Στην καρδιά της Κίνας, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, στην πόλη Γουχάν, χτυπά η «τεχνολογική καρδιά» της χώρας: Πανεπιστήμια και βιομηχανικά κέντρα συμβιώνουν και συνεργάζονται με τον πολιτικοστρατιωτικό μηχανισμό στους τομείς που θεωρούνται προτεραιότητα από την κινεζική κυβέρνηση: τεχνητή νοημοσύνη, κβαντική υπολογιστική, νανοτεχνολογία, νέες μορφές ενέργειας.

Το Γουχάν είναι μια πόλη την οποία έμαθε όλος ο κόσμος το 2020 λόγω της πανδημίας, καθώς υπήρχαν πολλές καταγγελίες ότι από τα εκεί εργαστήρια ξέφυγε ο ιός του Covid.

Οι καταγγελίες αυτές δεν εμπόδισαν βέβαια το Πεκίνο -όχι μόνο να μετατρέψει το Γουχάν σε τεράστιο τεχνολογικό κέντρο- αλλά και να προσπαθεί να προσελκύσει στα εργαστήριά του και τα καλύτερα μυαλά του επιστημονικού κόσμου της Δύσης και της Ανατολής, μέσω του «Παγκόσμιου Ταμείου Άριστων Επιστημόνων» 

Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Κίνας που προσφέρει ετήσιους μισθούς έως και 255.000 ευρώ, δωρεάν στέγαση, εκπαίδευση για τα παιδιά των επιστημόνων σε διεθνή σχολεία και, πάνω απ’ όλα, πλήρη ελευθερία έρευνας στους τομείς που θεωρούνται προτεραιότητα από την κινεζική κυβέρνηση.

Οι συμβάσεις που προσφέρει το Παγκόσμιο Ταμείο Αρίστων  Επιστημόνων παρέχουν όχι μόνο απαράμιλλες οικονομικές συνθήκες, αλλά και νομική προστασία, φοροαπαλλαγές και – σε ορισμένες περιπτώσεις – επιτάχυνση της πολιτογράφησης για ξένους πολίτες που θεωρούνται «στρατηγικής σημασίας».

Η επιστήμη ως κυρίαρχο όπλο

Η Κίνα δεν κρύβει άλλωστε τον στόχο της: να εξασφαλίσει πλήρη επιστημονική και τεχνολογική αυτονομία έως το 2030, απελευθερώνοντας την από την εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία και την Ευρώπη, σε κρίσιμους τομείς.

Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ το έχει δηλώσει ξεκάθαρα στις ομιλίες του: Όποιος κατέχει την τεχνολογία, θα κυριαρχεί στον αιώνα.

Ενώ η Δύση συζητά τα ηθικά όρια της τεχνητής νοημοσύνης, στην Κίνα δημοσιεύονται καθημερινά στρατιωτικές ευρεσιτεχνίες. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα σε πέντε χρόνια ένα κινεζικό κβαντικό όπλο ή ένα «αόρατο» drone, να έχουν σχεδιαστεί από έναν Ευρωπαίο επιστήμονα, που απλώς χρειαζόταν απλώς έναν σταθερό και καλύτερο μισθό.

Εργαλείο χαμηλού κόστους

Σε αυτό το πλαίσιο, η προσέλκυση ξένων ερευνητών γίνεται ένα εργαλείο χαμηλού κόστους αλλά πολύ υψηλής απόδοσης. «Δεν χρειάζεστε κατασκόπους ή χάκερ για να αποκτήσετε στρατηγικές δεξιότητες: το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα αεροπορικό εισιτήριο business class, ένα εξοπλισμένο εργαστήριο και μια καλά αμειβόμενη θέση καθηγητή. Και αυτά δεν είναι υποσχέσεις», αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.

Εκατοντάδες Δυτικοί ερευνητές από χώρες της ΕΕ και τις  ΗΠΑ, εργάζονται ήδη με σύμβαση στην Κίνα, εν μέρει σε πολιτικά πανεπιστήμια, αλλά σε πολλές περιπτώσεις και σε ερευνητικά κέντρα διπλής χρήσης (πολιτικού-στρατιωτικού) που συνδέονται με την αμυντική βιομηχανία.

Για πολλούς Δυτικούς επιστήμονες, νέους και επισφαλείς, που έχουν κολλήσει ανάμεσα σε υποτροφίες ορισμένου χρόνου και ολοένα και πιο επιθετικές πανεπιστημιακές γραφειοκρατίες, η κινεζική προσφορά είναι ακαταμάχητη.

Η απάντηση της Ευρώπης

Το παράδοξο είναι ότι ενώ το Πεκίνο χτίζει το τεχνολογικό του «οπλοστάσιο» προσελκύοντας καθηγητές από την Οξφόρδη, μηχανικούς από το Πολυτεχνείο του Μιλάνου ή ειδικούς στον κυβερνοχώρο από το Παρίσι, η Ευρώπη έχει μείνει πίσω.

Η Γηραιά Ηπειρος θα μπορούσε να ανοίξει τα πανεπιστήμια και τις ακαδημίες της, να επαναπατρίσει ερευνητές που έχουν περάσει τον Ατλαντικό  και επιθυμούν να εγκαταλείψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντιμέτωπες με αυτές τις προκλήσεις, οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να συνεργαστούν και να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενίσχυσης της έρευνας αιχμής, με προτεραιότητα τα ταλέντα που προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Σε πολλά κράτη, τα πανεπιστήμια έχουν ήδη προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση.

Το Πανεπιστήμιο Μασσαλίας ξεκίνησε το πρόγραμμα «Ασφαλές Μέρος για την Επιστήμη» τον Μάρτιο, για να υποδεχτεί επιστήμονες που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και ενδέχεται να αισθάνονται απειλούμενοι από τις απειλές του προέδρου Τραμπ για απέλαση των μεταναστών. Ηδη, οι 139 από τους 300 αιτούντες σε αυτό το πρόγραμμα, είναι Αμερικανοί επιστήμονες

https://www.naftemporiki.gr/