Οικοκοινότητα Ταμέρα: Μια ουτοπία στην Πορτογαλία

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΑΜΕΡΑ

«Tamera Healing Biotope I»

Μια ΟΥΤΟΠΙΑ στην Πορτογαλία

Ένα Κοινωνικό Πείραμα για μια Άλλη Ζωή

«Δεν είναι που δεν τολμάμε επειδή μας φαίνονται τα πράγματα απρόσιτα, αλλά επειδή δεν τολμάμε, μας φαίνονται απρόσιτα»

Σενέκας

Γράφει η Μάρθα Κίσκιλα

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Ευρώπης, μακριά από τις θορυβώδεις μεγαλουπόλεις, όπου όλα κινούνται με γρήγορους ρυθμούς, στο Αλεντέχο της Πορτογαλίας, βρίσκεται μια οικοκοινότητα που έχει στόχο τη δημιουργία μιας ουτοπίας.

Η οικοκοινότητα της Ταμέρας ή ο θεραπευτικός βιότοπος, όπως συχνά τον αποκαλούνε είναι ένα πειραματικό πρόγραμμα ειρήνης με στόχο τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς μίσος, ψέματα, βία και φόβο. Ένα μέρος όπου βασιλεύει η ειρήνη, η εμπιστοσύνη, η αγάπη, ένα μετα-καπιταλιστικό κοινωνικό μοντέλο, όπου η ανθρώπινη και ένας καταλύτης για τη γνώση του μέλλοντος για μία ελεύθερη γη.

Στην Ταμέρα δεν υπάρχει κάποια θρησκευτική ή κοσμοθεωρητική δέσμευση, αλλά η κοινή κατεύθυνση η οποία διαμορφώνει τον πνευματικό χαρακτήρα του χώρου είναι η όρεξη για το χτίσιμο ενός νέου τρόπου ζωής και η όρεξη για ένα νέο τρόπο σκέψης, ο σεβασμός για τη ζωή και συμμετοχή στη δημιουργία, η υποστήριξη προς όλες τις υπάρξεις και η φιλικότητα προς τα ζώα.

Ιστορία

Από την αρχική ιδέα και την ίδρυση στη Γερμανία το 1978, το Έργο των Θεραπευτικών Βιοτόπων πέρασε από πολλά στάδια ανάπτυξης και νέων αρχών, μέχρι την ίδρυση της Ταμέρα στη νότια Πορτογαλία το 1995. Ο Dieter Duhm, ο ιδρυτής του Έργου των Θεραπευτικών Βιοτόπων, ήταν ένας από τους κορυφαίους συντελεστές του κινήματος φοιτητών του 1968 στη Γερμανία. Το βιβλίο του, «Φόβος στον καπιταλισμό», έγινε μπεστ σέλερ. Μετά την αποτυχία του κινήματος, κατέφυγε σε μια απομονωμένη αγροικία στη νότια Βαυαρία και εργάστηκε σε μια ιδέα για το πώς θα μπορούσε να επιτύχει μια παγκόσμια μεταβολή συστήματος, μια στροφή από τη μήτρα της βίας στη μήτρα της ζωής.

Επισκέφτηκε διάφορα διεθνή ειρηνευτικά έργα για να ολοκληρώσει την ιδέα. Ίδρυσε το έργο Baühutte το 1978, το οποίο οδήγησε σε ένα τριετές κοινωνικό πείραμα στο Μέλανα Δρυμό της Γερμανίας. Το πείραμα ήταν επιτυχημένο, αφού έχουν ανακαλυφθεί και αναπτυχθεί σημαντικές αρχές για την οικοδόμηση λειτουργικών κοινοτήτων.

Στο τέλος του Baühutte ξεκίνησε μια περίοδος «διασποράς». Πολλοί από τους συμμετέχοντες ίδρυσαν ομάδες στις πόλεις, σε καφετέριες, γκαλερί και διάφορα σημεία συνάντησης για να κρατήσουν ζωντανές τις ιδέες. Ορισμένα μέλη του πρώην Baühutte ίδρυσαν την ZEGG το 1991, η οποία με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε δικό της ανεξάρτητο έργο σε στενή σχέση με την Ταμέρα.

Τελικά το 1995,  η Σαμπίνε Λίχτενφελς, ελεύθερη θεολόγος, συγγραφέας ακτιβίστρια της ειρήνης και ο Ντίτερ Ντουμ, κοινωνιολόγος, ψυχολόγος και ψυχαναλυτής, ίδρυσαν την «Tamera Healing Biotope I» στην Πορτογαλία. Πολλοί από τους πρώτους ερευνητές επανασυνδέθηκαν στο νέο πρόγραμμα και εντάχθηκαν νέοι συνεργάτες.

Σήμερα 170 άνθρωποι ζουν και εργάζονται εκεί. Βασικός στόχος των ατόμων που ζουν εκεί είναι να επιτρέπουν στους εαυτούς τους να αγαπιούνται, να επιθυμούν ο ένας τον άλλον, να διαφωνούν και κυρίως να βιώνουν δύσκολες καταστάσεις με μια γερή δόση χιούμορ.

Τι είναι ένας θεραπευτικός βιότοπος;

Ένας Θεραπευτικός Βιοτόπος είναι το πρότυπο μιας μελλοντικής κοινωνίας. Βασίζεται στην οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας σε ένα μοντέλο προτού να εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα.

Σε μια μελλοντική κουλτούρα ειρήνης, τα παγκόσμια προβλήματα που οδηγούν σήμερα σε πόλεμο σε όλο τον κόσμο επιλύονται ή βρίσκονται σε διαδικασία επίλυσης. Οι θεραπευτικοί βιότοποι είναι επομένως μέρη που ψάχνουν λύσεις για αυτά τα θέματα. Τα αποτελέσματα πρέπει να είναι γενικευμένα και διαθέσιμα σε όλους όσους τα αναζητούν. Οργανώνονται με τέτοιο τρόπο ώστε οι διάφορες λύσεις να μπορούν να συνδέονται μεταξύ τους μέχρι να γίνει ορατή η εικόνα της συνολικής λύσης, που αφορά την υλική, την κοινωνική και την πνευματική βάση της ζωής.

Το όραμα

Από την αρχή, το επίκεντρο του έργου ήταν το ερώτημα του πώς μπορούν να ζουν μαζί τα ανθρώπινα όντα από όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες, ώστε να υπάρχει παντοτινή ειρήνη μεταξύ τους. Στον μικρόκοσμο που έχουν φτιάξει δούλεψαν πολύ σημαντικά θέματα έτσι ώστε οι βασικές ιδέες μιας κοινωνίας χωρίς βία να μπορούν να υλοποιηθούν παντού. Αυτά τα θέματα αφορούν:

• Ανάπτυξη κοινοτήτων όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να βασίζονται και πάλι
• Τερματισμός του πολέμου ανάμεσα στις φυλές και επούλωση της αγάπης
• Δημιουργία ενός τρόπου ζωής στον οποίο η σεξουαλική έλξη ενός άλλου δεν προκαλεί ζήλια σε ένα τρίτο και δεν προκαλείται κανένα μίσος ή ανταγωνισμός
• Δεοντολογία αλήθειας, αμοιβαία υποστήριξη και υπεύθυνη συμμετοχή
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον και στα ζώα
• Δημιουργία μιας νέας ζωής όπου τίποτα δεν συνδέεται με την εκμετάλλευση ή την εξάντληση των φυσικών πόρων
• Αυτονομία τροφίμων και οικολογική διαβίωση
• Επεξεργασία νερού
• Ανάπτυξη αυτόνομων ενεργειακών συστημάτων
• Επανένταξη ανθρωπογενών συστημάτων στα ανώτερα συστήματα

Το ηλιακό χωριό

Ο Γιούργκεν Κλάινβεχτερ είναι ένας ασυνήθιστος οραματιστής για την «εποχή του Ήλιου», ο οποίος έπειτα από πολλά ταξίδια στην Αφρική και πολλές έρευνες, ανακάλυψε ένα σύστημα του οποίου η τεχνολογία μπορεί να δημιουργηθεί σε ένα απλό εργαστήρι, χωρίς τη βοήθεια των μεγαλοβιομηχανιών. Αυτή η τεχνολογία θα μπορέσει να προσφέρει τα απαραίτητα σε ένα χωριό. Ενέργεια για μαγείρεμα, για μια αντλία νερού και κάποιο λίγο ρεύμα. Αυτό είναι ένα «εργοστάσιο» μέσα σε ένα θερμοκήπιο, το οποίο έχει στην οροφή του ένα τεχνολογικό σύστημα, που αποτελείται από φακούς οι οποίοι συγκεντρώνουν την ηλιακή ενέργεια και η θερμότητα που παράγεται, συσσωρεύεται σε ένα διαφανές λάστιχο που κυλά μέσα του φυτικό λάδι. Αυτό στη συνέχεια συσσωρεύεται σε ένα ειδικό βυτίο και μπορεί να προσφέρει μέρα και νύχτα ενέργεια.

Το ηλιακό χωριό, το αρχικό μοντέλο του οποίου θα δημιουργηθεί στην Ταμέρα, θα συνδυάσει τρία βασικά μοντέλα της μελλοντικής ύπαρξης: το τεχνολογικό, το οικολογικό και το κοινωνικό. Σε συνεργασία με τον αυστριακό ειδικό στις πολυκαλλιέργειες Σεπ Χόλτσερ, έχει ξεκινήσει στην Ταμέρα ένα οικολογικό μοντέλο για την επαναφορά της υγιούς κατάστασης της γης.

Η σημασία του νερού

Το νερό είναι ζωή και όπου υπάρχει ζωή υπάρχει τροφή και ενέργεια. Η κοινότητα ήθελε να είναι πιο βιώσιμη και να έχει δικό της φαγητό, αντί να το εισάγει. Συνεπώς, ήταν σαφές ότι το νερό θα ήταν κεντρικό στοιχείο για να μπορέσει να γίνει αυτόνομη.

«Όταν ήρθα στην Ταμέρα το 2006, τα δέντρα πέθαιναν και τα πηγάδια είχαν στερέψει», λέει στον Gyardian ο Μπερντ Μούλερ, διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Οικολογίας της Ταμέρα και ένας από τους μηχανικούς πίσω από τη μεταμόρφωση της οικοκοινότητας.

Εκείνη την εποχή, τους καλοκαιρινούς μήνες, η Ταμέρα έμοιαζε με έρημο και δεν υπήρχε καθόλου βλάστηση. Ωστόσο, τους χειμερινούς μήνες σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Ο Μούλερ συνειδητοποίησε τότε ότι το μεγαλύτερο μέρος του νερού έρεε στο έδαφος, προκαλώντας ζημιές στην υποδομή, αντί να απορροφάται από τη γη. Στόχος του έργου λοιπόν ήταν να διατηρήσει όλα τα όμβρια ύδατα που πέφτουν στη γη, να ξαναγεμίζει τα υπόγεια ύδατα τα οποία μειωνόταν κάθε χρόνο και να παρέχουν ρέοντα νερά πηγής.

Ο μετασχηματισμός του τοπίου ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2007 και μέχρι τον Φεβρουάριο του 2008 η Ταμέρα υποδέχτηκε μια νέα άνοιξη. «Έμεινα έκπληκτος. Δεν περίμενα ότι αυτό θα συμβεί τόσο γρήγορα. Ξαφνικά είχαμε ένα κολπίσκο περνώντας μέσα από την κοιλάδα και αυτό έφερε περισσότερη βλάστηση και ζώα. Η άγρια ​​ζωή ανταποκρινόταν άμεσα στη συνεχή πρόσβαση στο νερό», ανέφερε ο Μούλερ στον Guardian.

Απώτερος στόχος ήταν δείξουν ότι το πείραμα της Ταμέρα μπορεί να πετύχει και σε άλλες χώρες.

Free love

Το δράμα του κόσμου είναι ένα δράμα αγάπης και η ανθρωπότητα πάσχει από την «ασθένεια της αγάπης». Αυτό ισχύει για όλες τις ερωτικές σχέσεις, ανεξάρτητα από το αν κάποιος είναι ετεροφυλόφιλος ή ομοφυλόφιλος. Στην Ταμέρα επικεντρώνονται πολύ στη σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών και για όλες τις μορφές σχέσεων.

«Όταν ιδρύσαμε το πρόγραμμα, σχεδόν όλες οι σχέσεις αγάπης με τις πρώην συντρόφους μου είχαν σπάσει. Αλλά δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ειρήνη στον κόσμο, εφόσον τα μεταξύ μας ζητήματα παραμένουν. Έπρεπε πρώτα απ΄όλα να βρούμε μια αυθεντική απάντηση στο ερώτημα πώς η άγρια ​​σεξουαλική επιθυμία των ανθρώπων μπορεί να είναι συμβατή με τη λαχτάρα για μία μεγάλη αγάπη. Υπάρχει λύση για την προφανή αντίφαση μεταξύ της ελεύθερης σεξουαλικότητας και του γάμου; Από την αρχή θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο θα μπορούσε να προκύψει μια λύση για αυτό το ζήτημα», γράφει ο Ντίτερ Ντουμ.

Η αρχή της ελεύθερης σεξουαλικότητας είναι μέρος της ηθικής και κοινωνικής βάσης της οικοκοινότηας κι αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι έρχονται στην Ταμέρα. Θέλουν να ξεφύγουν από τα παλιά δεσμά και να κάνουν τα πράγματα που έχουν χάσει μέχρι τώρα.

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που φοβούνται να χάσουν τον σύντροφό τους εάν κάνουν το πείραμα της ελεύθερης σεξουαλικότητας. Η εισαγωγή της ελεύθερης σεξουαλικότητας όμως, δεν αφορά μια ιδεολογική απόφαση για τη μονογαμία ή την πολυγαμία, αλλά για την ενεργοποίηση μιας νέας εμπειρίας.

«Αρχικά θέλω να διευκρινίσω τι σημαίνει ελεύθερη σεξουαλικότητα. Πρόκειται για την αλήθεια και την εμπιστοσύνη στη σχέση των φύλων. Πάνω απ ‘όλα, αφορά την αλήθεια στη σφαίρα της σεξουαλικής μας επιθυμίας. Δεν πρόκειται για τυχαία αναποφασιστικότητα και αναξιόπιστες σχέσεις. Δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την ελεύθερη σεξουαλικότητα αν αυτή βασίζεται στο ψέμα.Υπάρχουν δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές που δεν το επιτρέπουν. Η κουλτούρα της ελεύθερης σεξουαλικότητας συνδέεται σταθερά με αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές» προσθέτει ο Ντουμ.

Αυτό φυσικά απαιτεί σκληρή δουλειά για τους εμπλεκόμενους ή ακόμα και για τα παιδιά τους αν υπάρχουν. Αλλιώς ο κόσμος είναι πραγματικά δυστυχισμένος. Και αυτός είναι και ο λόγος που στην Ταμέρα προωθείται με κάθε τρόπο η λεγόμενη «Sexpeace», δηλαδή η ειρήνη μεταξύ των φύλων.

Η ελεύθερη σεξουαλικότητα στην κοινότητα δεν είναι εντολή, αλλά προσφορά. Οι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν την ελεύθερη σεξουαλικότητα και στη συνέχεια να αποφασίσουν εάν θέλουν να ζουν μονογαμικά ή πολυγαμικά. Το κρίσιμο σημείο είναι ότι η εμπειρία αυτή συμβαίνει σε ένα κοινωνικό και ηθικό περιβάλλον εμπιστοσύνης.

«Η ελεύθερη σεξουαλικότητα συνδέεται με τρεις αρχές, χωρίς τις οποίες δεν μπορεί ποτέ να λειτουργήσει: επαφή, εμπιστοσύνη και αλληλεγγύη. Η επαφή σημαίνει ότι βλέπουμε την ψυχή του άλλου και όχι μόνο το σώμα του. Η εμπιστοσύνη σημαίνει ότι δεν λέμε ψέματα και δεν κρατάμε κάτι κρυφό και η αλληλεγγύη σημαίνει ότι ο άνδρας και η γυναίκα συναντιούνται μεταξύ τους με ειλικρινή φιλία και συνεργασία, χωρίς καταδίκη και ειρωνεία», επισημαίνει χαρακτηριστικά.

Σίγουρα αυτά είναι χαρακτηριστικά που δύσκολα βρίσκει κάποιος στον σύγχρονο κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος που στην Ταμέρα θέλουν να αναπτύξουν ένα νέο σύστημα, όπου θα είναι δυνατόν να προσανατολίσουν ξανά τις ζωές τους γύρω από τις βασικές ανθρώπινες αξίες.

«Η βαθύτερη –βιολογική και πνευματική– θεραπευτική δύναμη, είναι η εμπιστοσύνη. Το ολόγραμμα του φόβου πρέπει να αντικατασταθεί από το ολόγραμμα της εμπιστοσύνης που θα φτάνει μέχρι το επίπεδο των κυτταρικών διεργασιών. Όπου υπάρχει εμπιστοσύνη δεν υπάρχει ο φόβος του χωρισμού και της ζήλιας και αυτό το διδαχτήκαμε από την εμπειρία. Δεν δημιουργούνται σκέψεις μίσους και βίας. Η εμπιστοσύνη είναι η κινητήρια ενέργεια της ειρήνης: εμπιστοσύνη μεταξύ παιδιών και ηλικιωμένων, μεταξύ ανδρών και γυναικών, μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων και λαών, μεταξύ της κοινότητας των ανθρώπων και των ζώων, μεταξύ του ανθρώπου και του σύμπαντος.

Η εμπιστοσύνη είναι πάνω απ’ όλα ένα ερώτημα της αλήθειας. Πόση αλήθεια αντέχουν δύο άνθρωποι που αγαπιούνται, πόση αλήθεια αντέχει μία κοινότητα και πώς χειρίζεται τα θέματα της αλήθειας; Όποιος δεν χρειάζεται πλέον να κρύβεται από τους άλλους, δεν χρειάζεται να έχει και το φόβο ότι δεν θα αγαπηθεί. Και όποιος δεν έχει πλέον αυτό το φόβο, μπορεί να εξελίξει ένα γνήσιο ανθρωπισμό. Για να δομήσουμε σταθερές κοινότητες πρέπει να δουλέψουμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Για να αφήσουμε να δράσουν οι δυνάμεις της ειρήνης ευεργετικά και προς τα έξω, πρέπει οι ειρηνιστικές δυνάμεις, να είναι γερά αγκυροβολημένες στη συνείδηση των ανθρώπων που εργάζονται για την ειρήνη. Οι προσωπικές μας ατέλειες δεν είναι ιδιωτικές υποθέσεις, είναι απεικονίσεις των παγκόσμιων ατελειών και όσο περισσότερο μπορούμε να τις λύσουμε μέσα μας, τόσο περισσότερο μπορούμε να τις λύσουμε και προς τα έξω», καταλήγει ο Ντουμ.

zenithmag