Γράφει η Ξένη Μπαλωτή
Από καιρό σκεφτόμουν ότι μας είναι τόσο άγνωστη η ιστορία της ηπείρου που κατοικούμε, δηλ. της Ευρώπης, ίσως γιατί την περιορίζουμε σε τρεις-τέσσερεις ημερομηνίες, δηλ. την χειρότερη εκδοχή προβολής της ιστορίας, σε πολλούς πολέμους και ακόμη λιγότερο στην άποψη ότι η ιστορία είναι ένα αφήγημα χωρίς πρακτικό αντίκρισμα. Και όμως, η ιστορία είναι η ίδια η καθημερινότητά μας.
Η πρόσφατη συζήτηση που έγινε για το χαρτοφυλάκιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον τίτλο «Ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» με έπεισε πως άξιζε τον κόπο να περιγράψω περιεκτικά την δημιουργία της Ευρώπης, ως νόημα, την εξέλιξη της, τις επιρροές που τη διαμόρφωσαν και εν τέλει αυτό που νομίζουμε ότι είναι σήμερα.
Τα κείμενα θα είναι μικρά και θα τα φιλοξενήσει το Globalview γιατί ενδέχεται να ενδιαφέρουν περισσότερους αναγνώστες από αυτούς που επισκέπτονται την σελίδα μου «Κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση».[1]
εςρ
Ευρώπη; Ποια Ευρώπη; Εν αρχή ήτο η Mare Nostrum!
Για πολλούς από εμάς θεωρείται αυτονόητο ότι η γεωγραφική Ευρώπη οριοθετεί μία ήπειρο που συνορεύει με μία άλλη ήπειρο κέ.
Όμως, στα αρχαία χρόνια, το μόνο που υπήρχε στην αντίληψη των ανθρώπων ήταν η θάλασσα, η Μεσόγειος, η κατά Ρωμαίους Mare Nostrum (=δική μας θάλασσα) και γύρω από αυτή κατοικούσαν διάφοροι άλλοι λαοί. Συνεπώς, η Μεσόγειος ήταν αυτή που συνένωνε όλες τις παράλιες περιοχές και εκεί γινόταν το εμπόριο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οι πέρι της Μεσογείου λαοί να ανταλλάσσουν τα εμπορεύματα τους, να αποκτούν ένα δικό τους κώδικα επικοινωνίας, να δημιουργούν κοινές πολιτιστικές αναφορές και …να κοιτάζουν αφ’υψηλού όσους κατοικούσαν στα ηπειρωτικά εδάφη και να τους θεωρούν βαρβάρους! Από αυτούς, άλλωστε, προμηθεύονταν τους σκλάβους τους!
Ξακουστά κέντρα της εποχής ήταν : η Αθήνα, η Ρώμη, οι Συρακούσες, η Κυρήνη, η Αλεξάνδρεια και η Αντιόχεια.
Μετά, όσο το εμπόριο επεκτεινόταν, ο μεσογειακός πολιτισμός διαδιδόταν και σε άλλες περιοχές εκτός των μεσογειακών ακτών, κυρίως εντός της γεωγραφικής Ευρώπης και στην συνέχεια στις αποικίες της, με αποτέλεσμα να μετατοπιστεί το κέντρο του ενδιαφέροντος από τη νότια ήπειρο, να δημιουργηθεί χώρος και για άλλες εκφράσεις πολιτισμού που σταδιακά παγιώθηκαν γύρω από το Βυζάντιο, τον ισλαμικό κόσμο και τη Δύση.
Έτσι, περί το 900 μ.Χ., η Μεσόγειος έπαψε να είναι ο κοινό χώρος αναφοράς και έγινε η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους τρεις προαναφερόμενους κόσμους. Περίπου από τότε, θα το δούμε προσεχώς αναλυτικά, μπορούμε να αναφερόμαστε στην Ευρώπη, ως περιοχή που είχε πλέον κοινά ενοποιητικά χαρακτηριστικά: τη διανόηση, τη θρησκεία και την κοινωνική σύνθεση.
O ιστορικός όρος «Mare Nostrum» έφθινε όσο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εξασθένιζε. Τον επανέφερε ο Μουσολίνι, το 1926, όταν θέλησε να ι επιβάλει ιταλική θαλασσοκρατία στην Μεσόγειο.
https://www.globalview.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου