Η κυβέρνηση Τραμπ και διεθνείς εταίροι συζητούν προτάσεις για την κατασκευή μιας «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» πάνω στα ερείπια της Γάζας. Μια εξ αυτών προβλέπει την εγκαθίδρυση αμερικανικού ελέγχου και την πληρωμή των Παλαιστινίων για να αποχωρήσουν.
31 Αυγούστου 2025, 05:00 π.μ. EDT Χθες στις 05:00 π.μ. EDT
Ένα παλαιστινιόπουλο και ένας άνδρας στέκονται ανάμεσα στην καταστροφή σε περιοχή νοτιοδυτικά της Πόλης της Γάζας που χτυπήθηκε από ισραηλινά πυρά την Παρασκευή. (Bashar Taleb/AFP/Getty Images)
Από την Karen DeYoung και την Cate Brown
Ένα μεταπολεμικό σχέδιο για τη Γάζα, που κυκλοφορεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης Τραμπ, και είναι εμπνευσμένο από τον όρκο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα «αναλάβει» τον έλεγχο του θύλακα, θα τον μετατρέψει σε επικαρπία υπό αμερικανική διαχείριση για τουλάχιστον δέκα χρόνια, ενώ ταυτόχρονα θα μεταμορφωθεί σε λαμπρό θέρετρο τουρισμού και κόμβο υψηλής τεχνολογίας και παραγωγής τεχνολογικών προϊόντων.
Το εγχειρίδιο 38 σελίδων, που έχει δει η εφημερίδα The Washington Post, προβλέπει τουλάχιστον προσωρινή μετακίνηση ολόκληρου του πληθυσμού της Γάζας, που ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια, είτε μέσω αυτού που αποκαλεί «εκούσιες» αποχωρήσεις προς άλλη χώρα είτε εντός περιορισμένων, ασφαλών ζωνών μέσα στον θύλακα κατά την ανασυγκρότηση.
Αυτοί που κατέχουν ακίνητα θα λάβουν ψηφιακό κουπόνι από το ταμείο με αντάλλαγμα τα δικαιώματα αξιοποίησης της ιδιοκτησίας τους, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μιας νέας ζωής αλλού ή τελικά θα εξαργυρωθεί για ένα διαμέρισμα σε μια από τις έξι ως οκτώ νέες «πόλεις με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης (AI-powered, smart cities)» που θα οικοδομηθούν στη Γάζα. Σε κάθε Παλαιστίνιο που θα επιλέξει να αποχωρήσει θα δοθεί 5.000 δολάρια μετρητά και επιδοτήσεις για κάλυψη τεσσάρων ετών ενοικίου αλλού, καθώς και ένα έτος παροχής τροφής.
Το σχέδιο εκτιμά ότι κάθε μεμονωμένη αποχώρηση από τη Γάζα θα εξοικονομούσε στο ταμείο 23.000 δολάρια, σε σύγκριση με το κόστος προσωρινής στέγασης και παροχών «βιοποριστικής υποστήριξης» στις ασφαλείς ζώνες για εκείνους που παραμένουν.
Το ταμείο ονομάζεται Gaza Reconstitution, Economic Acceleration and Transformation Trust, ή GREAT Trust, και η πρόταση αναπτύχθηκε από μερικούς από τους ίδιους Ισραηλινούς που δημιούργησαν και έθεσαν σε λειτουργία το υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ Gaza Humanitarian Foundation (GHF), που πλέον διανέμει τρόφιμα εντός του θύλακα. Ο οικονομικός σχεδιασμός πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα που εργαζόταν τότε για την Boston Consulting Group.
Άτομα εξοικειωμένα με τον σχεδιασμό του ταμείου και με τις εσωτερικές διαβουλεύσεις της κυβέρνησης για τη μεταπολεμική Γάζα μίλησαν για το ευαίσθητο αυτό ζήτημα υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ο Λευκός Οίκος παρέπεμψε τα ερωτήματα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο αρνήθηκε να σχολιάσει. Η BCG έχει δηλώσει ότι η εργασία για το σχέδιο του ταμείου δεν εγκρίθηκε ρητά και ότι δύο ανώτεροι εταίροι, οι οποίοι ηγήθηκαν της χρηματοοικονομικής μοντελοποίησης, απολύθηκαν στη συνέχεια.
Την Τετάρτη, ο Τραμπ πραγματοποίησε συνάντηση στον Λευκό Οίκο για να συζητήσει ιδέες σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου, ο οποίος πλησιάζει πλέον τα δύο χρόνια, και το τι μέλλει γενέσθαι. Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός προεδρικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ· ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, του οποίου οι απόψεις για το μέλλον της Γάζας έχουν ζητηθεί από την κυβέρνηση· και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος είχε αναλάβει μεγάλο μέρος των πρωτοβουλιών του προέδρου για τη Μέση Ανατολή κατά την πρώτη του θητεία και διατηρεί εκτεταμένα ιδιωτικά συμφέροντα στην περιοχή.
Δεν εκδόθηκε καμία ανακοίνωση για τα συμπεράσματα της συνάντησης ή για πολιτικές αποφάσεις, αν και ο Γουίτκοφ είχε δηλώσει το προηγούμενο βράδυ ότι η κυβέρνηση διαθέτει «ένα πολύ ολοκληρωμένο σχέδιο».
Δεν είναι σαφές αν το λεπτομερές και περιεκτικό σχέδιο του GREAT Trust είναι αυτό που έχει κατά νου ο Τραμπ. Ωστόσο, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν τον σχεδιασμό, βασικά στοιχεία του σχεδιάστηκαν ειδικά για να πραγματοποιήσουν το όραμα του προέδρου για μια «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Ίσως το πιο ελκυστικό στοιχείο είναι ότι υποτίθεται πως δεν απαιτεί χρηματοδότηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και προσφέρει σημαντικό κέρδος στους επενδυτές. Σε αντίθεση με το αμφιλεγόμενο και κατά διαστήματα οικονομικά ασθενές GHF, το οποίο χρησιμοποιεί ένοπλους ιδιωτικούς αμερικανικούς εργολάβους ασφάλειας για τη διανομή τροφίμων σε τέσσερις περιοχές της νότιας Γάζας, το σχέδιο του ταμείου «δεν βασίζεται σε δωρεές», όπως αναφέρει το εγχειρίδιο. Αντίθετα, θα χρηματοδοτηθεί από επενδύσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε αυτό που αποκαλεί «μεγα-έργα», από εργοστάσια ηλεκτρικών οχημάτων και κέντρα δεδομένων έως παραλιακά θέρετρα και ουρανοξύστες κατοικιών.
Οι υπολογισμοί που περιλαμβάνονται στο σχέδιο προβλέπουν σχεδόν τετραπλάσια απόδοση σε μια επένδυση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων μετά από 10 χρόνια, με συνεχιζόμενες «αυτοπαραγόμενες» ροές εσόδων. Ορισμένα στοιχεία της πρότασης αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από τους Financial Times.
«Πιστεύω ότι \[ο Τραμπ] θα πάρει μια τολμηρή απόφαση» όταν τελειώσουν οι μάχες, δήλωσε ένα άτομο εξοικειωμένο με τις εσωτερικές διαβουλεύσεις της κυβέρνησης. «Υπάρχουν πολλαπλές παραλλαγές στις οποίες η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να προχωρήσει, ανάλογα… με το τι θα συμβεί».
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στον Λευκό Οίκο την Τρίτη. (Tom Brenner/For The Washington Post)
Ανταγωνιστικά σχέδια για τη Γάζα
Προτάσεις για την «επόμενη μέρα» μετά το τέλος του πολέμου στη Γάζα έχουν πολλαπλασιαστεί σχεδόν από την ημέρα που ξεκίνησε, στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας περί τους 250 ομήρους.
Καθώς η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ έχει συστηματικά μετατρέψει τον θύλακα σε ερείπια — εκτοπίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες, αφήνοντας πάνω από 60.000 Παλαιστινίους νεκρούς και σχεδόν μισό εκατομμύριο αντιμέτωπους με αυτό που ένας παγκόσμιος μηχανισμός παρακολούθησης κρίσεων χαρακτήρισε ως καταστροφική πείνα — δεξαμενές σκέψης, ακαδημαϊκοί, διεθνείς οργανισμοί, κυβερνήσεις και ιδιώτες έχουν προτείνει τρόπους για την ανασυγκρότηση και διακυβέρνηση της Γάζας.
Υποστηρικτές σφραγίζουν τα στόματά τους με ταινία στην οποία αναγράφεται ο αριθμός 681 — οι ημέρες που κρατούνται όμηροι στη Γάζα από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 — σε συγκέντρωση στο Τελ Αβίβ στις 17 Αυγούστου. (Heidi Levine/For The Washington Post)
Στα πρώιμα στάδια του πολέμου, εμφανίστηκαν προτάσεις στο Ισραήλ για τη δημιουργία ζωνών χωρίς Χαμάς ή «φουσκών» υπό την προστασία του ισραηλινού στρατού στη Γάζα, όπου οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να λαμβάνουν ανθρωπιστική βοήθεια και σταδιακά να αυτοδιοικούνται, καθώς η σύγκρουση θα πλησίαζε στο τέλος της.
Τον Ιανουάριο, λιγότερο από μια εβδομάδα πριν αναλάβει ο Τραμπ την προεδρία, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν παρουσίασε το σχέδιο της κυβέρνησης Μπάιντεν για τη μεταπολεμική πορεία προς την κρατική υπόσταση. Αυτό προέβλεπε μια «μεταβατική διοίκηση» για τη Γάζα, υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, με την ασφάλεια να παρέχεται από ελεγμένους Παλαιστίνιους και αδιευκρίνιστες «συνεργαζόμενες χώρες», οι οποίες τελικά θα παρέδιδαν την εξουσία σε μια «μεταρρυθμισμένη» Παλαιστινιακή Αρχή.
Η Παλαιστινιακή Αρχή, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν επίσης παρουσιάσει δικά τους σχέδια. Σε σύνοδο κορυφής τον Μάρτιο, οι Άραβες ηγέτες ενέκριναν την αιγυπτιακή πρόταση, η οποία προβλέπει τον σχηματισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών της Γάζας και αξιωματούχων της Παλαιστινιακής Αρχής, με χρηματοδότηση από κράτη του Περσικού Κόλπου. Πέραν της πιθανότητας ανάπτυξης Αράβων ειρηνευτών στο έδαφος, αξιωματούχοι στο Κάιρο έχουν δηλώσει ότι μέλη της σε μεγάλο βαθμό διαλυμένης αστυνομίας της Γάζας εκπαιδεύονται στην Αίγυπτο για να αναλάβουν την ασφάλεια μετά τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Τόσο το Ισραήλ όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες — οι μόνες χώρες που έχουν μιλήσει δημόσια για ακόμη και προσωρινή μετακίνηση Παλαιστινίων από τη Γάζα — έχουν απορρίψει την αραβική πρόταση
Αμερικανοί εργολάβοι ασφαλείας που εργάζονται για το GHF έχουν επίσης πραγματοποιήσει συνομιλίες με το Ισραήλ και πιθανούς ανθρωπιστικούς εταίρους για ένα σχέδιο, στο οποίο θα καθαρίσουν τη Γάζα από μη εκραγέντα πυρομαχικά και συντρίμμια, και θα διασφαλίσουν ζώνες όπου οι Παλαιστίνιοι θα διαμένουν προσωρινά στο πλαίσιο ενός σχεδίου ανασυγκρότησης.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δεν έχει ποτέ προσφέρει σαφή οπτική για το μέλλον της Γάζας πέραν του ότι η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί και όλοι οι όμηροι να επιστρέψουν. Έχει δηλώσει ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει τον έλεγχο ασφαλείας του θύλακα και έχει απορρίψει οποιαδήποτε μελλοντική διακυβέρνηση από την Παλαιστινιακή Αρχή της Δυτικής Όχθης, όπως και την προοπτική παλαιστινιακού κράτους.
Το Ισραήλ, το οποίο δηλώνει ότι τα στρατεύματά του πλέον ελέγχουν το 75% του θύλακα, έχει εγκρίνει νέα επίθεση για την κατάληψη του υπόλοιπου.
Θρησκευόμενοι εθνικιστές που επιθυμούν να επανεγκατασταθούν και να ζήσουν στη Γάζα κατά μήκος της ισραηλινής πλευράς των συνόρων της Γάζας, στις 22 Αυγούστου. (Heidi Levine/For The Washington Post)
Ακροδεξιοί μέλη της κυβερνητικής συμμαχίας του Νετανιάχου έχουν ταχθεί υπέρ της μόνιμης ισραηλινής κατοχής. Ο Υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, ο οποίος έχει ζητήσει την προσάρτηση και τον εποικισμό της Γάζας από το Ισραήλ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη ότι «το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει πλήρη έλεγχο ολόκληρης της Λωρίδας, για πάντα. Θα προσαρτήσουμε μια ζώνη ασφαλείας και θα ανοίξουμε τις πύλες της Γάζας για εκούσια μετανάστευση».
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι προτίθεται να αναλάβει τον έλεγχο μιας Γάζας χωρίς Χαμάς, αλλά «δεν θέλουμε να την κρατήσουμε».
Αναζήτηση χωρών υποδοχής τρίτων χωρών
Η απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα — μέσω πειθούς, αποζημίωσης ή βίας — αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στην ισραηλινή πολιτική σκηνή από τότε που η Γάζα αποσπάστηκε από τον αιγυπτιακό έλεγχο και καταλήφθηκε από το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967. Ισραηλινοί έποικοι ζούσαν δίπλα στους Παλαιστινίους εκεί μέχρι το 2005, όταν μια ειρηνευτική συμφωνία επέβαλε την αποχώρησή τους. Η πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ οδήγησε σε αγώνα εξουσίας μεταξύ του Οργανισμού για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και της Χαμάς, η οποία κατέλαβε επιτυχώς τον έλεγχο της Γάζας μετά την κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στις εκλογές του 2006 — τις τελευταίες που διεξήχθησαν στον θύλακα.
Αυτό το άβολο status quo διατηρήθηκε μέσα από πολυάριθμες βραχείες ανταλλαγές πυρών μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, μέχρι την επίθεση του 2023, όταν χιλιάδες μαχητές παραβίασαν το ισραηλινό φράγμα ασφαλείας που περιβάλλει τη Γάζα από όλες τις πλευρές, εκτός από τα στενά νότια σύνορά της με την Αίγυπτο, καταλαμβάνοντας βάσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και δολοφονώντας αμάχους.
Το Ισραήλ, όπως έχει δηλώσει ο Νετανιάχου, «συνομιλεί με πολλές χώρες» σχετικά με την αποδοχή μετεγκατεστημένων Παλαιστινίων από τη Γάζα. Η Λιβύη, η Αιθιοπία, το Νότιο Σουδάν, η Ινδονησία και η Σομαλιλάνδη έχουν αναφερθεί ως πιθανοί προορισμοί. Όλες εκτός της Ινδονησίας — η οποία έχει προηγουμένως δηλώσει ότι θα δεχθεί προσωρινά μερικές χιλιάδες Παλαιστινίους που αναζητούν εργασία ή ιατρική περίθαλψη — βρίσκονται στην Αφρική και αντιμετωπίζουν οι ίδιες συγκρούσεις και πολιτική/κοινωνική εξαθλίωση.
Ένα Παλαιστινιόπουλο περιμένει σε κοινοτική κουζίνα πριν από τη διανομή δωρεάν φαγητού στην Πόλη της Γάζας, στις 22 Αυγούστου. (Abdel Kareem Hana/AP)
Η Λιβύη κυβερνάται από δύο αντίπαλες κυβερνήσεις που συγκρούονται συχνά, και η Αιθιοπία έχει βιώσει σποραδικό εμφύλιο πόλεμο και συγκρούσεις με γειτονικά κράτη. Το Ισραήλ, το οποίο έχει περιορίσει την ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι θα αποστείλει ιατρική και άλλη βοήθεια στο Νότιο Σουδάν.
Καμία χώρα δεν έχει αναγνωρίσει τη Σομαλιλάνδη, πρώην βρετανικό προτεκτοράτο που κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία της από τη σπαρασσόμενη Σομαλία το 1991. Αφού οι ηγέτες της προσέφεραν τόπο φιλοξενίας για μετεγκατεστημένους Παλαιστινίους με αντάλλαγμα την αναγνώριση της κρατικής τους υπόστασης, ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι «το εξετάζουμε αυτή τη στιγμή».
Παλαιστίνιοι διαδηλωτές στη Ραμάλα, στη Δυτική Όχθη, τον Οκτώβριο του 2023. (Lorenzo Tugnoli/For The Washington Post)
Ο Τραμπ παρουσιάζει το όραμά του
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας το 2024, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα τερμάτιζε γρήγορα τον πόλεμο στη Γάζα. Όμως, όταν επανήλθε στο θέμα ως πρόεδρος, επικεντρώθηκε κυρίως στο πώς θα αξιοποιούσε τις δεξιότητές του ως εργολάβος ακινήτων, αφότου οι Παλαιστίνιοι θα είχαν φύγει.
«Κοίταξα μια φωτογραφία της Γάζας, μοιάζει με ένα τεράστιο εργοτάξιο κατεδάφισης», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους ενώ υπέγραφε σειρά εκτελεστικών διαταγμάτων στο Οβάλ Γραφείο, δύο ημέρες μετά την ορκωμοσία του. «Πρέπει να ξαναχτιστεί με διαφορετικό τρόπο». Η Γάζα, είπε, ήταν «ένα φαινόμενο μέρος… πάνω στη θάλασσα, με το καλύτερο κλίμα. Όλα είναι υπέροχα. Μπορούν να γίνουν όμορφα πράγματα εκεί».
Δύο εβδομάδες αργότερα, σε κοινή συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο με τον Νετανιάχου, ο Τραμπ δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας». Περιγράφοντας μια «μακροπρόθεσμη ιδιοκτησιακή θέση», πρόσθεσε ότι όλοι όσους είχε συμβουλευθεί για το ζήτημα «λατρεύουν την ιδέα».
«Το έχω μελετήσει πολύ προσεκτικά επί μήνες και το έχω δει από κάθε οπτική γωνία», είπε ο Τραμπ. «Δεν θέλω να κάνω τον χαριτωμένο. Δεν θέλω να το παίξω έξυπνος. Αλλά η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής, αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι πραγματικά υπέροχο».
Ο Τραμπ για τους Παλαιστινίους της Γάζας: «Γιατί να θέλουν να επιστρέψουν;»
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φιλοξένησε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου στις 4 Φεβρουαρίου και δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι της Γάζας θα έπρεπε να εγκατασταθούν σε νέα γη αντί να επιστρέψουν στα σπίτια τους. (Βίντεο: The Washington Post, Φωτογραφία: Jabin Botsford/The Washington Post)
Ο Νετανιάχου, χαμογελώντας δίπλα στον Τραμπ, το χαρακτήρισε «τολμηρό όραμα» και είπε ότι το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν «κοινή στρατηγική».
Όταν ρωτήθηκε αργότερα την ίδια ημέρα, σε συνέντευξη στο Fox News, αν οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι της Γάζας θα μπορούσαν να επιστρέψουν μετά την ανοικοδόμηση, ο Τραμπ απάντησε: «Όχι, δεν θα το κάνουν, γιατί θα έχουν πολύ καλύτερη στέγαση» αλλού.
Μέσα σε λίγες ώρες, ο Ρούμπιο και η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, ανασκεύασαν τις δηλώσεις. Μέρος της «γενναιόδωρης πρότασης» του Τραμπ, όπως είπε ο Ρούμπιο, ήταν ότι οι Παλαιστίνιοι θα χρειάζονταν ένα μέρος να ζήσουν «προσωρινά» κατά την ανοικοδόμηση. Η Λέβιτ επέμεινε ότι «ο πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές πως πρέπει να μετακινηθούν προσωρινά εκτός Γάζας».
Μόλις μια εβδομάδα αργότερα, ο Τραμπ επανήλθε στο θέμα σε συνεδρίαση στο Οβάλ Γραφείο με τον εμφανώς αμήχανο βασιλιά Αμπντάλα Β΄ της Ιορδανίας. «Με τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν τον έλεγχο εκείνης της περιοχής», είπε αναφερόμενος στη Γάζα, «θα υπάρξει σταθερότητα στη Μέση Ανατολή για πρώτη φορά. Και οι Παλαιστίνιοι, ή οι άνθρωποι που τώρα ζουν στη Γάζα, θα ζουν όμορφα σε άλλο μέρος».
Ο βασιλιάς Αμπντάλα Β΄ της Ιορδανίας στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο. (Jabin Botsford/The Washington Post)
Λίγο μετά τη δέσμευσή του τον Φεβρουάριο να αναλάβει τον έλεγχο της Γάζας, ο Τραμπ ανάρτησε στον λογαριασμό του στο Truth Social ένα βίντεο που δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη και απεικόνιζε το όραμά του. Ξεκινά με παιδιά που ψάχνουν μέσα σε ερείπια δίπλα σε ένοπλους μαχητές, και γρήγορα μεταβαίνει σε μια χώρα θαυμάτων με λαμπερούς ουρανοξύστες, πεντακάθαρες παραλίες και χρήματα να πέφτουν από τον ουρανό. Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου εμφανίζονται να κάνουν ηλιοθεραπεία στις ακτές της Γάζας, ενώ ένα χρυσό άγαλμα του Τραμπ δεσπόζει μεγαλόπρεπα σε μια καθαρή και ζωντανή αστική σκηνή.
Ένα πιασάρικο τραγούδι συνοδεύει το βίντεο: «Ο Ντόναλντ έρχεται να σε ελευθερώσει/ Χαρά φέρνει σε ό,τι δεις. Τέλος τα τούνελ, τέλος ο φόβος/ Η Τραμπ-Γάζα επιτέλους είναι εδώ».
Μετά το ξέσπασμα αραβικής οργής και τις εκτεταμένες καταγγελίες ότι οποιαδήποτε εξαναγκασμένη απομάκρυνση θα συνιστούσε παραβίαση του διεθνούς δικαίου, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Νετανιάχου έχουν τονίσει πιο πρόσφατα ότι κάθε μετεγκατάσταση Παλαιστινίων μετά τον πόλεμο θα είναι εθελοντική και, αν οι Παλαιστίνιοι το επιλέξουν, προσωρινή. Στο μεταξύ, το Ισραήλ έχει μεταφέρει τον πληθυσμό της Γάζας, περίπου 2 εκατομμύρια άτομα, σε μια στενή παραλιακή λωρίδα στα νότια, καθώς προετοιμάζεται για την επίθεση στον βορρά και την Πόλη της Γάζας.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι το 90% των κατοικιών στον θύλακα έχει καταστραφεί. Το ζήτημα του τι θα γίνει με τον πληθυσμό της Γάζας όσο καταστεί ξανά κατοικήσιμη και ποιος θα την κυβερνήσει στο μέλλον είναι κεντρικής σημασίας, ανεξάρτητα από το ποιο σχέδιο θα υιοθετηθεί.
Αεροφωτογραφία που δείχνει την καταστροφή και τον εκτοπισμό στον νότο της Γάζας την 1η Αυγούστου. (Heidi Levine/For The Washington Post)
«Η κλίμακα της καταστροφής είναι τεράστια και πέρα από οτιδήποτε έχουμε δει ξανά, ακόμη και στο πλαίσιο της Γάζας», δήλωσε ο Γιούσεφ Μουνάγιερ, ανώτερος συνεργάτης στο Arab Center στην Ουάσινγκτον. «Η κατάσταση είναι εξαιρετικά επείγουσα. Η ανασυγκρότηση είναι τεράστια. Και το πολιτικό ζήτημα είναι πιο ασαφές από ποτέ».
Ανάπτυξη μιας νέας «Ριβιέρας»
Η δέσμευση του Τραμπ τον Φεβρουάριο να αποκτήσει και να αναπτύξει εκ νέου τη Γάζα προσέφερε τόσο πράσινο φως όσο και χάρτη πορείας για μια ομάδα Ισραηλινών επιχειρηματιών, υπό την ηγεσία των επιχειρηματιών Μάικλ Άιζενμπεργκ, Ισραηλινο-Αμερικανού, και Λιράν Τάνκμαν, πρώην αξιωματικού της ισραηλινής στρατιωτικής αντικατασκοπείας. Είχαν ήδη παραδώσει την υλοποίηση του έργου του GHF και προχώρησαν στο μεταπολεμικό πρόβλημα, σε συνεργασία με διεθνείς χρηματοοικονομικούς και ανθρωπιστικούς ειδικούς, πιθανούς κυβερνητικούς και ιδιωτικούς επενδυτές, καθώς και μερικούς Παλαιστινίους, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τον σχεδιασμό.
Μέχρι την άνοιξη, μια ομάδα της BCG με έδρα την Ουάσινγκτον, που είχε προσληφθεί ξεχωριστά για να συνεργαστεί με τον βασικό αμερικανικό ανάδοχο του προγράμματος διανομής τροφίμων του GHF, εργαζόταν στον λεπτομερή σχεδιασμό και τη χρηματοοικονομική μοντελοποίηση του GREAT Trust.
Οι Άιζενμπεργκ και Τάνκμαν αρνήθηκαν να σχολιάσουν για το άρθρο. Ένα άτομο εξοικειωμένο με τον σχεδιασμό δήλωσε ότι το εγχειρίδιο ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο με ελάχιστες αλλαγές έκτοτε, αλλά υπάρχει μεγάλο περιθώριο για τροποποιήσεις.
«Δεν είναι δεσμευτικό, αλλά διερευνά τι είναι εφικτό», είπε το άτομο. «Ο λαός της Γάζας πρέπει να ενδυναμωθεί να χτίσει κάτι καινούριο, όπως είπε ο πρόεδρος, και να έχει μια καλύτερη ζωή».
Όσοι γνωρίζουν την πρωτοβουλία σε Ουάσινγκτον και Ισραήλ τη συνέκριναν με την αμερικανική επιτροπεία σε νησιά του Ειρηνικού μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και με τον ρόλο διακυβέρνησης και οικονομικής ανασυγκρότησης που έπαιξαν ο στρατηγός Ντάγκλας ΜακΆρθουρ στην Ιαπωνία και ο Υπουργός Εξωτερικών Τζορτζ Σ. Μάρσαλ στη Γερμανία.
Ενώ τα εδάφη επιτροπείας στον Ειρηνικό τελούσαν υπό αμερικανική διαχείριση, η ρύθμιση είχε εγκριθεί από τον ΟΗΕ, του οποίου τα κράτη μέλη είναι απίθανο να συμφωνήσουν σε παρόμοια συμφωνία για τη Γάζα. Ωστόσο, οι σχεδιαστές του ταμείου υποστηρίζουν ότι, σύμφωνα με το εθιμικό διεθνές δίκαιο και τη νομική αρχή του uti possidetis juris (λατινικά για «όπως κατέχεις νομίμως») και τους περιορισμούς στην παλαιστινιακή αυτονομία από τις συμφωνίες του Όσλο του 1993, το Ισραήλ έχει διοικητικό έλεγχο στα κατεχόμενα εδάφη και την εξουσία να τον παραχωρήσει.
Όπως προβλέπεται στο έγγραφο του ταμείου, το Ισραήλ θα μεταβιβάσει «Διοικητικές Αρμοδιότητες και Ευθύνες στη Γάζα στο GREAT Trust βάσει διμερούς συμφωνίας ΗΠΑ-Ισραήλ» που θα «εξελιχθεί» σε επίσημη επιτροπεία. Το πλάνο προβλέπει μελλοντικές επενδύσεις από «αραβικές και άλλες χώρες» που θα μετατρέψουν τη συμφωνία σε «πολυμερή θεσμό». Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν απορρίψει ως δημόσια ρητορική την επιμονή των αραβικών κυβερνήσεων, ιδιαίτερα στον Περσικό Κόλπο, ότι θα υποστηρίξουν μόνο σχέδιο που οδηγεί σε παλαιστινιακή κρατική υπόσταση.
Το Ισραήλ θα διατηρήσει «γενικά δικαιώματα για την κάλυψη των αναγκών ασφαλείας του» κατά το πρώτο έτος του σχεδίου, ενώ σχεδόν όλη η εσωτερική ασφάλεια θα παρέχεται από αδιευκρίνιστους «υπηκόους τρίτων χωρών (TCN)» και «δυτικούς» ιδιωτικούς εργολάβους ασφαλείας. Ο ρόλος τους θα μειώνεται σταδιακά σε διάστημα δέκα ετών, καθώς η εκπαιδευμένη «τοπική αστυνομία» θα αναλαμβάνει καθήκοντα.
Το ταμείο θα κυβερνήσει τη Γάζα για πολυετή περίοδο, η οποία εκτιμάται σε δέκα χρόνια, «έως ότου μια μεταρρυθμισμένη και αποριζοσπαστικοποιημένη Παλαιστινιακή Πολιτεία είναι έτοιμη να αναλάβει».
Το έγγραφο δεν κάνει καμία αναφορά σε μελλοντική παλαιστινιακή κρατική υπόσταση. Η απροσδιόριστη παλαιστινιακή κυβερνητική οντότητα, όπως αναφέρεται, «θα προσχωρήσει στις Συμφωνίες του Αβραάμ», την πρωτοβουλία πρώτης θητείας του Τραμπ που οδήγησε στην εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και τεσσάρων αραβικών κρατών. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι αναμένει να επεκτείνει αυτό το επίτευγμα πριν αποχωρήσει από το αξίωμα.
Το σχέδιο μιλά για τη θέση της Γάζας «στο σταυροδρόμι» μιας περιοχής που θα γίνει «φιλοαμερικανική», παρέχοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους και κρίσιμα ορυκτά, και λειτουργώντας ως κόμβος logistics για τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, που ανακοινώθηκε επί κυβέρνησης Μπάιντεν αλλά εκτροχιάστηκε λόγω του πολέμου Ισραήλ-Γάζας.
Η ανοικοδόμηση της Γάζας θα ξεκινούσε με την απομάκρυνση τεράστιων ποσοτήτων συντριμμιών και μη εκραγέντων πυρομαχικών, μαζί με την επανόρθωση των υποδομών και του ηλεκτρικού δικτύου.
Όχημα του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας την Παρασκευή. (Maya Levin/AP)
Τα αρχικά κόστη θα χρηματοδοτηθούν χρησιμοποιώντας ως εγγύηση το 30% της γης της Γάζας, που οι σχεδιαστές λένε ότι είναι ήδη «δημόσιας» ιδιοκτησίας και θα ανήκει άμεσα στο ταμείο. Αυτό είναι «το μεγαλύτερο και πιο εύκολο. Δεν χρειάζεται να ρωτήσουμε κανέναν», σημείωσε ο Τάνκμαν στο περιθώριο εγγράφου σχεδιασμού του ταμείου που είδε η Washington Post. «Φοβάμαι να το γράψω αυτό», απάντησε ο Άιζενμπεργκ σε σημείωμα, «γιατί μπορεί να φανεί σαν οικειοποίηση γης».
Τα «μεγα-έργα» που θα χρηματοδοτηθούν από επενδυτές περιλαμβάνουν τη χάραξη περιφερειακού δρόμου και γραμμής τραμ γύρω από την περίμετρο της Γάζας, τα οποία οι σχεδιαστές αποκαλούν κολακευτικά «Λεωφόρο MBS», προς τιμήν του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, η έγκριση του οποίου θα συνέβαλε καθοριστικά στην περιφερειακή αποδοχή. Ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος βορρά-νότου στο κέντρο της Γάζας φέρει το όνομα του προέδρου των ΗΑΕ Μοχάμεντ μπιν Ζάγεντ αλ-Ναχιάν. Ένα νέο λιμάνι και αεροδρόμιο θα κατασκευαστούν στο νοτιότερο άκρο, με απευθείας χερσαίες συνδέσεις με την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.
Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν δημόσια δεσμευτεί στην αιγυπτιακή πρόταση για τη Γάζα και τη μελλοντική παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη ότι έχουν συμφωνήσει με οποιοδήποτε στοιχείο του σχεδίου του ταμείου.
Το GREAT Trust προβλέπει επίσης μονάδα αφαλάτωσης και ηλιακό πάρκο στο Σινά της Αιγύπτου για την παροχή νερού και ηλεκτρισμού στη Γάζα. Τα ανατολικά σύνορα της Γάζας με το Ισραήλ θα μετατραπούν σε «έξυπνη» βιομηχανική ζώνη, με αμερικανικές εταιρείες ηλεκτρικών οχημάτων και περιφερειακά κέντρα δεδομένων που θα εξυπηρετούν το Ισραήλ και τα κράτη του Περσικού Κόλπου. Το δυτικό παραλιακό μέτωπο της Γάζας θα είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στη «Ριβιέρα Τραμπ της Γάζας», με «θέρετρα παγκόσμιας κλάσης» και ενδεχομένως τεχνητά νησιά, παρόμοια με τα νησιά σε σχήμα φοίνικα που κατασκευάστηκαν στα ανοικτά του Ντουμπάι.
Στο κέντρο του θύλακα, ανάμεσα στα παραθαλάσσια θέρετρα και τη βιομηχανική ζώνη — που σύμφωνα με το σχέδιο θα δημιουργήσει ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας — θα κατασκευαστούν πολυκατοικίες έως και 20 ορόφων σε έξι έως οκτώ «δυναμικές, σύγχρονες και βασισμένες στην τεχνητή νοημοσύνη έξυπνες προγραμματισμένες πόλεις». Οι μικτές περιοχές θα περιλαμβάνουν «κατοικίες, εμπορικούς χώρους, ελαφρά βιομηχανία και άλλες υποδομές, όπως κλινικές και νοσοκομεία, σχολεία και άλλα», ενδιάμεσα σε «πράσινους χώρους, περιλαμβανομένων γεωργικών εκτάσεων, πάρκων και γηπέδων γκολφ».
Οι οικογένειες της Γάζας που παραμείνουν, ή φύγουν και επιστρέψουν όταν ολοκληρωθούν οι κατοικημένες περιοχές για να ανταλλάξουν τα ψηφιακά τους κουπόνια, θα προσφέρονται ιδιοκτησία νέων διαμερισμάτων 1.800 τετραγωνικών ποδιών, τα οποία το σχέδιο αποτιμά στα 75.000 δολάρια το καθένα.
Ο Άντιλ Χακ, καθηγητής και ειδικός στο δίκαιο του ένοπλου πολέμου στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς, δήλωσε ότι οποιοδήποτε σχέδιο στο οποίο οι Παλαιστίνιοι εμποδίζονται να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή δεν λαμβάνουν επαρκώς τροφή, ιατροφαρμακευτική φροντίδα και καταφύγιο, είναι παράνομο — ανεξαρτήτως οποιουδήποτε χρηματικού κινήτρου που τους προσφέρεται για να αποχωρήσουν.
Ο Άμπου Μοχάμεντ, πατέρας 55 ετών, δήλωσε μέσω WhatsApp από τη Γάζα το Σάββατο ότι, παρά την καταστροφική κατάσταση, δεν θα φύγει ποτέ. «Μένω τώρα σε ένα μερικώς κατεστραμμένο σπίτι στη Χαν Γιούνις», είπε. «Αλλά μπορούμε να το ανακαινίσουμε. Αρνούμαι να με αναγκάσουν να πάω σε άλλη χώρα, μουσουλμανική ή όχι. Αυτή είναι η πατρίδα μου».
Η Heba Farouk Mahfouz συνέβαλε στο ρεπορτάζ.
Karen DeYoung
Η Karen DeYoung είναι αναπληρώτρια συντάκτρια και ανώτερη ανταποκρίτρια εθνικής ασφάλειας για την εφημερίδα The Post. Σε περισσότερες από τρεις δεκαετίες στην εφημερίδα, έχει διατελέσει επικεφαλής γραφείου στη Λατινική Αμερική και στο Λονδίνο και ανταποκρίτρια που καλύπτει τον Λευκό Οίκο, την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και την κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών. ακολουθήστε στο X@karendeyoung1
Cate Brown
Η Cate Brown είναι δημοσιογράφος και ερευνήτρια για το διεθνές τμήμα της The Post. ακολουθήστε στο X@catebrown12
https://www.anixneuseis.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου