Τι είναι η συνείδηση; Η οπτική ενός μυστικιστή

Ο Sadhguru απαντά σε μια ερώτηση για το τι σημαίνει ανθρώπινη συνείδηση και σχολιάζει τη θεμελιώδη νοημοσύνη που επιτρέπει στη ζωή να υπάρχει.

H λέξη «Συνείδηση» είναι ιδιαίτερα κακοποιημένη κι έχει χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους. Πρώτα απ’ όλα, να προσδιορίσω τι εννοούμε με τη λέξη συνείδηση. Είστε ένας συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Ως ένα μέρος τής ζωής – ως σώμα – είστε μια συγκεκριμένη ποσότητα γης, νερού, αέρα, φωτιάς και «akash» ή αιθέρα (σ.τ.μ. μιλά για τα πέντε βασικά στοιχεία ή «tattwas» κατά την Ινδουιστική φιλοσοφία).  Υπάρχει και η θεμελιώδης νοημοσύνη που τα συνδυάζει όλα αυτά με έναν συγκεκριμένο τρόπο ώστε να δημιουργηθεί ζωή. Υπάρχει ένα βαθύ κι ασύλληπτο επίπεδο νοημοσύνης που μπορεί να μεταμορφώσει τα απλά πράγματα όπως ο αέρας σε ζωή. Όταν πάψει ο αέρας, η ζωή σβήνει.

Είτε είναι δέντρο, πουλί, έντομο, σκουλήκι, ελέφαντας ή ένας άνθρωπος – τα πάντα σχεδόν αποτελούνται από το ίδιο απλό υλικό. Ονομάζουμε αυτή τη νοημοσύνη η οποία δημιουργεί τη ζωή, «συνείδηση». Ο μόνος λόγος που βιώνετε τη ζωή είναι επειδή έχετε συνείδηση. Αν δεν είχατε συνείδηση, δεν θα γνωρίζατε αν είστε ζωντανοί ή νεκροί. Όταν βρίσκεστε σε βαθύ ύπνο, είστε ζωντανοί αλλά δεν το γνωρίζετε.

Βασικά δεν μπορείτε ούτε να αυξήσετε τη συνείδηση ούτε να τη μειώσετε. Χρησιμοποιούμε την έκφραση «αύξηση συνείδησης» στο κάτωθι γενικό πλαίσιο: Αν είστε ταυτισμένοι με το φυσικό σας σώμα, τα όρια τού τι είστε και τι δεν είστε είναι ξεκάθαρα. Σε αυτή την κατάσταση, βιώνετε τον εαυτό σας ως μια ξεχωριστή ύπαρξη. Αυτό σημαίνει πως βρίσκεστε σε κατάσταση επιβίωσης, δηλαδή στην κατάσταση που βρίσκονται και όλα τα άλλα πλάσματα. Όταν ταυτίζεστε με το σώμα σας, τα όρια τού ποιοι είστε είναι 100% καθορισμένα.

Ακόμα και στο φυσικό επίπεδο, όσο πιο λεπτοφυές είναι κάτι, τόσο εξαφανίζονται τα όρια. Αναπνέουμε τον ίδιο αέρα ο οποίος περιλαμβάνει και κάποια υγρασία. Καθώς αναπνέουμε, ανταλλάσσουμε αέρα και νερό. Δεν έχουμε πρόβλημα με αυτή την ανταλλαγή γιατί δεν ταυτιζόμαστε με τον αέρα και το νερό. Ταυτιζόμαστε όμως με το σώμα μας και το θεωρούμε ως τον εαυτό μας κι έτσι δεν θέλουμε κανείς να περάσει τα όρια του σώματός μας.

Αυτό που θεωρούμε συνείδηση είναι μια πολύ πιο λεπτοφυής διάσταση του ποιοι είμαστεκαι αυτό το μοιραζόμαστε συνεχώς με όλους. Είναι η ίδια νοημοσύνη που μετατρέπει την τροφή σε δική μας σάρκα. Αν μετακινήσουμε τους ανθρώπους από το να είναι ταυτισμένοι με τα όρια του φυσικού τους σώματος και τους πάμε σε μια βαθύτερη εσωτερική διάσταση, η έννοια που έχουν για το «εγώ» και το «εσύ» αλλάζει – το «εσύ» και το «εγώ» μοιάζουν να είναι το ίδιο πράγμα. Αυτό σημαίνει πως η συνείδηση αναδύεται σε κοινωνικό επίπεδο.

Ουσιαστικά δεν αυξάνουμε τη συνείδηση. Αυτό που αυξάνεται είναι η εμπειρία σας ώστε να γίνετε πιο συνειδητοί. Όλοι μας είμαστε συνειδητοί μέχρι κάποιο σημείο. Η ερώτηση είναι μέχρι ποιο επίπεδο είμαστε συνειδητοί. Δεν χρειάζεται να αυξήσετε τη συνείδησή σας – πρέπει να εξυψώσετε τον εαυτό σας ώστε να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτήν και να τη βιώσει. Η συνείδηση βρίσκεται εκεί πάντα. Αν δεν υπήρχε, δεν θα μπορούσατε να μετατρέψετε την ανάσα σας και την τροφή σας σε ζωή. Είστε ζωντανοί – αυτό σημαίνει πως έχετε συνείδηση. Μέχρι στιγμής όμως, έχετε ελάχιστη πρόσβαση σε αυτήν. Καθώς η πρόσβασή σας θα αυξάνεται, θα βιώνετε τους πάντες ως τον εαυτό σας. Αυτό σημαίνει γιόγκα.

Η λέξη «γιόγκα» σημαίνει ενότητα. Οι άνθρωποι προσπαθούν να βιώσουν αυτή την αίσθηση της ενότητας με διάφορους τρόπους. Αν βρει μια πολύ βασική έκφραση, την ονομάζουμε σεξουαλικότητα. Αν βρει μια συναισθηματική έκφραση, την ονομάζουμε αγάπη. Αν βρει μια νοητική έκφραση, την ονομάζουμε απληστία, φιλοδοξία, κατάκτηση ή απλά, ψώνια. Αν βρει μια συνειδητή έκφραση, την ονομάζουμε γιόγκα. Όμως, αυτή η θεμελιώδης διεργασία και η λαχτάρα είναι το ίδιο πράγμα. Δηλαδή, θέλετε να συμπεριλάβετε κάτι που δεν είστε εσείς, ως κομμάτι τού εαυτού σας. Θέλετε να εξαλείψετε την απόσταση ή τα όρια μεταξύ εσάς και των άλλων ανθρώπων.

Είτε είναι σεξουαλικότητα είτε ερωτική σχέση, φιλοδοξία ή κατάκτηση – αυτό που προσπαθείτε είναι να κάνετε κομμάτι του εαυτού σας κάτι που δεν είναι. Έτσι και με τη γιόγκα. Γιόγκα σημαίνει να γίνετε ένα με τα πάντα, με άλλα λόγια να εξαλείψετε τα όρια του ποιοι είστε. Αντί να το συζητάτε, αντί να το κάνετε ζήτημα, ψάχνουμε να βρούμε τρόπο να αυξήσουμε τις εμπειρίες σας από το φυσικό επίπεδο του ποιοι είστε, σε μια διάσταση πέραν της σωματικής.

Αυτό κάνει η Shambhavi (σ.τ.μ. τεχνική διαλογισμού) – σας πηγαίνει στη ζώνη τού λυκόφωτος. Εξακολουθείτε να είστε ριζωμένοι στο σώμα σας αλλά αρχίζετε να αγγίζετε μια επόμενη διάσταση, έτσι ώστε η εμπειρία σας της ζωής να μην περιορίζεται από το σώμα σας – τη βιώνετε ως ένα μείζον φαινόμενο. Αυτό είναι η αύξηση της συνείδησης. Σημαίνει πως βιώνετε όλους τους ανθρώπους γύρω σας ως κομμάτι τού εαυτού σας.

Το υλικό που φτιάχνει τα πέντε δάχτυλα του χεριού σας βρίσκεται στη Γη εδώ και πολύ καιρό – τώρα είναι τα πέντε σας δάχτυλα. Η τροφή που βρισκόταν στο πιάτο σας χθες δεν είναι «εσείς». Τη φάγατε όμως και σήμερα τη βιώνετε ως κομμάτι τού εαυτού σας. Είστε ικανοί να βιώνετε τα πάντα ως κομμάτι τού εαυτού σας μόνο αν τα συμπεριλάβετε στα όριά σας. Δεν μπορείτε να φάτε ολόκληρο το σύμπαν. Πρέπει πρώτα να διευρύνετε τα όριά σας με διάφορους τρόπους.

Να διευρύνετε τα όριά σας με τέτοιον τρόπο ώστε αν καθίσετε εδώ, ολόκληρο το σύμπαν να αποτελεί κομμάτι σας – αυτό είναι η γιόγκα. Αυτό σημαίνει αύξηση της συνείδησης. Δεν το κάνουμε φιλοσοφικά ή ιδεολογικά αλλά εμπειρικά, χρησιμοποιώντας μια τεχνολογική διαδικασία την οποία μπορούν όλοι να χρησιμοποιήσουν. Η φύση αυτής τής τεχνολογίας είναι τέτοια ώστε να λειτουργεί το ίδιο για όσους θέλουν να μάθουν να τη χρησιμοποιούν. Δεν χρειάζεται να πιστεύετε σε αυτήν. Δεν χρειάζεται να τη λατρεύετε. Δεν χρειάζεται να την έχετε συνεχώς στο νου σας. Απλά χρειάζεται να μάθετε να τη χρησιμοποιείτε.

Με Αγάπη και Χάρη,
Sadhguru

omorfizoi