Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019

Τήλος συνεργατική, πολυπολιτισμική και ενεργειακά αυτόνομη

Ιωάννα Σωτήρχου


Ενεργειακή αυτάρκεια σχεδόν όλο τον χρόνο από ανανεώσιμες πηγές, δωρεάν φόρτιση ηλεκτροκίνητων οχημάτων και αντικατάσταση του στόλου του δήμου με αυτά, αγροκτηνοτροφικός κοινωνικός συνεταιρισμός με προοπτική να μπορεί να ενσωματώσει και τυχόν πρόσφυγες που θα φιλοξενηθούν στην περιοχή. Επιτεύγματα που συμβαίνουν σε μια εσχατιά της Ελλάδας, ένα νησί με 450 κατοίκους που προέρχονται από 15 εθνικότητες, την Τήλο.

Μπορεί να γίνεται πολλή συζήτηση περί ηγετών, οραμάτων και αξιών που μπορεί να εμπνεύσουν, ωστόσο «αν δεν υπάρχει κάποιος να σε εμπνεύσει φρόντισε να παίρνεις κινητήρια δύναμη από τον εαυτό σου και αυτό να σε κάνει να σκέφτεσαι και να ενεργείς δημιουργικά»: αυτή είναι η φιλοσοφία της δημάρχου Τήλου Μαρίας Καμμά,- Αλιφέρη, που μας μιλά για τις καινοτομίες που επιτελούνται εκεί, έχοντας κάνει το νησί που εκπροσωπεί ως δήμαρχος να φαντάζει σαν ένας φάρος στο πέλαγος της απογοήτευσης που φαίνεται να αποτελεί συνώνυμο της πολιτικής εκπροσώπησης, συνεχίζοντας μια παράδοση προοδευτικής διακυβέρνησης του νησιού από τον αδερφό του συζύγου της, τον Τάσο Αλιφέρη, με τον οποίο είχε μακρά συνεργασία και έκανε το νησί διεθνώς γνωστό καθώς είχε τελέσει τους πρώτους γάμους ομοφυλόφιλων.

● Πώς τα έχετε καταφέρει;

Ξεκινήσαμε την κουβέντα μας για το όραμά μας. Τι όραμα έχουμε; Θέλουμε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας, με σεβασμό στο περιβάλλον και στα δικαιώματα των συνανθρώπων μας και αυτές τις αρχές, χωρίς ταμπέλες κομματικές και άλλες, τις τηρώ ευλαβικά σε σημείο να με λένε αυταρχική απέναντι σε όσους δεν καταλαβαίνουν ότι πρέπει να σεβαστούν την ανθρώπινη ύπαρξη.  Ετσι έμαθα να ενεργώ από το σπίτι μου και γνωρίζει η κοινωνία όπου ζω και μου έκανε την τιμή να την εκπροσωπώ για άλλα τέσσερα χρόνια ότι δεν υπάρχει περίπτωση να παρεκκλίνω από τις αρχές μου, γιατί αυτό που προέχει για μένα είναι να έχω ήσυχη τη συνείδησή μου.

• Εχετε ήδη μια πορεία 7 χρόνων ως δήμαρχος και όλα όσα έχουν γίνει στο νησί προϋποθέτουν νομίζω και μια ευρύτερη κοινωνική συναίνεση. Πώς επιτεύχθηκε;

Οταν μια κοινωνία φτάσει τόσο κοντά στον θάνατο, όπως ήταν πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες, όταν είχαμε μείνει 270 άνθρωποι, κινδύνευε να κλείσει το σχολείο, γιατί εμείς, για να συνεχίσουμε, 15 χρόνων φεύγαμε από το νησί, όταν είναι παραμελημένο από την πολιτεία, από ανθρώπους και από τον Θεό, τόσο πολύ κοντά στον μαρασμό είχαμε φτάσει τότε, η κοινωνία αυτή αρχίζει να εκτιμάει περισσότερο τον άνθρωπο και τις αξίες του.

Βέβαια είχε την τύχη να έχει και έναν χαρισματικό άνθρωπο, τον Τάσο Αλιφέρη, που ήταν πρώτα αδερφός μου και μετά κουνιάδος μου, ζητούσαμε τη συμβουλή του όταν είχαμε δυσκολίες πριν από τους γονείς μας...

Ανέλαβε τον δήμο το 1994 και άρχισε να κάνει έργα, υποδομές και δράσεις πολύ μπροστά από την εποχή του, με επίκεντρο τον άνθρωπο και την ευτυχία του. Ηταν ένας άνθρωπος που έβαζε πρώτα απ’ όλα τούς γύρω του και μετά τον εαυτό του, την κοινωνία, τους ανήμπορους, τους γέροντες, αυτούς που δεν είχαν οικονομική άνεση.

Κι αυτός έφτιαξε την Τήλο, την έβγαλε από την απομόνωση και σήμερα οι άνθρωποι είναι πιο ανοιχτόμυαλοι και δεκτικοί σε πρωτοπόρες προτάσεις...

● Από την απαγόρευση του κυνηγιού επί Αλιφέρη μέχρι τη δημιουργία του πρώτου πράσινου νησιού, πώς ήταν ο δρόμος;

Ολο το νησί είναι ενταγμένο στο Natura 2000, υπάρχει τόσο πλούσια χλωρίδα και πανίδα και πια στην Τήλοζουν τέσσερα ζευγάρια σπιζαετού, ένα είδος υπό εξαφάνιση και αυστηρά προστατευόμενο. Το επόμενο βήμα ήταν να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υποβάλλοντας αίτημα στο πρόγραμμα Horizon.

Οπότε προχωρήσαμε με μεγάλο σεβασμό στο περιβάλλον, έχοντας κάνει όλες τις απαραίτητες μελέτες και σε συνεργασία με το τότε ΤΕΙ και τώρα Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και το εργαστήριο ήπιων μορφών ενέργειας. Ωστόσο δεν μπορεί να πετύχει τίποτα από την πιο μικρή μέχρι την πιο μεγάλη δράση αν δεν κάνεις συνεργούς, κοινωνούς τους δημότες, τους πολίτες. Εγιναν πάρα πολλές ενημερώσεις και δημόσιες διαβουλεύσεις που είχε αναλάβει το WWF.

Ούτε για δημόσιο έργο δεν έχει γίνει τόσο συζήτηση όσο γι’ αυτό το έργο στο οποίο συμμετέχουν 15 εταιρείες από 7 χώρες. Ο δήμος δεν είναι στην κοινοπραξία γιατί δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να βάλει κεφάλαια.

Από τη χώρα μας συμμετέχουν το WWF, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το ΔΕΔΔΗΕ, η Γιουνίκ, είναι ανάμεσα στις εταιρείες που συνεισέφεραν το κεφάλαιο για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών και της ανεμογεννήτριας. Και αυτό το μικρό νησάκι με την πρότασή του κέρδισε την πρώτη θέση ανάμεσα σε 83 προτάσεις που κατατέθηκαν πανευρωπαϊκά, ακόμη και από γνωστούς επιχειρηματικούς κολοσσούς. Οταν κερδίσαμε το έργο, το 2014, η χώρα δεν ήταν νομοθετικά έτοιμη να το υποδεχτεί.

Ετσι υλοποιήσαμε αυτό το υβριδικό πρόγραμμα, που εκτός από την ενεργειακή αυτάρκεια που μπορεί να εξασφαλίσει στο νησί, προσφέρει αποθήκευση ενέργειας για χρήση όταν τα καιρικά φαινόμενα δεν επιτρέπουν την παραγωγή, ενώ τοποθετήθηκαν και έξυπνοι μετρητές ώστε να μπορούμε να το ενεργοποιούμε και από απομακρυσμένα σημεία αλλά και να ελέγχουμε, π.χ., πόσο νερό έχει αντληθεί από τις γεωτρήσεις, σε ποια στάθμη βρίσκεται το νερό στις δεξαμενές, ποια η επάρκειά του και αν χρειαστεί να σταματήσω την άντληση χωρίς να χρειαστεί να πάω στο αντλιοστάσιο.

Το ηλιοβασίλεμα και η ανεμογεννήτρια

● Είναι δηλαδή η Τήλος το πρώτο νησί με ενεργειακή αυτονομία;

Αυτή τη στιγμή η Τήλος, σε μικρότερο βαθμό, και πολλά άλλα νησιά παίρνουμε ενέργεια από διπλανά νησιά, που παράγεται από πετρέλαιο και έχει τεράστιο κόστος, καθώς έρχεται με υποβρύχιο καλώδιο από την Κω μέσω Νισύρου. Να φανταστείτε απέχουμε 44 ναυτικά μίλια από την Κω.

Με αυτό το έργο αποδείξαμε ότι μπορούμε με παρεμβάσεις μικρού χαρακτήρα και καμία αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος να κάνεις έργα. Ειδικά η ανεμογεννήτρια είναι σημείο αναφοράς και έχει μπει σε ένα σημείο από το οποίο βλέπεις το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα που έχεις δει στη ζωή σου.

Βέβαια είναι μικρό έργο, προσεκτικά σχεδιασμένο, που έγινε όχι ως βιομηχανική επένδυση για να κερδίσουν κάποιοι μέτοχοι χρήματα, αλλά αυστηρά και μόνο για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του νησιού και έχουμε συμβάλει στο μέγιστο στην προστασία του περιβάλλοντος. Το καλοκαίρι, που φτάνουμε την ανώτατη κατανάλωση, καλύπτουμε το 75-80% των αναγκών μας με καθαρή ηλιακή και αιολική ενέργεια, ενώ τον χειμώνα το 100% και πουλάμε το υπόλοιπο στη ΔΕΗ, όταν η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα δεν έχει αγγίξει ούτε το 20%.

Υπολογίζουμε ότι θα χρειαστούμε μια μικρή ανεμογεννήτρια ακόμη των 800 κιλοβάτ για να έχουμε καλυφθεί 100% και για το καλοκαίρι.

● Υπάρχουν οφέλη για τους κατοίκους;

Ολοι ωφελούνται, ενώ τα οφέλη θα είναι ακόμη πιο σημαντικά όταν κατακτήσουμε την ενεργειακή αυτονομία 100% από την πώληση του περισσεύματός μας. Ενα ακόμη σημαντικό βήμα, που έχουμε κάνει, είναι ότι είμαστε το μοναδικό νησί στο οποίο υπάρχει η δυνατότητα δωρεάν φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Και μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουμε ολοκληρώσει τη διαδικασία ώστε να έχουμε αντικαταστήσει τον στόλο του δήμου με ηλεκτροκίνητα οχήματα.

Σε πρώτη φάση παίρνουμε ένα λεωφορείο, ένα μεγάλο φορτηγό και δύο μικρότερα και ένα ΙΧ. Βέβαια το κόστος των οχημάτων είναι ακόμη πολύ υψηλό...


• Θυμάμαι ακόμη τις πρωτοβουλίες σας σχετικά με το προσφυγικό. Πώς είναι τώρα η κατάσταση;

Πώς αλλιώς να αντιδρούσαμε απέναντι στους απόκληρους του αιώνα μας. Για να έχετε την εικόνα μιλάμε για ένα νησί στο οποίο υπάρχουν 3-4 λιμενικοί χωρίς βάρκες. Πώς να μην κινητοποιηθεί ολόκληρο το νησί για να κάνει αυτό που θα έκανε σε κάθε περίπτωση: θα βοηθούσε τους ανθρώπους που βρίσκονταν στη θάλασσα να μην πνιγούν...

Τον περασμένο Δεκέμβριο η Υπατη Αρμοστεία με το Solidarity Now αποφάσισαν να σταματήσουν το πρόγραμμα «Εστία», στο πλαίσιο του οποίου φιλοξενούσαμε πέντε οικογένειες στην Τήλο, γιατί δεν ήταν βιώσιμο όπως μας είπαν. Εν τω μεταξύ δημιουργήσαμε μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση τον Μάρτιο, που έχει να κάνει με τον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση των προϊόντων από αυτόν.

Στο συνεταιριστικό τυροκομείο μας αυτή τη στιγμή δουλεύουν ντόπιοι και οικονομικοί μετανάστες, ενώ θα μπορούσαν να εργαστούν και πρόσφυγες στην παραγωγή τηλιακού τυριού.

Οσο καιρό είχαμε πρόσφυγες, εδώ εφαρμόζαμε πολιτικές ένταξης και, πέρα από στέγη και τροφή, έως ότου κριθεί η αίτηση ασύλου, τους δίναμε τα απαραίτητα έγγραφα, βιβλιάριο υγείας, αριθμό μητρώου, ΑΦΜ, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν και να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο και να ζήσουν σε μια ευρωπαϊκή κοινωνία. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Απασχολήθηκαν είτε στον πρωτογενή τομέα, μαζεύοντας πατάτες, ελιές, είτε στις υπηρεσίες εστίασης, στα ξενοδοχεία, ακόμη και στον φούρνο.

Αυτές τις μέρες πρόκειται να υπογράψουμε ως δήμος με την Υπατη Αρμοστεία ένα δικό μας πιλοτικό πρόγραμμα και περιμένουμε να μας φέρουν τις πρώτες οικογένειες που θα θέλουν να ασχοληθούν με αυτό το κομμάτι της ΚοινΣΕπ και ελπίζουμε να μπορέσουμε να τις κρατήσουμε και να τις εντάξουμε εδώ...

● Ξενίζει ίσως να ακούει κανείς τέτοια λόγια για την υποδοχή των προσφύγων από αρμόδιες αρχές.

Οι Τηλιακοί δεν βάζουμε ταμπέλες στους ανθρώπους: εδώ ζούμε άνθρωποι από 15 εθνότητες, το τελευταίο μας «απόκτημα» είναι από την Ταϊλάνδη και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το να είμαστε μια πολυεθνική κοινωνία.


sioualtec


Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου