλήσεις της, ανταμείβουμε εκ των προτέρων την επιθετικότητά της και φέρνουμε πιο κοντά τη σύγκρουση…

Όχι, όσοι μιλάνε για «Συνολική Συμφωνία», εκτός που δεν διδάσκονται από τα πιο εκκωφαντικά παραδείγματα της Ιστορίας, δεν καταλαβαίνουν ούτε κι από «τρέχουσα» Πολιτική…

–Πριν από μερικούς μήνες μας ζήταγαν να πάμε στη Χάγη, να λύσουμε τα προβλήματά μας την Τουρκία. Δηλαδή να υπογράψουμε συνυποσχετικό, όπως το θέλει η Τουρκία, παραιτούμενοι απ’ όσα κυριαρχικά δικαιώματα μας αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο. Γιατί αυτό πρακτικά θα σήμαινε «προσφυγή στη Χάγη» υπό τις σημερινές συνθήκες…

–Ύστερα εκδηλώθηκε η άκρως επιθετική ενέργεια της Τουρκίας στον Έβρο. Όπου προσπάθησε να χρησιμοποιήσει δεκάδες χιλιάδες λαθρομεταναστών που η ίδια έφερε από τις πατρίδες τους (δεν ήταν «πρόσφυγες») κι η ίδια ελέγχει, για να σαρώσει τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο και να θέσει σε αμφισβήτηση την ελληνική κυριαρχία σε κρίσιμες παραμεθόριες περιοχές.

–Οι Ελληνικές αρχές, ωστόσο, ματαίωσαν αυτό το Σχέδιο. Η τουρκική επιθετικότητα καταγγέλθηκεαπό πολλές χώρες διεθνώς.

Η πρόταση για «προσφυγή» στη Χάγη έπεσε στο κενό. Το παραδέχθηκαν τότε και οι εμπνευστές της…

  Και τώρα έρχεται νέα πρόταση:

Για Συνολική Συμφωνία με την Τουρκία, λέει!

Την ώρα που η Τουρκία επισήμως και δημοσίως εξαγγέλλει ότι θα επιχειρήσει ξανά να στείλει «εργαλειοποιημένους» μετανάστες στον Έβρο και τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου.

–Την ώρα που το φιλικό προς την Τουρκία (και με έδρα του Κατάρ) διεθνές Κανάλι Αl Jazeera θέτει θέμα για «Αυτονομία της Δυτικής Θράκης»!

–Την ώρα που φιλικές προς την Τουρκία  ΜΚΟ που λειτουργούν ως προστάτες των λαθρομεταναστών στα ακριτικά νησιά μας, μιλάνε επισήμως, για «ελληνικό» και «μη ελληνικό»τμήμα της Λέσβου…

Ίσα-ίσα αυτή την κρίσιμη ώρα, κάποιοι στην Ελλάδα ζητάνε να πάμε σε …«Συνολική Συμφωνία με την Τουρκία»!

Αντί να κλείσουν τις «ρωγμές» στην πλευρά μας και να δείξουν αποφασιστικότητα στην απέναντι πλευρά (για να την αποθαρρύνουν) κάνουν το αντίθετο: δείχνουν το φόβο τους – για την ακρίβεια, τον πανικό τους – απέναντι της, «νομιμοποιούν» εμμέσως τις μονομερείς διεκδικήσεις της, δείχνουν διάθεση να τις ικανοποιήσουν έστω και μερικά – και την σπρώχνουν να θέσει κι άλλα!

Παίζουν άσχημα παιγνίδια…

Πολύ άσχημα παιγνίδια!

Θανάσης Κ.

http://enaasteri.blogspot.com/

Οι Αναμνήσεις μας: Ο γαλατάς

Το επάγγελμα του γαλατά, τα παλιά χρόνια, δεν το συναντούσες στα χωριά, παρά μόνο στις μικρές και μεγάλες πόλεις. Στα χωριά σχεδόν όλες οι οικογένειες είχαν δικά τους ζώα και το έβρισκαν εύκολα. Ο γαλατάς αναλάμβανε τη διάθεση του γάλακτος και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων (συνηθέστερα γιαουρτιού) στα σπίτια των πόλεων. Στην Ελλάδα και ειδικότερα στα αστικά κέντρα του 18ου αιώνα, (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα κ.λπ.) το επάγγελμα αυτό ασκούσαν μικροποιμένες που περιφέρονταν γύρω από τις πόλεις με τα αιγοπρόβατά τους τα οποία και άρμεγαν οι ίδιοι προ του αγοραστή ή κάποιοι βοηθοί τους. Το μεταφορικό του μέσο ήταν ένα υποζύγιο (γάιδαρος ή μουλάρι, μερικές φορές ρυμουλκούσαν και ανοικτή ή κλειστή ελαφριά άμαξα) και αργότερα το ποδήλατο ή μηχανοκίνητο δίτροχο.

Ο γαλατάς ήταν ο πρώτος πλανόδιος μικροπωλητής της ημέρας. Φόρτωνε τα γκιούμια του με το φρέσκο γάλα πάνω στο γαϊδουράκι και ξεκινούσε πολύ πρωί από το χωριό για την πόλη. Έπρεπε να προφτάσει να εξυπηρετήσει όλους τους πελάτες. Την ίδια πάντα ώρα, πιστό στο ραντεβού, έδενε σε κάποιο δέντρο το ζώο του και ξεκινούσε το μοίρασμα. Κάθε ημέρα έπρεπε να είναι ακριβής στην ώρα του γιατί τον περίμενε η κάθε νοικοκυρά με τη δική της κανάτα. Συνήθως ήταν μπακιρένια ή πήλινη. Μερικές πολυάσχολες νοικοκυρές άφηναν το άδειο σκεύος έξω από την πόρτα για να το γεμίσει ο γαλατάς, σκεπασμένο συνήθως με μια πέτρα από το φόβο της γάτας. Το γάλα αυτό, υποχρεωτικά οι νοικοκυρές έπρεπε να το βράσουν καλά, γιατί μπορούσε να προκαλέσει πυρετό. Ο γαλατάς είχε καθημερινά τη δική του πελατεία, επειδή όμως πάντα έβρισκε και γυναίκες που του ζητούσαν γάλα σε έκτακτες περιπτώσεις, φρόντιζε να έχει μαζί του και λίγο παραπάνω γάλα. Όταν δεν μπορούσε να το πουλήσει, φώναζε στους δρόμους: “ο γαλατάς! φρέσκο, ολόπαχο γάλα!”. Ποτέ δε γύριζε πίσω με περισσευούμενο γάλα.

Τα χωριά γύρω από τη Θεσσαλονίκη τότε είχαν πολλή κτηνοτροφία. Αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες. Άρμεγαν πρωί και βράδυ, κρατούσαν αυτό που ήταν να κάνουν τυρί ή γιαούρτι και το υπόλοιπο το πουλούσαν. Ο κόσμος στην πόλη το αγόραζε, επειδή ήταν φρέσκο και ολόπαχο. Δεν είχε καμιά σχέση μ’ αυτό που πίνουμε σήμερα.

Στην αρχή της δεκαετίας του 1960 η διάθεση του γάλακτος άρχισε να γίνεται σε γυάλινες φιάλες που διανέμονταν παστεριωμένο γάλα, κάθε πρωί στις διάφορες γειτονιές με διάφορα μέσα, ποδήλατα ή τρίκυκλες μοτοσικλέτες, όπως συνεχίζεται σήμερα η διάθεση των φιαλών γκαζιού.

Όμως, μετά από μια σειρά αγορανομικών διατάξεων στη δεκαετία του 1970, απαγορεύθηκε και ο τρόπος αυτός, της πλανόδιας διάθεσης, προκειμένου να διασφαλισθεί περισσότερο η ποιότητα και η υγειονομική ασφάλεια των προς διάθεση γαλακτοκομικών προϊόντων με περιορισμό τόσο στο χρόνο της διάθεσης, (ημερομηνία λήξης), όσο και από συγκεκριμένα μόνο καταστήματα που είναι εφοδιασμένα με κατάλληλα ψυκτικά μέσα.

Έτσι, το επάγγελμα του γαλατά πέρασε στην Ιστορία…

https://ellinikoskinimatografos.gr/

Evandro Agazzi – Το πρόβλημα της ζωής

Μετάφραση και προλογισμός: Γιώργος Κουτσαντώνης

Ο Ιταλός φιλόσοφος Evandro Agazzi, στους περισσότερους άγνωστος στην Ελλάδα[1], θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους, εν ζωή, φιλοσόφους της επιστήμης. Ο 85χρονος αποτελεί φωτεινό παράδειγμα του τεράστιου έργου που μπορεί και συνεχίζει να παράγει ένας ανήσυχος, πολύπλευρος και μεθοδικός νους.[2] Ένας κλασικός φιλόσοφος που έχει σπουδάσει -πέρα από φιλοσοφία και λογική- φυσική, μαθηματικά και μουσική, ενώ έχει διδάξει σε μεγάλα πανεπιστήμια ανά τον κόσμο, είναι βέβαιο ότι με το έργο του, θα μπορούσε να εμπλουτίσει και την εγχώρια σκέψη. Επιλέξαμε να μεταφράσουμε το σύντομο απόσπασμα που ακολουθεί από ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του[3], γιατί θεωρούμε ότι στα μεγάλα θέματα της εποχής μας – με γνώμονα αυτή που ονομάζουμε πνευματική αναγέννηση –  περιλαμβάνεται η συμφιλίωση, η διάκριση των «αρμοδιοτήτων» και η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ επιστήμης, θρησκείας και κοινωνίας. Ειδικά σε εποχές μεγάλων κρίσεων όπου, συχνά με μανία, αναζητείται από τη μια εκείνος που «θα απαντήσει σε όλα» και από την άλλη κάποιος αποδιοπομπαίος τράγος, είναι μάλλον αναμενόμενο να ενταθούν και οι μηδενιστικές τάσεις. Επομένως, σε αυτές τις δύσκολες περιόδους αναταραχής, οι ψύχραιμες φωνές μπορούν να μας βοηθήσουν στην αναζήτηση νοήματος που σήμερα κρίνεται ακόμη πιο επιτακτική. Για τον Agazzi η θρησκεία δεν είναι αντίθετη στην έννοια της αλήθειας και επομένως το θρησκευτικό δεν είναι ένα φαινόμενο οπισθοδρόμησης και παρακμής. Αντιθέτως είναι ένα αρχαίο φαινόμενο, άμεσα συνδεδεμένο με αυτό που ο φιλόσοφος προσδιορίζει ως το «πρόβλημα της ζωής».

— / —

Η θρησκεία και το «πρόβλημα της ζωής»

Δεν σκοπεύουμε να δώσουμε πολύ μεγάλο βάρος στις παραπάνω ιστορικές-κοινωνιολογικές εκτιμήσεις, διότι το πρόβλημα αν η επιστήμη και η θρησκεία είναι πράγματα ασυμβίβαστα ή μη είναι ζήτημα αξιώματος και όχι γεγονότος, δηλαδή δεν μπορεί να λυθεί λαμβάνοντας υπόψη στατιστικά μεγέθη: εάν υπάρχουν περισσότεροι πιστοί ή άπιστοι επιστήμονες. Επομένως, αφού έχουμε απεικονίσει επαρκώς στις σελίδες αυτού του βιβλίου «τι» είναι η επιστήμη (συμπεριλαμβανομένης και της τρέχουσας μορφής της τεχνοεπιστήμης), πρέπει να πούμε, τουλάχιστον σε συντομία, τι εννοούμε με τον όρο θρησκεία, όσο κι αν το ερώτημα φαίνεται περιττό. Συνεπώς, διευκρινίζουμε ότι, όσον αφορά την κουβέντα μας, ως θρησκεία εννοούμε εκείνη τη στάση που βασίζεται στην παραδοχή ότι υπάρχει μια σφαίρα της πραγματικότητας η οποία είναι ιερή, ανώτερη από την ορατή πραγματικότητα (υπερφυσική) και από την οποία εξαρτάται ο ορατός κόσμος. Αυτή η σφαίρα του υπερφυσικού ονομάζεται συνήθως η σφαίρα του θείου και μπορεί να γίνει κατανοητή, όπως και πράγματι έγινε, με πολλούς τρόπους μέσα στους διαφορετικούς πολιτισμούς. Κοινή σε αυτές τις προοπτικές είναι η πεποίθηση ότι το θείο είναι προικισμένο με εξαιρετικές δυνάμεις και, ειδικότερα, μπορεί να παρέμβει στην πορεία των κοσμικών γεγονότων και ειδικά σε αυτά της ανθρώπινης ύπαρξης.

Εξίσου συχνή είναι η πεποίθηση ότι είναι δυνατόν κανείς να έρθει σε επαφή με το θείο, να λάβει βοήθεια και συμβουλές σχετικά με τον σωστό τρόπο δράσης. Αυτή η ανθρώπινη στάση γίνεται συγκεκριμένη μέσα από τις διάφορες ιστορικές θρησκείες, καθεμία από τις οποίες έχει αναπτύξει τη δική της «αναπαράσταση» του θείου (πολυθεϊστική ή μονοθεϊστική, εμμανιστική ή υπερβατική), των σχέσεων με τον φυσικό και ανθρώπινο κόσμο, καθώς και μια σειρά από τελετές σε επαφή με αυτό. Από όλα αυτά προήλθαν οι κοσμολογικές οπτικές, οι ηθικοί κώδικες και οι αντιλήψεις για τη φύση του ανθρώπου και τη δομή της κοινωνίας. Σε κάθε θρησκεία, δημιουργείται μια τάξη ανθρώπων (ιερείς) επιφορτισμένη με την αφοσίωση σε αυτές τις σχέσεις με το θείο, το οποίο, συνήθως, βασίζεται σε κάποια μορφή παρατεταμένης αποκάλυψης, σε μια παράδοση της οποίας οι ιερείς θεωρούνται θεματοφύλακες. Πώς εξηγείται αυτό το τόσο γενικό άνοιγμα του ανθρώπου στο ιερό και το θείο; Κάθε άτομο φιλοδοξεί να λύσει με τον καλύτερο τρόπο το καθολικό πρόβλημα της ύπαρξής του, δηλαδή να ενεργεί με τον «σωστό» τρόπο μέσα στον κόσμο της ζωής όπου βρέθηκε, χωρίς να το έχει επιλέξει. Αυτός ο «κόσμος της ζωής» περιλαμβάνει ό,τι κατά κάποιο τρόπο είναι παρόν, από το φυσικό τοπίο, το οικογενειακό πλαίσιο, τα κοινωνικά έθιμα, τις πολιτιστικές παραδόσεις, τους θεσμούς, τις πεποιθήσεις, τις ηθικές αρχές που «περιβάλλουν» την ύπαρξή μας. Αλλά περιλαμβάνει επίσης την δική μας ατομική συγκρότηση: τα χρωμοσώματά μας, τις κλίσεις και τις συνήθειές μας, τις συναισθηματικές μας σχέσεις, τις γνώσεις μας, σε απλή γλώσσα: ολόκληρη την ατομική μας ιστορία. Το άτομο αναπόφευκτα βρίσκεται υπό αυτόν τον κόσμο της ζωής, αλλά ταυτόχρονα συνειδητοποιεί ότι κανένας τρόπος δράσης (μέσα σε αυτόν) δεν είναι ισοδύναμος με οποιονδήποτε άλλο και θέλει να επιλέξει τον δικό του τρόπο, ώστε να είναι παρών και ενεργό, και ταυτόχρονα αυτό να το κάνει με τον καλύτερο τρόπο για το ίδιο. Εν ολίγοις, κανείς δεν θέλει να σπαταλήσει τη ζωή του, αντιθέτως επιθυμεί να «περισώσει την αξία του» και αυτό μπορούμε να το ονομάσουμε «το πρόβλημα της ζωής».

Προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η σπατάλη και η απώλεια, είναι απαραίτητο να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο της ζωής, σε μια συνεχή σύμπλεξη γνώσης, ερμηνείας και δράσης, στην οποία ορισμένες φορές η αληθινή γνώση και η σωστή ερμηνεία μπορούν να αναζητηθούν από πνευματική περιέργεια, από στοχαστικό πνεύμα, για την «αγάπη της γνώσης», αλλά που έχουν επίσης ένα βαθύτερο νόημα και ανταποκρίνονται σε μια πιο ριζοσπαστική ανάγκη, αυτή της εγγύησης του «σωστού» τύπου δράσης, που αντιστοιχεί στο «τι είναι καλό να κάνω». Ονομάζουμε σοφία μια γνώση προσανατολισμένη και σχεδιασμένη με αυτή την έννοια. Θέλοντας να μεταφραστεί σε κρίσεις σχετικά με το «τι είναι καλό να κάνουμε και τι όχι», η σοφία δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε πραγματικές γνώσεις (de facto), δηλαδή σε εμπειρικά επαληθεύσιμες μερικές γνώσεις, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει και πολύ πιο γενικές γνώσεις που προέρχονται από τις ερμηνείες των γεγονότων, οι οποίες επιδιώκουν να σκιαγραφήσουν πώς είναι ο κόσμος και πώς είμαστε εμείς, και πρέπει ακόμη να περιλαμβάνει πολλούς και διαφορετικούς τύπους γνώσης, που αφορούν τις αξίες και τις υποχρεώσεις.

Όσον αφορά τον φυσικό κόσμο, οι φυσικές επιστήμες προσφέρουν έναν όλο και αυξανόμενο πλούτο γνώσεων, που τάχιστα εφαρμόζονται στα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά και σε σχέση με τον ιστορικό-κοινωνικό κόσμο, οι επιστήμες του ανθρώπου μας προσφέρουν πλούτο γεγονότων και ερμηνειών που αναμφίβολα μας βοηθούν να κατανοήσουμε πώς τα εννοιολογικά μας συστήματα, οι τρόποι κατηγοριοποίησης του κόσμου, οι ερμηνείες μας για την κοινωνία και την ιστορία, οι αξίες που εμπνέουν τους θεσμούς και τις δράσεις μας, ο τρόπος ζωής μας έχουν ωριμάσει ιστορικά. Η γνώση και η κατανόηση «από πού προέρχονται» και «πώς» δημιουργήθηκαν όλα τούτα, είναι πολύ σημαντική ώστε να μπορούμε να τα προσεγγίσουμε κριτικά και να δικαιολογήσουμε την εγκυρότητά τους ακόμη και στην παρούσα κατάσταση. Ωστόσο, προειδοποιούμε ότι όλες αυτές οι συνεισφορές δεν είναι αρκετές να ικανοποιήσουν αυτή την κλήση στην οποία από την αρχαιότητα είχε εντοπιστεί η ουσία της σοφίας: «το γνῶθι σαὐτόν». Πράγματι, μόνο αφού καταλάβουμε επαρκώς «τι είμαστε», αποκτά νόημα το ερώτημα «τι πρέπει να κάνουμε» για να φροντίσουμε τον εαυτό μας, να μην σπαταλήσουμε τη ζωή μας, να καταλάβουμε τις σχέσεις που πρέπει να δημιουργήσουμε μεταξύ μας, στον κόσμο και την κοινωνία. Καθ’όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, οι θρησκείες παρείχαν απαντήσεις σε πανανθρώπινα ερωτήματα, κάποια συνοψίζονται εδώ, παρέχοντας τις ερμηνείες του κόσμου, του ανθρώπου, της κοινωνίας που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση του «προβλήματος της ζωής» και συνεχίζουν να επιτελούν αυτή τη λειτουργία ακόμα και σήμερα. Μέσα στον δυτικό πολιτισμό (λιγότερο συγκεκριμένα και σε κάποιους άλλους) οι φιλοσοφίες φρόντιζαν να απαντούν σ’αυτά τα ερωτήματα. Σήμερα η φωνή της θρησκείας ακούγεται λιγότερο, θεωρείται ότι μπορεί να μιλήσει μόνο στην ιδιωτική συνείδηση και η φιλοσοφία, σε μεγάλο βαθμό, αποφεύγει να αντιμετωπίζει τα «μεγάλα προβλήματα» του ανθρώπου, ενώ θεωρείται ότι ο δημόσιος λόγος (δηλαδή ο διυποκειμενικός) είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της επιστήμης. Αλλά είναι δυνατόν να επιφορτιστεί με μια τέτοια λειτουργία η επιστήμη;

Η «επίδοση νοήματος» στον κόσμο της ζωής

Έχουμε ήδη δει κάποιους λόγους για τους οποίους η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι αρνητική όταν ασχοληθήκαμε με τον «εγκλιματισμό/φυσικοποίηση»[4], του ανθρώπου, όπου χρειάστηκε να αναγνωρίσουμε ότι αυτή μπορεί να ιδωθεί όχι τόσο ως πρόοδος, αλλά ως οπισθοδρόμηση σε ένα όραμα «προσωκρατικού» τύπου. Σε όσα έχουν ήδη ειπωθεί, θέλουμε να προσθέσουμε ότι αυτή η προοπτική εμποδίζει τον άνθρωπο να λύσει το «πρόβλημα της ζωής του», καθώς αποκλείει τη δυνατότητα να δώσει στη ζωή ένα πραγματικό νόημα, και αυτό επειδή, όπως επιμείναμε, οι μοντέρνες επιστήμες (τόσο οι φυσικές όσο και αυτές του ανθρώπου) έχουν εξορίσει, από το εννοιολογικό τους υπόβαθρο, την έννοια του σκοπού. Είναι ξεκάθαρο ότι, όπου δεν μπορεί κανείς να αναγνωρίσει έναν σκοπό, δεν μπορεί καν να αναγνωρίσει ένα νόημα. Πράγματι το νόημα δεν του αποκαλύπτεται όταν μπορεί απλά να πει: «αυτό συμβαίνει εξαιτίας» αντί να πει «ενόψει ποιου πράγματος συμβαίνει αυτό». Αυτό προκύπτει ήδη από τη μελέτη μιας εκ των εννοιολογήσεων του «νοήματος», που το θεωρεί συνώνυμο ή εξειδίκευση της «κατεύθυνσης», δηλαδή ως ένδειξη μιας πορείας «προς τα εκεί…». Η ανάγκη νοήματος, με τη βαθύτερη έννοια, εμφανίζεται και στον διαφορετικό τρόπο που σε συγκεκριμένες περιστάσεις προσεγγίζεται το ερώτημα «γιατί;». Για παράδειγμα, αναρωτιόμαστε «γιατί η λευχαιμία οδήγησε στο θάνατο αυτού του αθώου παιδιού;». Εάν η απάντησή μας περιοριζόταν σε γενετικές, περιβαλλοντικές και φυσιολογικές αιτίες που είναι ικανές να «εξηγήσουν» αυτό το τρομερό κακό, σίγουρα δεν θα θεωρούσαμε ότι πήραμε και την απάντηση που ψάχνουμε. Ο λόγος για τον οποίο θα θέλαμε να μάθουμε, έχει ακριβώς να κάνει με το «αγωνιώδες πρόβλημα του κακού», το οποίο έχει ταλαιπωρήσει για αιώνες τη φιλοσοφία και τη θεολογία και στο οποίο καμία επιστήμη δεν μπορεί να απαντήσει, ακριβώς επειδή είναι ένα υπαρξιακό ερώτημα που αναζητά μια αίσθηση νοηματοδότησης αυτού του φυσικού γεγονότος, την πιθανότητα δηλαδή να το εγγράψει σε κάποιο σχέδιο ή σκοπό όπου αυτό δεν θα μπορεί πλέον να εμφανίζεται ως το απόλυτο κακό. Επομένως, η παγκοσμιοποίηση του μηχανιστικο-επιστημονικού σχήματος, το οποίο αναλύσαμε σε αυτόν τον τόμο, κατέληξε να καταστείλει το νόημα, όχι μόνο όσον αφορά τον άψυχο κόσμο, αλλά και όσον αφορά τον κόσμο της ζωής, ακόμη κι αν αυτή κατανοείται αποκλειστικά και μόνο με τη βιολογική της έννοια. Το τελευταίο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε με τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου: ενώ ο εξελικτισμός του Λαμάρκ αναγνώριζε ακόμη στη ζωντανή ύλη μια εγγενή τάση να δημιουργεί, στο υψηλότερο επίπεδο συμβατό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, ένα ενυπάρχον σχέδιο, η θεωρία του Δαρβίνου εφαρμόζει στα έμβια όντα το σχήμα μιας ντετερμινιστικής πορείας της ζωής ως το αποτέλεσμα αμιγώς εξωτερικών αιτιών, που ενεργούν χωρίς ένα σχέδιο και σε υλικές συνθήκες που προκύπτουν τυχαία. Έτσι ο άνθρωπος γίνεται απλά το προϊόν αυτών των τυχαίων μηχανισμών όχι μόνο σε σχέση με τη βιολογική του δομή, αλλά και (σύμφωνα με τις νατουραλιστικές προοπτικές που έχουμε λάβει υπόψη) σε όλες τις «υψηλότερες» διαστάσεις του.

Φαίνεται λοιπόν αναπόφευκτο ότι μέσα στα ερμηνευτικά πλαίσια του ανθρώπου και του κόσμου που παρέχονται από το σύμπλεγμα των επιστημών, δεν μπορούν καν να διατυπωθούν ερωτήματα σχετικά με το νόημα της ζωής. Στην πραγματικότητα, αυτά τα ερωτήματα είναι δυνατά μόνο αν θεωρήσουμε ότι μπορεί να υπάρχουν διαστάσεις της πραγματικότητας -και της ύπαρξης- που δεν μπορούν να εκπέσουν σε αυτό που είναι εμπειρικά εξακριβώσιμο ή επαληθεύσιμο και για τα οποία μπορεί ωστόσο να γίνει μια ορθολογική έρευνα. Το να διασχίσουν τον ορίζοντα της εμπειρισμού δεν τα καταδικάζει να είναι «χωρίς νόημα», ούτε τα υποβιβάζει σε απλές συναισθηματικές καταστάσεις, απαιτεί όμως την αποδοχή σημασιολογικών κριτηρίων που είναι διαφορετικά από εκείνα που υιοθετήθηκαν από τις επιστήμες, και αυτό για το απλό γεγονός ότι όλοι οι άνθρωποι «καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται» όταν τίθενται αυτά τα ερωτήματα (κάτι που θα ήταν αδύνατο αν δεν είχαν νόημα), και όχι μόνο· συνειδητοποιούν ότι αυτά είναι ακριβώς τα θεμελιώδη ζητήματα που μας θέτει ο κόσμος της ζωής: τα προβλήματα νοήματος, δηλαδή υπαρξιακού προσανατολισμού και όχι η αιτιώδης εξήγηση των γεγονότων.

---

[1] Στο διαδικτυακό περιοδικό ResPublica.gr έχει μεταφραστεί στα ελληνικά ένα πολύ χαρακτηριστικό κείμενο (Evandro Agazzi – Για την κρίση ταυτότητας του σύγχρονου ανθρώπου) καθώς και μια συνέντευξη του φιλοσόφου (Evandro Agazzi – Η θρησκευτικότητα έδωσε στη ζωή μου νόημα, ενώ η φιλοσοφία σχολαστικότητα).

[2] Στο ενεργητικό του ο Agazzi έχει δεκάδες βιβλία, εκατοντάδες άρθρα, δοκίμια και μεταφράσεις (http://www.dif.unige.it/epi/hp/agazzi/agazzipub.html). Το τελευταίο του βιβλίο, το οποίο ο ίδιος χαρακτήρισε «έργο ζωής», είναι ένας ογκώδης τόμος που καταπιάνεται με τη αντικειμενικότητα της επιστήμης (Evandro Agazzi, L’oggettività scientifica e i suoi contesti, Studi Bompiani, 2014).

[3] Evandro Agazzi, Le rivoluzioni scientifiche e la civiltà dell’occidente, Fondazione Boroli, Milano (2008) σελ. 274 – 278.

[4] ΣτΜ.: o Agazzi χρησιμοποιεί στα ιταλικά τον όρο “naturalizzazione” – που εδώ επιλέξαμε να μεταφράσουμε ως «εγκλιματισμό» – όχι με την έννοια της «πολιτογράφησης» η οποία είναι μια διοικητική πράξη, αλλά ως ένα γενικότερο φαινόμενο κατά το οποίο π.χ. ένα είδος (ζώο ή φυτό), εισάγεται (εντάσσεται από τα έξω) σε ένα ορισμένο μέρος και παρουσιάζει μια προσαρμογή και μια ανάπτυξη συγκρίσιμη με εκείνη των αυτόχθονων ειδών.

http://www.respublica.gr/

Θεωρία Διαχείρισης του Τρόμου και Κορωνοϊός

«Το γεγονός ότι πολλοί συνάνθρωποί μας πανικοβλήθηκαν και επηρεάστηκαν από τα τρομολαγνικά ΜΜΕ δείχνει ότι ως κοινωνία έχουμε χαμηλή αυτοεκτίμηση...»

Γράφει η Φωτεινή Μαστρογιάννη

Η θεωρία διαχείρισης του τρόμου δημιουργήθηκε από τους κοινωνικούς ψυχολόγους Jeff Greenberg, Sheldon Solomon και Tom Pyszczynski και έχει ως βάση το έργο του ανθρωπολόγου Ernest Becker ο οποίος έγραψε το 1973 το βιβλίο «The Denial of Death» (Η άρνηση του θανάτου). Υποστήριξαν ότι οι περισσότερες ενέργειες των ανθρώπων γίνονται με στόχο την αποφυγή του θανάτου. 

Οι άνθρωποι είναι παγιδευμένοι σε ένα υπαρξιακό δίλημμα – από τη μία, υπάρχει η εσωτερική τους επιθυμία για διαρκή ζωή και από την άλλη βρίσκεται η συνειδητοποίηση ότι η ζωή κάποτε τελειώνει. Σε αυτό το δίλημμα βρίσκεται ο παραλυτικός τρόμος και οι άνθρωποι για να τον αντιμετωπίσουν δημιουργούν μία διαδικασία παρεμπόδισης του διπλού άγχους, τόσο στο συνειδητό όσο και στο ασυνείδητο, που προκαλούν οι σκέψεις που σχετίζονται με τον θάνατο. 

Η διαχείριση του τρόμου του θανάτου έχει πολλές συνέπειες. Όταν οι άνθρωποι πρέπει να χειριστούν μία καταστροφή που προκαλεί θάνατο τότε θυμούνται την θνητότητά τους, η συμπεριφορά τους σκληραίνει και εκφράζουν κακία και θυμό απέναντι στον Άλλο. Το παρατηρήσαμε αυτό και στη χώρα μας με τις έντονες αντιδράσεις που διακρίνονταν από φανατισμό και θυμό απέναντι σε οποιονδήποτε υποστήριζε κάτι αντίθετο από την επικρατούσα άποψη για το θέμα του κορωνοϊού. 

Συνήθως παρατηρείται ότι μετά από τέτοια γεγονότα τα οποία μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή του ανθρώπου οι κοινωνίες στρατιωτικοποιούνται, επιτηρούνται μαζικά και αναζητούν εκδίκηση (εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ μετά την 11η Σεπτεμβρίου). 

Σύμφωνα με τη θεωρία διαχείρισης του τρόμου, οι άνθρωποι, υπό το πρίσμα του φόβου για τον θάνατο, ενώνονται με αυτούς που έχουν τις ίδιες πολιτικές απόψεις, την ίδια εθνική ταυτότητα και εναντιώνονται σφόδρα σε όποιον είναι ενάντια. Οι άνθρωποι αντιδρούν επίσης και για ότι αφορά την αυτοεκτίμησή τους. Για παράδειγμα, αυτοί που βασίζουν την αυτοεκτίμησή τους στις ικανότητες οδήγησης που έχουν θα τείνουν να οδηγούν γρηγορότερα κτλ. 

Όταν ο τρόμος του θανάτου είναι πολύ έντονος, αυξάνεται το άγχος και μειώνεται η ευημερία αλλά και η υγεία του ανθρώπου ειδικά όταν δεν έχει τις κατάλληλες ψυχικές αντιστάσεις. Οι αντιστάσεις αυτές μπορεί να είναι πολιτισμικές , κοινωνικές, πολιτικές αλλά και θρησκευτικές. Η θρησκεία, ειδικότερα, λειτουργεί ως ένας εξαιρετικός μηχανισμός άμυνας στον τρόμο του θανάτου όπως έχει αποδειχθεί από διάφορες έρευνες. Η θρησκεία δίνει το στοιχείο της αθανασίας της ψυχής και ως εκ τούτου, προσφερει διέξοδο στο άγχος του θανάτου. Το ολικό κλείσιμο των εκκλησιών λοιπόν, εν μέσω κορωνοϊού, δεν ήταν η καλύτερη απόφαση για το άγχος θανάτου των ανθρώπων ενώ, όπως έχει ήδη συζητηθεί, θα ήταν καλύτερα να άφηναν τις εκκλησίες ανοικτές με έλεγχο της ροής των πιστών ή να άφηναν τις λειτουργίες να εκτελούνται και να ακούγονται με μεγάφωνα στους πιστούς, μέτρο που σίγουρα δεν θα μετέδιδε κορωνοϊό. 

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα των ερευνών για τη διαχείριση του τρόμου του θανάτου είναι η αυτοεκτίμηση η οποία αποδείχτηκε ότι μειώνει το αντίστοιχο άγχος. Τα άτομα που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση φοβούνται περισσότερο τον θάνατο από αυτά που έχουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση. Ανεξάρτητα από το επίπεδο αυτοεκτίμησης και ερευνώντας το φύλο, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο φόβο θανάτου από τους άντρες. 

Για να επανέρθω στην αυτοεκτίμηση όμως, ενδιαφέρον είναι να δούμε τις αιτίες πρόκλησης της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι η χαμηλή αυτοεκτίμηση δημιουργείται από την παιδική ηλικία και οφείλεται στα εξής: 

· Συχνή τιμωρία 

· Συχνή παραμέληση του παιδιού από τους γονείς 

· Χρόνια κακοποίηση 

· Σκληρά γονεϊκά πρότυπα 

· Παρενόχληση/ Μποϋκοτάρισμα 

· Όταν το παιδί γίνεται δέκτης του άγχους ή της απελπισίας κάποιου άλλου 

· Ελλειψη ζεστασιάς, τρυφερότητας και επαίνων. 

· Παραμονή σε μία οικογένεια όπου τα μέλη προδικάζουν. 

Στις γυναίκες η χαμηλή αυτοεκτίμηση εκτός από τα παραπάνω ενισχύεται και από τις επιταγές της μόδας για αιώνια νεότητα και χαμηλό βάρος.

Συνεπώς από όλα τα παραπάνω διαμορφώνεται ένα προφίλ ανθρώπου που δεν διέπεται ή έχει μειωμένο τρόμο για τον θάνατο. Είναι ένας άνθρωπος που έχει υψηλή αυτοεκτίμηση, ενσυνειδητότητα,έχει πνευματικότητα υπό την έννοια της θρησκευτικότητας και βλέπει τον θάνατο ως μετάβαση και όχι ως εκμηδένιση. 

Το γεγονός ότι πολλοί συνάνθρωποί μας πανικοβλήθηκαν και επηρεάστηκαν από τα τρομολαγνικά ΜΜΕ δείχνει ότι ως κοινωνία έχουμε χαμηλή αυτοεκτίμηση (πιθανόν και λόγω του συνεχούς λεκτικού βομβαρδισμού υποτίμησης των ικανοτήτων μας από τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς που είναι και αυτό μία μορφή συνεχούς βίας με σκοπό τη χειραγώγηση), απάθεια που είναι ένδειξη μίας πιθανής μαζικής κατάθλιψης και έλλειψης ουσιαστικής πνευματικότητας – θρησκευτικότητας που θα μας βοηθούσε να καταλάβουμε, χωρίς τρόμο, ότι η ζωή έχει ένα τέλος και γιατί όχι, ότι συνεχίζεται αλλά σε ένα άλλο επίπεδο. 

Οσο όμως δεν αποδεχόμαστε τη θνητότητά μας και την πνευματική διάσταση της ύπαρξής μας τόσο θα είμαστε δέσμιοι ενός συνεχούς καλλιεργούμενου τρόμου θανάτου που τελικά θα υποβαθμίσει κι άλλο την ποιότητα της θνητής ζωής μας. 

https://ellinikiafipnisis.blogspot.com/