Κοινωνική οικονομία

To αμοιβαίο πλεονέκτημα είναι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα

Το συνέδριο της EESC (European Economic and Social Committee (link is external), Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, ΕΟΚΕ) με θέμα «Η Κοινωνική Οικονομία και το 2020» (The Social Economy and 2020), στις 3 Οκτωβρίου του 2012, ξεκίνησε με ένα ενδιαφέρον μάθημα οικονομίας από τον καθηγητή Luigino Bruni (link is external) του πανεπιστημίου Milan-Bicocca. 

Η κοινωνική οικονομία, είπε, παράγει οικονομική αξία, διότι βασίζεται στην αρχή του αμοιβαίου οφέλους. Αυτό είναι συνδεδεμένο με την έννοια του συγκριτικού πλεονεκτήματος (link is external) (comparative advantage), κατά τον οικονομολόγο David Ricardo (link is external). 

Αυτό που είναι προϋπόθεση του εμπορίου είναι η επ’ ωφέλεια και για τα δύο μέρη, όταν δηλαδή το κόστος για την παραγωγή διαφόρων αγαθών έχει διαφορετική αξία για τα συμβαλλόμενα μέρη - όχι μόνο όταν το κόστος είναι φθηνότερο για το ένα εμπορικό μέλος έναντι του άλλου. Έτσι, ακόμη και όταν το ένα  μέρος μπορεί να παράγει τα πάντα φθηνότερα (Κίνα;), εξακολουθεί να είναι καλό να συναλλάσσεται με άλλους. Ο καθ. Bruni μετέφερε αυτό το σκεπτικό στην ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας. 

Αν βάλουμε τους ανέργους να επιστρέψουν στην εργασία, τότε όλοι στην κοινωνία επωφελούνται. Ο καπιταλισμός βασίζεται στο ατομικό συμφέρον, αλλά αντίθετα η δύναμη της κοινωνικής οικονομίας είναι ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη επωφελούνται: υπηρετείται το κοινό καλό.

Όλες οι πρόσφατες κοινωνικές καινοτομίες, όπως η μικροπίστωση (microcredit (link is external)), το δίκαιο εμπόριο (fair trade (link is external)) και οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί (social co-operatives (link is external)) στηρίχθηκαν σε αυτή την αρχή. Χωρίς αυτή τη λογική του αμοιβαίου οφέλους, δεν γίνεται επιχειρηματικότητα, αλλά «assistentialism» (ενίσχυση/επιχορήγηση/παρεμβατικότηταα) - αυτό στηρίζει την εξάρτηση, αλλά δεν βελτιώνει πραγματικά τίποτα.

Μην αφήνετε τον λύκο μέσα στο μαντρί!

Αυτή η περιήγηση στη θεωρία, προκάλεσε επίσης, μια σύντομη περίοδο όπου λέχθηκαν «τα σύκα-σύκα και η σκάφη-σκάφη», όταν ο καθηγητής José Luís Monzón, επικεφαλής του CIRIEC International (link is external) (International Center of Research and Information on the Public, Social and Cooperative Economy, Διεθνές Κέντρο Έρευνας και Πληροφόρησης για τη Δημόσια, Κοινωνική και Συνεταιριστική Οικονομία), παρουσίασε τη νέα μελέτη του, «Η Κοινωνική Οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (link is external)» ("The Social Economy in the European Union", 2007). 

Όπως κάνουν οι αυστηροί ακαδημαϊκοί, έκανε έκκληση για έναν μοναδικό και μόνο ορισμό του τι είναι η κοινωνική οικονομία. Ο επίσημος ορισμός από το CIRIEC, γέμισε όλη την οθόνη, αν ο ορισμός μειωθεί μόνο στα ουσιώδη του σημεία, απλά σημαίνει ουσιαστικά ότι, η κοινωνική οικονομία είναι «όχι καπιταλιστική».

Όμως το εννοούσε με την τεχνική έννοια ή με την λαϊκή; Επεσήμανε με τη βοήθεια ενός απλού διαγράμματος τύπου Venn ότι, οι «κοινωνικές επιχειρήσεις», ενώ στον ορισμό τους στις χώρες τις ηπειρωτικής Ευρώπης είναι μέσα στον όρο «κοινωνική οικονομία», οι «κοινωνικές επιχειρήσεις» στην αγγλοσαξονική αντίληψη είναι έξω από αυτόν. Και αυτό θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο, καθώς τα οικονομικά συμφέροντα των επενδυτών δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να κυριαρχούν. "Ne pas le laissons dans la loup Bergerie" (Μην αφήνετε τον λύκο μέσα στη στάνη), σχολίασε ο Conny Reuter, πρόεδρος της Social Platform (link is external) (Κοινωνική Πλατφόρμα). 

Ο Haroon Saad του LUDEN (link is external) (The LOCAL URBAN DEVELOPMENT EUROPEAN NETWORK, ΤΟΠΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ, LUDEN aka QeC-ERAN) επεκτάθηκε πάνω σε αυτό  ρωτώντας αν η κοινωνική οικονομία δεν είναι στην πραγματικότητα μια θεμελιώδη κριτική του οικονομικού συστήματος: «Δεν θα πρέπει να το αποπολιτικοποιήσουμε  - το Ευρώπη 2020 (link is external) (EUROPE 2020) είναι μια αποτυχία». Αλλά ο Philippe Huchet, Πρόεδρος του AIM (link is external) (Association Internationale de la Mutualité, Διεθνής Ένωση των Αμοιβαίων) που αντιπροσωπεύει τα αμοιβαία αλληλασφάλισης υγείας, απλοποίησε τα πράγματα λέγοντας όχι, πρόκειται απλά για  την προτίμηση του καταναλωτή.

Ο καθ. Monzón συνόψισε λέγοντας ότι επειδή η κοινωνική οικονομία, όχι μόνο δημιουργεί πλούτο, αλλά τον διανέμει και πιο δίκαια, αυτό νομιμοποιεί τις δημόσιες πολιτικές για να την υποστηρίξουν. Συνδυάζει την αποτελεσματικότητα με τη δικαιοσύνη.

Μια συνεταιριστική έδρα στο G20

Η συναίνεση των πραγματιστών φαίνεται να είναι ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην «πραγματική οικονομία» και όχι να αναμασάμε ορισμούς και επιχειρήματα. Και από αυτή την άποψη η νέα μελέτη του CIRIEC (link is external), η οποία είναι πιο ενημερωμένη από την προηγούμενη του 2006 καλύπτει συνολικά 29 χώρες και αποτελεί μια ευκαιρία για γιορτή, κατέδειξε ο Rafael Chaves.

Η κοινωνική οικονομία απασχολεί 14 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ, κάτι που αποτελεί το 6,5% της συνολικής απασχόλησης. Το σημαντικότερο, η κοινωνική οικονομία αυξάνεται, επεκτείνεται ακόμα και μέσα σε αυτή την κρίση: μεταξύ 2002-2003 και 2009-2010 έχει αυξηθεί κατά 27% (στην Μάλτα έχει αυξηθεί κατά 604%!).

Στην διετία 2008-2010, η απασχόληση στην Ιταλία, σε 106 από τους μεγαλύτερους κοινωνικούς συνεταιρισμούς αυξήθηκε κατά 11%, από 75.800 σε 84.200 απασχολούμενους. Και σε εκείνες τις χώρες που η κρίση τις πλήττει σκληρότερα, η κοινωνική οικονομία αποδεικνύεται το ίδιο ανθεκτική: Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η απασχόληση στην Ισπανία έχει μειωθεί κατά 19%, αλλά σε ότι αφορά τους συνεταιρισμούς μειώθηκε μόνο κατά 9% (The Social Economy in the European Union (link is external)). Η κ. Pauline Green (link is external) το στηρίζει, επιχειρηματολογώντας πως, η συνεταιριστική οικογένεια σε όλο τον κόσμο δεν είναι μικρότερη από το ένα δισεκατομμύριο μέλη.

«Αν προσθέσουμε τον κύκλο εργασιών, μόνο από τους 300 μεγαλύτερους συνεταιρισμούς (Global300, Report 2010 (link is external)), είναι ισοδύναμος με την 9η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να έχουν τη δική τους θέση στο G20!».

Παραπομπές/Σύνδεσμοι:

SOCIAL ECONOMY EUROPE (link is external) (Αρχείο PDF)

Answer to the European Commission’s consultation on the future «EU 2020» strategy

 

TOWARDS A COMMON STRATEGIC FRAMEWORK FOR EU RESEARCH AND INNOVATION FUNDING (link is external) (Αρχείο PDF)

A Response from EMES, EURICSE and CIRIEC

May 2011

 

Social Economy Europe (link is external)

The European Commission

 

CIRIEC 2012 (link is external)

The 29th CIRIEC Congress will focus on general interest, wishing notably to re-assert the importance of this value as such. Gathering in Vienna from Wednesday 12 September till Friday September 14, participants from around the world will come to Vienna and discuss ways how public, social and cooperative economies meet this general interest.

 

Euricse (European Research Institute on Cooperative and Social Enterprises) (link is external) is a research centre designed to promote knowledge development and innovation for the field of cooperatives, social enterprises, commons and nonprofit organizations.

(Αναδημοσίευση με μετάφραση από το Co-operative News (link is external), The Global News Hub for Co-operatives, "A billion people can’t be wrong (link is external)", Johnson Toby | AEIDL | 4 Οκτ 2012 - 09:00 πμ waves.pirateparty.gr )