Η απίστευτη αυτή ιστορία που συνέβη στα όρια της πολιτισμένης Ευρώπης κηλιδώνει την αξιοπρέπεια κάθε πολιτισμένου ανθρώπου

Επειδή στην Ελλάδα η μνήμη μερικών είναι ίδια με αυτήν ενός … χρυσόψαρου και σκόπιμα ή αθέλητα εξαφανίζεται η αλήθεια γύρω από το πομακικό κίνημα, στο φύλλο αυτό έχουμε ένα μικρό αφιέρωμα στην ιστορία του αγώνα μας. Να σημειωθεί ότι αυτά που αναφέρονται παρακάτω αποτελούν Πρωτοπορία σε πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τις υπόλοιπες γειτονικές χώρες στις οποίες διαβιούν Πομάκοι.

ΜΙΚΡΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1996: Ίδρυση του Κέντρου Πομακικών Ερευνών (ΚΕΠΟΕΡ) στην Κομοτηνή, του πρώτου πομακικού φορέα στη Χερσόνησο του Αίμου. Τα μέλη του ΚΕΠΟΕΡ είναι κυρίως Πομάκοι δάσκαλοι και από τους τρεις νομούς της ελληνικής Θράκης.
1996: Ο Χαμδή Ομέρ είναι ο πρώτος πρόεδρος του ΚΕΠΟΕΡ και ο πρώτος Πομάκος που μίλησε δημόσια για την ταυτότητά του.
1996: Κυκλοφορεί η πρώτη κασέτα «Πομάτσκι Πέσνε» με παραδοσιακά πομακικά τραγούδια.
1997: Έκδοση της Ζαγάλισα, της πρώτης εφημερίδας των Πομάκων.
1997: Έκδοση του Πομακικού Αναγνωστικού από τους Χαμδή Ομέρ και Μουμίν Αϊντίν.
1997: Κυκλοφορεί η δεύτερη κασέτα «Ιοτφάρε Κιούρσε Π ε ν τ ζ ι ο υ ρ έ τ » με παραδοσιακά πομακικά τραγούδια.
1998: Η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή στα πομακικά με τίτλο «Νατπρές» στο Ράδιο Ξυλαγανή από δύο μέλη του ΚΕΠΟΕΡ από την κοινότητα Οργάνης.
1998: Το ΚΕΠΟΕΡ διοργανώνει στα Πομακοχώρια της Οργάνης ν. Ροδόπης το παραδοσιακό πανηγύρι του Αλάνατ (Αλάν Τεπέ) με τον παραδοσιακό αγά του Χατήπ Μεμέτ. Το πανηγύρι πολεμήθηκε λυσσαλέα από τον τουρκικό εθνικισμό και το ελληνικό κράτος.
1999: Διεθνοποίηση του Πομακικού: η Ζαγάλισα στις σελίδες του Contact Bulletin (Φεβρουάριος 1999, volume 15, number 2), που είναι το επίσημο περιοδικό του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τις Λιγότερο Ομιλούμενες Γλώσσες (Ε.Β.L.U.L.). To άρθρο έχει τίτλο: «Ζαγάλισα, η πρώτη εφημερίδα στην Πομακική γλώσσα».
2000: Κυκλοφορεί η τρίτη πομακική κασέτα «Μπουγκιούσνι Πέσνε» με διασκευές παλιών λαϊκών τραγουδιών στα πομακικά.
2001: Διεθνοποίηση του Πομακικού: μετά από επισκέψεις μελών του ΚΕΠΟΕΡ στο Ευρωκοινοβούλιο, οι ευρωβουλευτές Σταύρος Ξαρχάκος και Γιάννης Μαρίνος κάνουν επερωτήσεις για τους Πομάκους. Η επίτροπος Βίβιαν Ρέντινγκ απαντάει ότι η Ευρώπη αναγνωρίζει τους πληθυσμούς των Πομάκων στην Ελλάδα.
2001: Διεθνοποίηση του Πομακικού: Το European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (EUMC) με έδρα τη Βιέννη, μετά από παρεμβάσεις μελών του ΚΕΠΟΕΡ, αναγνωρίζει για πρώτη φορά στην έκθεσή του «Diversity and equality in Europe» την ύπαρξη των Πομάκων και των Ρωμά.
2004: Διεθνοποίηση του Πομακικού: συμμετοχή στο συνέδριο του Mercator (European Research Center on Multilingualism and Language Learning) στην Ολλανδία όπου και αναγνωρίζεται η πομακική γλώσσα ως μειονοτική γλώσσα στην ελληνική Θράκη. Θα ακολουθήσει παρόμοια αναγνώριση και από το EUROmosaic.
2007: Διεθνοποίηση του Πομακικού: μετά από συντονισμένες ενέργειες μελών του ΚΕΠΟΕΡ για πρώτη φορά στην έκθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων του State Department αναφέρονται οι Πομάκοι ως διακριτή οντότητα της μουσουλμανικής μειονότητας.
2008: Η Ζαγάλισα επανακυκλοφορεί.
2008: Ο Εμίνογλου Κεμάλ είναι ο νέος διευθυντής της Ζαγάλισα.
2008: Διεθνοποίηση του Πομακικού: παρέμβαση του Κεμάλ Εμίνογλου στο Ευρωκοινοβούλιο για τα δικαιώματα των Πομάκων.
2009: Ίδρυση του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, του μεγαλύτερου, σε αριθμό μελών, πομακικού συλλόγου (πάνω από 500 εγγεγραμμένα μέλη). Στην Κομοτηνή η ιδρυτική εκδήλωση, με την ομιλία της Μολλά Νουρσέλ συγκινεί τους παρευρισκόμενους Πομάκους και το πανελλήνιο. Πρώτος πρόεδρος του συλλόγου ο Χατήπ Νιχάτ.
2009 – 2011: Η Ζαγάλισα φτάνει τον αριθμό των 5.000 φύλλων ανά μήνα, εκ των οποίων τα πιο πολλά μοιράζονται σε όλα τα Πομακοχώρια της Ξάνθης.
2009: Διεθνοποίηση του Πομακικού: παρέμβαση από τους Σερήφ Μουσταφά και Ιμάμ Αχμέτ του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων στην ετήσια Σύνοδο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΑΣΕ (OSCE) στην Βαρσοβία της Πολωνίας.
2009: Εκδήλωση στην Κομοτηνή για τον Πέρση ποιητή Μεβλανά με ομιλήτριες την Μορφωτική Σύμβουλο της πρεσβείας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν στην Αθήνα και καθηγήτρια του πανεπιστημίου της Τεχεράνης κα Κερμανί Τουμπά και τη δρ. Λιάνα Μυστακίδου.
2009: Παραδοσιακή πομακική βραδιά από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Πομάκων στην Ξάνθη, με μεγάλη συμμετοχή από όλα τα Πομακοχώρια.
2010: Διεθνοποίηση του Αλεβιτικού θέματος: Μέλη του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων μετά από κινήσεις τους, πέτυχαν να αναφερθεί για πρώτη φορά στην έκθεση του State Department για τα ανθρώπινα δικαιώματα η ύπαρξη των (Πομάκων) Αλεβιτών.
2010: Γιορτάζεται για πρώτη φορά με τον παραδοσιακό τρόπο το Ανταραλέζ (Εντερλέζι) στο χωριό Θέρμες της Ξάνθης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη, σε συμμετοχή κόσμου μέχρι τότε, ανοικτή εκδήλωση των Πομάκων.
2013: Ιδρύεται το παράρτημα του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων στην Γλαύκη του ν. Ξάνθης.
2013: Για πρώτη φορά ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πομάκων καταθέτει στεφάνι στη γιορτή της μάχης των οχυρών στη Νυμφαία προς τιμή των υπερασπιστών του ενάντια στη ναζιστική λαίλαπα. Έκτοτε κάθε χρόνο κατατίθεται στεφάνι.
2015: Διεθνοποίηση του Πομακικού: Παρέμβαση των Σερήφ Μουσταφά, Ιμάμ Αχμέτ και Φαρζλή Κεμάλ στο συνέδριο των ευρωπαϊκών μειονοτικών ομάδων της FUEN στην Κομοτηνή. Οι έκπληκτοι Ευρωπαίοι σύνεδροι πληροφορήθηκαν για την ύπαρξη των Πομάκων στην ελληνική Θράκη, πλην των τουρκογενών.
2015: Πομάκοι μουσικοί ήρθαν προσκεκλημένοι του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων στην Κομοτηνή και έπαιξαν παραδοσιακά τραγούδια σε κλειστή εκδήλωση. Η ίδια εκδήλωση επαναλήφθηκε και το 2016 με άλλους μουσικούς.
2017: Δυσάρεστες εκπλήξεις περιμένουν τον τουρκικό εθνικισμό. Λίγη υπομονή μόνο.

Το παραπάνω χρονολόγιο είναι πολύ μικρό. Σε επόμενα φύλλα θα αναδείξουμε πολλές από τις πτυχές της δράσης μας στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Δεν μπορούν φυσικά να απαριθμηθούν οι χιλιάδες μικρές και μεγάλες ενέργειες που γίνονται καθημερινά για την ανάδειξη του πομακικού και την υπεράσπιση των Πομάκων. Δεν απαριθμούνται οι επαφές μας, η συνεργασία και η επιρροή του κινήματός μας στους Πομάκους της Βουλγαρίας και της Τουρκίας. Το έργο μας είναι ανεκτίμητο, γράφουμε Ιστορία.

Αναδημοσιεύουμε ένα
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΕΠΟΕΡ

Το ελληνικό κράτος αρνείται να αναγνωρίσει σήμερα τα πολιτισμικά δικαιώματα των Πομάκων της Θράκης. Επιπλέον, έχει ταυτιστεί απόλυτα με τις απόψεις των Τούρκων εθνικιστών οι οποίοι επί δεκαετίες αγωνίζονται για τη βίαιη αλλαγή της ταυτότητάς τους, ακολουθώντας μοντέλα πολιτισμικής γενοκτονίας που εφαρμόστηκαν σε μικρούς λαούς της Μικράς Ασίας και ιδιαίτερα σε βάρος των Κούρδων.

Ακόμα και σε επίπεδο ορολογίας οι Πομάκοι έπαψαν να δικαιούνται του εθνωνύμου τους. Η ελληνική κυβέρνηση επίσημα τους αποκαλεί πλέον κατοίκους της ορεινής περιοχής, αρνούμενη να χρησιμοποιήσει το όρο «Πομάκοι» για να μη προκληθεί η αντίδραση της Άγκυρας. Ο όρος «ορεινοί» θυμίζει τη φασιστική θεωρία που ίσχυε στην Τουρκία μέχρι πριν λίγα χρόνια όταν όλοι οι Κούρδοι αποκαλούνταν «ορεινοί Τούρκοι». Η Τουρκία έκανε ένα βήμα μπροστά και έπαψε πλέον να χρησιμοποιεί τον όρο, ενώ η Ελλάδα, μέλος της Ευρωπαϊκής Έ ν ω σ η ς , α π ο δ ε ι κ ν ύ ο ν τ α ς το χαμηλό επίπεδο ω ρ ι μ ό τ η τ α ς και της εθνικής της εξάρτησης επανέφερε ένα όρο που ακόμα και δικτατορικά καθεστώτα τον έχουν εγκαταλείψει.

Οι Πομάκοι υπέστησαν στον εικοστό αιώνα τη βιαιότερη ίσως πολιτισμική γενοκτονία στην Ευρώπη. Η πνευματική τους ηγεσία εκτουρκίστηκε, η γλώσσα τους καταδιώχθηκε με τις πλέον βάρβαρες και μεσαιωνικές μεθόδους στα αποκαλούμενα μειονοτικά τουρκόφωνα σχολεία της Θράκης, τα οποία αποτέλεσαν τα νεκροταφεία της πομακικής γλώσσας. Η ιστορία τους συνεχίζει να είναι άγραφη και ό,τι γράφηκε είναι προϊόν μιας αντίληψης αφομοιωτικής που αρνείται να τους δει έξω από εθνικές σκοπιμότητες. Τα ήθη και έθιμά τους, τα τραγούδια, οι στολές τους και η λαϊκή τους παράδοση έχουν καταληστευθεί από τους περιβάλλοντες λαούς.

Από το 1998 τα μεγάλα πανηγύρια που γίνονταν για αιώνες στη Γη των Πομάκων, έχουν μετατραπεί σε εθνικιστικές φιέστες των Τούρκων (με εθνικές τουρκικές ενδυμασίες, τραγούδια και σύμβολα). Το ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν αντιδρά αλλά αφενός συμβάλλει σε τοπικό επίπεδο με τους μηχανισμούς του στη γενοκτονία και αφετέρου έχει περιθωριοποιήσει και αρνείται να ενισχύσει κατά οιονδήποτε τρόπο δυνάμεις όπως το Κέντρο Πομακικών Ερευνών που αγωνίζονται να περισώσουν ό,τι είναι δυνατόν από τη λαίλαπα του εκτουρκισμού.

Δείγμα συμπεριφοράς του ελληνικού κράτους και ιδιαίτερα του νομάρχη Ροδόπης κ. Στέλιου Σταυρόπουλου είναι ο τουριστικός οδηγός του νομού Ροδόπης ο οποίος κυκλοφόρησε με δαπάνες της νομαρχίας (1998).

Ο οδηγός στη σελ. 29 είχε απλή αναφορά στους Πομάκους. Μετά από αντιδράσεις της πολιτικής ηγεσίας των μουσουλμάνων της Θράκης, η οποία εκφράζει ανέκαθεν τη βούληση της Άγκυρας, ο νομάρχης απέσυρε τα 10.000 αντίτυπα του οδηγού, τα οποία πολτοποιήθηκαν ή κάηκαν και στη συνέχεια επανεκδόθηκε ο οδηγός χωρίς να υπάρχει η αναφορά στη γλώσσα και την ιδιαιτερότητα.

Η απίστευτη αυτή ιστορία που συνέβη στα όρια της πολιτισμένης Ευρώπης κηλιδώνει την αξιοπρέπεια κάθε πολιτισμένου ανθρώπου και δείχνει ότι στην Ελλάδα, στις αρχές της τρίτης χιλιετίας, εφαρμόζονται ακόμη μέθοδοι της Ιεράς Εξέτασης».

zagalisa.gr