Η διαπίστωση ότι η καθαρή περιουσία των Γερμανών είναι χαμηλότερη από εκείνη των κατοίκων του Νότου έχει να κάνει περισσότερο με τις χαμηλές αποδοχές από ό,τι με τα φανταστικά πλούτη.
Τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζαςγια τον πλούτο των νοικοκυριών, έχουν ερεθίσει την γερμανική κοινή γνώμη. Το 2010, ο μέσος καθαρός πλούτος των γερμανικών νοικοκυριών – όλα τα στοιχεία ενεργητικού μείον τα στοιχεία παθητικού – βρισκόταν στα 195.000 ευρώ. Στα κράτη –μέλη του ευρωπαϊκού Νότου τα ποσοστά ήταν εκπληκτικά υψηλά:291.000 στην Ισπανία, 275.000 στην Ιταλία, 153.000 στην Πορτογαλία, 148.000 στην Ελλάδα, και , κρατηθείτε, 671.000 στην Κύπρο. Έτσι φαίνεται σαν οι Γερμανοί να κλήθηκαν να διασώσουν του Νότιους, που συχνά, είναι πλουσιότεροι από τους διασώστες τους.
«Το ψέμα της φτώχειας», λέει το πρωτοσέλιδο σελίδα του Der Spiegel αυτής της εβδομάδας. Έχουν οι Γερμανοί πολίτες το δικαίωμα να ενοχλούνται; Η απάντηση είναι ναι, αλλά έχουν επιλέξει το λάθος στόχο.
Η απάντηση στο γιατί ορισμένοι νότιοι εμφανίζονται πλουσιότεροι από τους Γερμανούς είναι ξεκάθαρη: Η στέγαση. Τα συστήματα μέσω των οποίων τα ευρωπαϊκά έθνη αντιμετωπίζουν τις ανάγκες στέγασης διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, αντανακλώντας την ιστορία, την πολιτική και τα κοινωνικά έθιμα. Οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί έχουν την τάση να νοικιάζουν τα σπίτια τους. Οι Ισπανοί, Ιταλοί, Έλληνες, Κύπριοι και άλλοι, εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά ιδιοκατοίκησης. Με τον πληθωρισμό σταθερά ψηλότεροστην περιφέρεια τα τελευταία 15 χρόνια καθώς και την κερδοσκοπία στις τιμές των ακινήτων της Ισπανίας και της Κύπρου, οι αξία των ακινήτων αυξήθηκε, κάνοντας του νότιους να φαίνονται πλουσιότεροι.
Τα νοικοκυριά όμως έχουν και χρέη που πρέπει να εξυπηρετούν από το εισόδημα τους. Πως συγκρίνονται οι νότιοι με τους Γερμανούς στο πλαίσιο αυτό; Κρίνοντας από το λόγο των χρεών των νοικοκυριών ως προς τα περιουσιακά τους στοιχεία, οι Γερμανοί εμφανίζονται να είναι σε χειρότερη θέση από τους νότιους, κάτι που είναι εντελώς φυσιολογικό, μιας και οι νότιοι κατέχουν υπερτιμημένα ακίνητα και τόσο μεγάλα περιουσιακά στοιχεία. Αλλά αν κρίνουμε από την εξυπηρέτηση του χρέους, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Ο λόγος του χρέους των νοικοκυριών προς το εισόδημα είναι 37%στη Γερμανία, αλλά 114% στην Ισπανία, 50% στην Ιταλία, 134% στην Πορτογαλία, 47%στην Ελλάδα και 157% στην Κύπρος. Μάλλον η περιφέρεια δεν είναι τόσο πλούσια τελικά.
Ο χαμηλός καθαρός πλούτος στη Γερμανία, δεν έχει να κάνει με κάποιου είδουςεξαπάτηση των Γερμανών από τους νότιους, αλλά αντανακλά την αποτυχία της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Για περίπου 15 χρόνια η γερμανική κυβέρνηση έχει ακολουθήσει μια αυστηρή μισθολογική πολιτική με πολύ μικρές αυξήσεις, κρατώντας το επίπεδο του πληθωρισμού χαμηλότερα από άλλες χώρες της ευρωζώνης, χαμηλότερα ακόμη και από το στόχο για τον πληθωρισμό της ΕΚΤ. Με τον τρόπο αυτό, η Γερμανία έχει κρατήσει τις τιμές των εξαγωγών της σε χαμηλά επίπεδα, δημιουργώντας ένα τεράστιο πλεονέκτημα για τους εξαγωγείς της εντός της ΟΝΕ.
Έτσι, οι επιχειρήσεις της περιφέρειας δυσκολεύτηκαν να ανταγωνιστούν τις Γερμανικές επιχειρήσεις και η γερμανική βιομηχανία κυριάρχησε στην ευρωζώνη. Ωστόσο, στην εσωτερική οικονομία της Γερμανίας η ιστορία είναι διαφορετική. Με τις πολύ χαμηλές αυξήσεις στους μισθούς, η ζήτηση ήταν χαμηλή, τα εισοδήματα αυξάνονται με χαμηλό ρυθμό και η ανισότητα αυξήθηκε σημαντικά. Οι περισσότεροι Γερμανοί ζούν και ξοδεύουν μετρημένα και, όπως γνωρίζουμε, δεν έχουν συγκεντρώσει σημαντική περιουσία. Η κύρια ωφέλεια τους ήταν το σχετικά χαμηλό ποσοστό ανεργίας που υποστηριζόταν από τις ισχυρές εξαγωγές.
Εντωμεταξύ, ο γερμανικός εξαγωγικός γίγαντας έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στην υπόλοιπη ΟΝΕ. Οι χώρες της περιφέρειας, ανταγωνιστικά αδύναμες, έχουν συσσωρεύει τεράστια δημόσια και ιδιωτικά χρέη. Η υπερχρέωση απέκρυψε την εγγενή τους αδυναμία προσωρινά, ενισχύοντας την εσωτερική ζήτηση που, σε ορισμένες χώρες, οδήγησε σε φούσκα την αγορά ακινήτων. Στη συνέχεια όμως εμφανίστηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση και η ουσιαστική αποτυχία των περιφερειακών ευρωπαϊκών χωρών έγινε εμφανής. Οι νότιοι βρέθηκαν να έχουν στην κατοχή τους υπερτιμημένα ακίνητα ενώ την ίδια ώρα έχουν μεγάλα χρέη που δύσκολα μπορούν να εξυπηρετήσουν. Πολύ πλούσιοι, πράγματι.
Το σχέδιο της Γερμανίας για να διορθώσετε αυτό το χάλι έχει κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Οι χώρες της περιφέρειας εξαναγκάστηκαν να περικόψουν τους μισθούς για να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους καθώς και στην υιοθετήσουν πολιτικές λιτότητας. Αναπόφευκτα, το αποτέλεσμα είναι η βαθιά ύφεση και αύξηση της ανεργίας. Οι φαινομενικά πλούσια νότιοι τώρα είναι στο χείλος της κατάθλιψης, τα εισοδήματά τους μειώνονται και η αξία των σπιτιών τους φθίνει. Ο πλούτος τους εξαφανίζεται ενώ τα χρέη τους παραμένουν και γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να ανταποκριθούν σε αυτά. Αν η Γερμανία πιέσει τους νότιους να δεσμεύσουν ένα κομμάτι από αυτόν τον υποτίθέμενο πλούτο για να καλύψουν το κόστος της κρίσης, για παράδειγμα, κουρεύοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς, όπως έγινε στην Κύπρο, το αποτέλεσμα θα είναι να επιταχυνθεί η οικονομική καταστροφή.
Η γερμανική κοινή γνώμη έχει δίκιο να αισθάνεται ενοχλημένη με τον τρόπο που εξελίχθηκε η κατάσταση στην ευρωζώνη. Αλλά θα πρέπει να αναζητήσει τον πραγματικό ένοχο, που είναι η πολιτική της Γερμανίας να κρατά χαμηλούς τους μισθούς, την καταστολή της εγχώριας ζήτησης και την αύξηση των εξαγωγών. Αυτή είναι η αιτία της εισοδηματικής στενότητας, ακόμη και φτώχειας, στη Γερμανία. Αν οι Γερμανοί θέλουν μια αποτελεσματική απάντηση, δεν θα πρέπει να αναζητήσουν την περαιτέρω τιμωρία του, υποτίθεται, πλούσιου νότου, αλλά αντιθέτως θα πρέπει να στοχεύσουν σε υψηλότερους μισθούς, που θα τονώσουν την εγχώρια ζήτηση και θα μειώσουν τις εξαγωγές. Τώρα, αυτή είναι μια μάχη που αξίζει να δοθεί.
*Δημοσιεύθηκε στον “Guardian” την Τετάρτη 17 Απριλίου / ISKRA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου